Obama legde zijn plan in 2015 op tafel met als doel de Amerikaanse uitstoot van schadelijke stoffen en de wereldwijde klimaatverandering fors aan te pakken. De Democraat verplichtte de energiesector om tegen 2030 32 procent minder broeikasgassen uit te stoten in vergelijking met 2005. Bedoeling was minder afhankelijk te worden van schadelijke steenkoolcentrales en investeringen in schone energie zoals wind en zon aan te zwengelen.

Maar het ambitieuze voorstel belandt nu in de prullenmand. Obama's opvolger Trump wil graag komaf maken met diens erfenis en schrapt elke nationale doelstelling. De 50 Amerikaanse staten krijgen de vrijheid om zelf uitstootlimieten op te leggen. Verplichtingen komen er niet. Ook zullen staten gemakkelijker allerhande andere regels kunnen omzeilen, bijvoorbeeld rond aanpassingen aan oude steenkoolcentrales.

De volledige Amerikaanse uitstoot van broeikasgassen zal in beste geval tegen 2030 verminderen met amper 0,7 tot 1,5 procent, zegt de regering nu. De toename van CO2-uitstoot wordt gezien als een van de belangrijkste oorzaken van de wereldwijde klimaatverandering. De Verenigde Staten zijn de tweede grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld, na China.

Maar door het nieuwe voorstel zullen er ook opnieuw meer vervuilende stoffen de lucht in worden geblazen, met gevolgen voor de gezondheid van omwonenden. De Amerikaanse regering erkent dat ook zelf, zij het met enige tegenzin. In het voorstel zegt de EPA - in honderden pagina's technische analyses - dat de uitstoot van broeikasgassen zal toenemen, zo ontdekte The New York Times. "De voorgestelde regelgeving aannemen zal de uitstoot van CO2 en bepaalde stoffen die een invloed hebben op de menselijke gezondheid, doen toenemen."

In het plan worden verschillende scenario's voorgesteld die staten kunnen volgen, telkens met de consequenties op uitstoot- en menselijke vlak. In het meest realistische scenario zegt de EPA zelf dat er jaarlijks tussen 470 en 1.400 vroegtijdige overlijdens te verwachten zijn door de uitstoot van ultrafijn stof. Obama's plan verwachtte tegen 2030 jaarlijks net 1.500 tot 3.600 vroegtijdige overlijdens te voorkomen.

Hetzelfde voor het aantal gemiste schooldagen doordat kinderen ziek worden door de uitstoot van de broeikasgassen. Onder Obama's voorstel werd verwacht dat er elk jaar 180.000 minder ziektedagen op school zouden zijn en het aantal astmagevallen significant zou dalen. Het nieuwe plan verwacht 21.000 extra gemiste schooldagen en 48.000 nieuwe astmagevallen. 

Volgens Trump ging Obama met zijn voorstel indertijd zijn boekje ver te buiten en heeft de Amerikaanse milieubeschermingsdienst EPA (Environmental Protection Angency) het recht niet om alle staten en elektriciteitscentrales dezelfde doelstelling op te leggen. De nieuwe regering zegt dat met het voorstel dezelfde ambities vooropgesteld worden, maar op een legale en flexibelere manier. Obama's plan werd indertijd meteen aangevochten door steenkoolafhankelijke staten en kon daarom nooit wet worden.

Trump beloofde tijdens zijn verkiezingscampagne in 2016 meermaals om opnieuw voor jobs te zorgen in de tanende steenkoolindustrie. De "oorlog tegen steenkool" moest gestopt worden, vond hij. Sinds 2010 moesten er in heel de VS al meer dan 200 steenkoolcentrales de deuren sluiten en gingen duizenden jobs verloren. Maar experts wijzen erop dat die sluitingen gewoon het gevolg zijn van een economische realiteit. Het nieuwe plan van de Amerikaanse regering zal daar wellicht weinig aan veranderen.

30 procent van alle Amerikaanse elektriciteit kwam vorig jaar voort uit steenkool. De grootste energiebron was gas (32 procent). 20 procent kwam voort uit kerncentrales, en hernieuwbare energiebronnen als waterkrachtcentrales en windmolens waren goed voor 17 procent.

Trump zal het plan, Affordable Clean Energy of Betaalbare Propere Energie gedoopt, vandaag voorstellen op een verkiezingsbijeenkomst in West Virginia, een staat met een grote steenkoolindustrie die economisch zwaar is getroffen. Ook vandaag nog tweette hij wat experts als onzin beschouwen: "CLEAN COAL!!!" of 'propere steenkool.

Begin deze maand schrapte de regering ook al de strenge milieunormen die zijn voorganger had opgelegd aan de auto-industrie.