Artsen zonder Grenzen biedt excuses aan voor foto van verkracht meisje

De foto’s maken deel uit van het project ‘Ituri, a Glimmer through the Crack’, een fotoreportage van Newsha Tavakolian, een fotografe die deel uit van het fotocollectief Magnum.

Benjamin Chesterton, directeur van het Britse productiehuis Duckrabbit en zelf een voormalig medewerker van AzG in Congo, bracht de foto van het meisje onder de aandacht op Twitter, waar hij en andere critici het beeld onethisch en racistisch noemden. De afbeelding van zwarte Afrikaanse vrouwen en meisjes die slachtoffer werden van seksueel geweld is racistisch en mensonterend, stelt Chesterton.

Samen met een vijftigtal artsen, fotografen, academici en mensenrechtenactivisten - inclusief huidige en voormalige AzG-medewerkers - ondertekende Chesterton zondag een open brief aan Artsen Zonder Grenzen om aan te kaarten dat de hulporganisatie de trauma’s van haar kwetsbare patiënten uitbuit om haar werk te promoten. De brief verwijst ook naar verscheidene stockbeelden die op het internet te koop worden aangeboden, zoals dat van een herkenbaar veertienjarig meisje dat in een AzG-centrum verzorgd wordt voor interne verwondingen en medicijnen krijgt ter preventie van HIV nadat ze slachtoffer werd van een groepsverkrachting; een close-up van een jongetje met opengesperde ogen dat lijdt aan cholera; beelden van kinderen die half bewusteloos en bedekt met vliegen op bed liggen; en een beeld van een moeder die ineengestuikt naast het bed van haar overleden kind zit.

AzG verdedigde het project ‘Ituri, a Glimmer through the Crack’ aanvankelijk, maar na aanhoudende kritiek besloot de organisatie om vijf foto’s - waaronder twee van het meisje - van de website te verwijderen. Een woordvoerder liet vervolgens weten dat het een “verkeerde inschatting” was om foto’s te publiceren waarop een minderjarige met een dergelijk trauma herkenbaar gepubliceerd wordt. Volgens de woordvoerder was het meisje twee maanden voor de fotoreportage verkracht en had ze ingestemd met de beelden, maar MSF zag nu in dat dit de foto’s niet rechtvaardigde, “gezien haar leeftijd en het trauma dat ze had meegemaakt”.

Dr. Christos Christou, internationaal directeur van AzG, verontschuldigt zich in een verklaring op de website van AzG voor de foto’s en deelde mee dat de ngo haar richtlijnen voor het fotograferen van kwetsbare minderjarigen, zoals slachtoffers van seksueel geweld, had verstrengd. Voortaan mogen ze niet meer herkenbaar in beeld gebracht worden en hun naam mag niet worden vermeld. Verder kan ook niemand jonger dan 18 niet op eigen houtje toestemming geven om te worden gefotografeerd.

In zijn verklaring reageert Christou ook op open de brief, en hij deelt mee dat er een “totale herziening” gaande is van de audiovisuele archieven van AzG, alsook van hun richtlijnen voor mediaproductie, om die in overeenstemming te brengen met de nieuwe AzG-richtlijnen voor gelijke kansen, diversiteit en inclusie.

Twee jaar geleden zetten duizend huidige en voormalige AzG-medewerkers al hun handtekening onder een interne brief waarin ze de ngo beschuldigen van institutioneel racisme, witte suprematie en een koloniale aanpak. De organisatie zou niet beseffen dat ze met haar beleid, aanwervingspraktijken, werkcultuur en “mensonterende” programma’s die worden uitgevoerd door een “bevoorrechte witte minderheid” het racisme in stand houden. 

De brief, die gericht was aan het hoger management en collega’s, riep toen op tot een onafhankelijk onderzoek naar racisme binnen de organisatie en tot een dringende, grondige hervorming om “decennia van macht en paternalisme” te ontleden. Onder andere de voorzitters van de raad van bestuur in het Verenigd Koninkrijk en zuidelijk Afrika zetten hun handtekening onder de tekst, alsook de directeur van AzG Duitsland.

Christou verwelkomde de verklaring toen als een “katalysator” om sneller op te treden inzake een reeks veranderingen die al gepland waren binnen de organisatie.

LEES OOK:

Hoofdvroedvrouw Sabine pent ervaringen uit Congo neer in ‘Moeders in Afrika’: “Moest dit doen om het een plaats te geven” (+)

Rapport onthult betrokkenheid WHO-medewerkers bij grootschalig seksueel misbruik in Congo