Organisaties dringen aan op structurele oplossing voor daklozen: “Inspanningen voor niets”

“In de loop van de afgelopen jaren is het al erg ingewikkeld geweest om onderdak te vinden voor mensen die op straat leven. Tijdens de coronacrisis is het gelukt om op verschillende plekken tijdelijke centra op te richten voor in totaal 800 daklozen,” geeft Adrienne Vanvyve van Straatverplegers aan. Een van de grotere centra, die in Etterbeek, zal de deuren dus aan het einde van deze maand moeten sluiten. Centra in andere gemeenten, zoals in Brussel en Vorst, blijven tot 30 september open. Erg ver reikt dat toekomstperspectief dus niet. 

“Tijdens de coronacrisis hebben we heel wat daklozen kunnen opvolgen en zo is er met veel van hen een vertrouwensband ontwikkeld, waarvan het belang niet onderschat mag worden. Nu vrezen we dat onze inspanningen voor niets waren.” Koen Van den Broeck, communicatieverantwoordelijke bij Straatverplegers, valt Vanvyve in de rede: “De enige echte oplossing voor daklozen is een woning om van daaruit aan hun integratieproces te werken. We moeten echt meer inzetten op huisvesting, want dat maakt de zaken minder moeilijk voor elke dakloze.”

Verpleegster Manon Bayot (24) onderstreept de nood om daklozen te blijven opvangen in (tijdelijke) centra. Bayot ging twee dagen per week ter plekke in het centrum in Anderlecht, dat intussen gesloten is. “We namen de nodige parameters af bij de daklozen om op symptomen van covid-19 te checken, en voerden daarnaast verschillende medische onderzoeken uit. Wij deden dus aan essentiële zorgverlening, maar we waren tegelijkertijd ook bezig met de sociale realiteit van de daklozen. Het was een enorm ingewikkelde periode, want we wisten dat die opvang ooit zou stoppen. Maar veel daklozen waren zich daar niet van bewust. Veel patiënten spraken geen Frans, en dus ging de communicatie niet altijd even vlot. Heel wat daklozen hadden gewoonweg niet door dat ze bij de sluiting opnieuw op straat zouden belanden. De reacties waren op psychologisch vlak dan ook erg zwaar.”

Nu richt een tiental Brusselse organisaties zich naar minister van Leefmilieu Alain Maron (ECOLO) en staatssecretaris van Huisvesting Nawal Ben Hamou (PS). “We herbekijken de situatie in september en zullen onze beslissingen baseren op het verloop van het virus,” zegt Pascal Devos, woordvoeder van minister Maron. “Op de lange termijn blijven we mikken op het Housing First-project,” het initiatief dat de meest kwetsbare daklozen sociaal wil herintegreren. Vanvyve erkent dat “structurele oplossingen zoeken erg moeilijk is, omdat er verschillende factoren meespelen op zowel het niveau van de privésector als de overheid.” Ze benadrukt tegelijkertijd dat zolang er geen structurele en duidelijke oplossing is, de tijdelijke centra moeten openblijven. Door de coronacrisis ziet het er namelijk naar uit dat het aantal daklozen alleen nog maar zal toenemen. “Onze bezorgdheid gaat verder dan het covidverhaal. Corona was de aanleiding om deze structuren op poten te zetten, maar we dringen erop aan om oplossingen te vinden zodat de daklozen die tijdelijk onderdak hebben niet opnieuw op straat belanden zodra deze crisis is gaan liggen,” reageert Van den Broeck.