Studie: “Wegtransport in Brussel kost gemeenschap 50.000 euro per dag”

De onderzoekers gebruikten een nieuwe, preciezere methode om de vervuilingsimpact te berekenen. Zij bekeken hoeveel mensen er écht een verhoogd risico lopen door te veel schadelijke stikstofverbindingen en fijn stof in de lucht. “We hielden daarvoor rekening met de verplaatsingen die miljoenen mensen per dag maken, in het verkeer en in de stad”, zegt doctorandus Nicolas Brusselaers van de onderzoeksgroep MOBI van de VUB. “Door die aanpak kregen we ook een beeld van de schadelijke effecten van luchtvervuiling op plekken die anders nauwelijks werden onderzocht. Bij eerder onderzoek ging men kijken naar waar mensen woonden en hoe het voorbijrijdende verkeer en de uitstoot als gevolg daarvan hun gezondheid kon schaden. Bij dit onderzoek namen we ook de verplaatsingen van de mensen, de files waar ze dagelijks instaan, en de uitstoot op hun werkplek waar soms niemand gedomicilieerd is, in overweging.”

De resultaten waren op zijn minst verrassend, zeggen de onderzoekers. “De vervuiling en de impact ervan worden op sommige plekken zwaar onderschat”, zegt Brusselaers. “De ware vervuilingsniveaus liggen in bepaalde buurten soms tot vijfenveertig keer hoger dan de schattingen van eerder onderzoek. Een voorbeeld daarvan is de Noordwijk, waar veel volk werkt maar weinig mensen wonen.”

Brusselaers probeerde vervolgens met zijn collega’s professor Cathy Macharis en onderzoekers Koen Mommens en Tom van Lier, de kost te berekenen van de vervuiling. “Aan de hand van bestaande modellen konden we berekenen dat de vervuiling meer dan 51.000 euro per dag kost”, zegt Brusselaers. “Dat is de prijs voor de gemeenschap, zonder de kosten die worden gedekt door de transportsector.”

De Europese Unie heeft becijferd dat niet minder dan 555.000 Europeanen elk jaar vroeger sterven door de effecten van luchtvervuiling. In Brussel is de transportsector, met een aandeel in het verkeer van 14 procent, verantwoordelijk voor 33 procent van de totale uitstoot van fijnstof.

Brusselaers wil nu dezelfde oefening doen voor andere regio’s en agglomeraties. Tegelijk doet hij al enkele suggesties om de situatie te verbeteren. “Vrachtvervoer kan op sommige plekken, waar ‘s nachts bijvoorbeeld niemand woont, beter niet overdag gebeuren”, zegt hij. “Soms is het ook beter om het vrachtvervoer op te splitsen of juist te concentreren rond assen op momenten die minder dichtbevolkt zijn. Ten slotte is het vaak gewoon beter om de vracht niet over de weg, maar per boot of via het spoor te vervoeren.”