Advocate (76) die aan wieg van Amerikaanse abortuswet stond overleden

Een paar jaar na haar rechtenstudie aan de Universiteit van Texas spande Weddington met een voormalige klasgenoot, Linda Coffee, een rechtszaak aan namens een zwangere vrouw uit Texas die een abortus wilde. De zaak van “Jane Roe”, wier echte naam Norma McCorvey was, werd begin jaren ‘70 aangespannen tegen de officier van justitie van Dallas County, Henry Wade, en werd uitgevochten tot aan het Amerikaanse Hooggerechtshof.

Op 22 januari 1973 kwam de zaak tot een definitief einde toen het Hooggerechtshof oordeelde dat de wet in strijd was met het recht op privacy. De uitspraak, in het voordeel van “Roe”, betekende een mijlpaal in de strijd voor abortusrechten in Amerika en maakte vrije abortus mogelijk in alle vijftig staten. Tegelijkertijd zorgde het meteen voor een scherp politiek debat dat tot op de dag van vandaag doorgaat.

Voor McCorvey, die eerder al twee kinderen had gekregen die ze allebei had afgestaan, kwam de uitspraak te laat. Zij beviel in 1970 van een dochter, die ze opnieuw ter adoptie afstond. Zij kreeg later spijt van de gang van zaken en richtte zelfs haar eigen anti-abortusgroep op (No more Roe). Ze overleed in 2017.

Terwijl de zaak nog voor de rechtbank was, ging Weddington de politiek in. Ze werd in 1972 voor de Democraten verkozen in het Huis van Afgevaardigden in Texas en diende drie termijnen. Vervolgens werd ze algemeen adviseur van het Amerikaanse ministerie van landbouw en nog weer later adviseur van president Jimmy Carter op het gebied van vrouwenrechten.

Weddington schreef een boek over Roe v. Wade, gaf lezingen en doceerde aan de Universiteit van Texas over leiderschap, recht en genderdiscriminatie. Ze bleef nog lang actief in de politieke en juridische wereld en woonde in 2019 de ondertekening bij van een staatswet in New York die bedoeld was om abortusrechten te beschermen als Roe v. Wade ooit zou worden vernietigd.

Weddington was zich bewust van het stempel dat Roe v. Wade op haar loopbaan drukte. Ze zei ze vier jaar geleden in een interview met The Guardian: “Wat ik verder ook doe in mijn leven, boven mijn necrologie zal altijd komen te staan ‘Advocaat van Roe v. Wade overleden’.” Ook bekende ze dat ze zelf een abortus had gehad, in 1967. “Ik hoopte dat niemand er ooit achter zou komen. Tegenwoordig hoef je je daar gelukkig niet meer voor te schamen.”

De uitspraak in Roe v. Wade is door de jaren heen verschillende keren aangevochten. Op dit moment is een zaak in de staat Mississippi aan de gang, met als inzet dat het hof Roe v. Wade terugdraait, waarmee het recht op abortus in de hele Verenigde Staten op losse schroeven komt te staan. Het Hooggerechtshof buigt zich daar nu over, hoewel het definitieve vonnis pas juni volgend jaar wordt verwacht.

De doodsoorzaak van Weddington is niet bekendgemaakt. Ze had al jarenlang een slechte gezondheid.