Net zoals in veel Europese landen raakten de sociaaldemocraten het contact met de kiezer kwijt. De winst ging naar de nationalistische Deense Volkspartij. Het zette de socialisten aan om een opvallende koerswijziging te doen.

De sociaaldemocraten ontvingen de migranten met open armen in het midden van de jaren negentig in Denemarken. Nu is er plots ruimte voor kritiek.

"We moeten constateren dat we te maken hebben met parallelle samenlevingen waar andere normen en waarden heersen dan die van de meeste Denen", zegt Henrik Sass Larsen, fractievoorzitter van de sociaaldemocraten, aan een reportageploeg van de NOS. Hij is één van de grondleggers van de nieuwe politiek en het veelomvattend migratieplan.

De Deense sociaaldemocraten steken de hand in eigen boezem omdat ze de problemen met niet-Westerse migranten te lang hebben genegeerd. Het was een taboe om daarover te spreken en dat taboe willen ze nu doorbreken.

"Dit is het dilemma van sociaaldemocraat zijn. Je wilt een goed mens zijn, een voorvechter van mensenrechten en je wilt geen enkele verdenking van xenofobie of racisme op je laden. Dus zwijgen veel sociaaldemocraten daar instinctief over omdat het de agenda is van rechts en extreem-rechts", verklaart de fractievoorzitter. "Als je de islam bekritiseerde, op wat voor manier dan ook, dan raakte je aan dat taboe."

De Deense waarden komen dus weer voorop te staan. Het immigratiebeleid moet volgens de sociaaldemocraten streng zijn en de integratiepolitiek erg strikt. De partij wil een grens stellen aan het toelaten van niet-westerse migranten. Nieuwe asielzoekers worden uitgewezen naar kampen in Noord-Afrika. Komen ze in aanmerking voor asiel, dan moeten ze naar VN-kampen worden overgebracht. Pas daar willen de sociaaldemocraten nagaan of er ruimte is om een aantal mensen op te vangen.

Ze willen ook een einde maken aan een sterk gesegregeerde maatschappij. Moslimvrouwen moeten gaan leven naar Deense normen en waarden, kinderen van migranten mogen pas naar school wanneer ze vloeiend Deens spreken. Ze opteren eveneens voor een maximum aan niet-westerse bewoners in achterstandswijken.

De vraag is of de Denen de toon zetten voor de sociaaldemocraten in heel Europa? Zelf hopen ze van wel. "Ik hoop dat socialistische partijen deze discussie aangaan. Want ik weet dat er in andere landen ook grote problemen zijn met integratie", besluit Larsen.

Peter Nedergaard, hoogleraar politicologie, sluit zich daarbij aan: "Er is voor de sociaaldemocratische partijen van Europa maar één manier om hun populariteit te herwinnen en weer sterk te worden: de Deense sociaaldemocratische lijn wat betreft immigratie overnemen. Je neemt de lijn over of je gaat helemaal ten onder."

De volledige reportage over de koerswijziging van de Deense sociaaldemocraten kan je hieronder bekijken: