Het beeld in kwestie stond op het Vorstplein. De gemaskerde daders gooiden het monument op de grond en overgoten het met rode verf. Op de sokkel waar het beeld stond, werd een foto geplaatst van Patrice Lumumba (de eerste premier van het onafhankelijke Congo, die later vermoord werd; nvdr). in Sint-Jans-Molenbeek werden straatnaamborden langs de Leopold II-laan met verf beklad. 

Ook een standbeeld van koning Boudewijn aan de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal moest eraan geloven.  “Dat is gebeurd tussen middernacht en 7 uur ‘s ochtends”, zegt Brussels politiewoordvoerster Ilse Van de Keere. “Aan de voorkant is het beeld overgoten met rode verf en aan de achterkant is er ‘Réparation’ op geschreven.”

De rol van Boudewijn in Congo is evenmin onbesproken. In een toespraak prees hij bijvoorbeeld de verdiensten van Leopold II en de voordelen van het koloniaal bestuur. Toen premier Lumumba vlijmscherp reageerde door alle wantoestanden op te sommen, was hij ‘not amused’.

Opvallend: een ploeg van de RTBF was aanwezig toen de vandalenstreken uitgevoerd werden. De daders komen naar eigen zeggen in actie omdat de overheid te lang treuzelt om de standbeelden weg te nemen. “Er zijn te veel symbolen van kolonialisme in Brussel”, klinkt het. “We strijden er al jaren tegen, maar we blijven preken in de woestijn. Er wordt niet naar ons geluisterd.”

De activisten verwezen ook naar de dood van George Floyd. “De recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten bewijzen dat racisme een belangrijke gesel blijft. Het is een koloniale erfenis die aan onze ribben blijft plakken.” 

Het is niet het eerste beeld van Leopold II dat de afgelopen dagen beschadigd werd. Zo werd het ruiterstandbeeld aan het Troonplein eerder deze week gevandaliseerd, net als een beeld in Ekeren. De Black Lives Matter-beweging startte een petitie waarin gevraagd wordt om alle beelden van de vorst weg te halen. 

Belgian Youth Against Racism (BYAR) spreekt zich fel uit tegen het beschadigen van de standbeelden. “Dit vandalisme zal enkel leiden tot restauraties die van ons belastinggeld zullen worden betaald”, aldus woordvoerder Aimé Schrauwen. “Het is brandstof voor bepaalde groeperingen om ons af te schilderen als vandalen en relschoppers.”

Belastinggeld moet volgens de organisatie eerder gaan naar educatieve duiding van dergelijke standbeelden. De kern van BYAR is dan ook op eigen initiatief en op eigen kosten de bekladde buste van Boudewijn gaan kuisen.

Prins Laurent vraagt begrip voor zijn oudoom Leopold II. In een gesprek met de kranten van de groep Sudpresse zegt hij dat de voormalige koning veel gedaan heeft voor België en zelf nooit in Congo is geweest. 

“U moet maar eens zien wat hij allemaal gedaan heeft voor België”, klinkt het. “En u moet weten dat er veel mensen voor hem werkten. Zij hebben echt misbruiken gepleegd. Het is niet zo dat Leopold II dat allemaal zelf gedaan heeft. Hij is nooit in Congo geweest. Ik zie dus absoluut niet in hoe hij de mensen daar zou laten lijden hebben. Het is belangrijk dat dat ook eens gezegd wordt.”

Voor prins Laurent is het wel een uitgemaakte zaak dat blanken in Afrika grote fouten gemaakt hebben. “Elke keer als ik een Afrikaanse chef of staatshoofd ontmoet, verontschuldig ik me voor het gedrag van de Europeanen ten tijde van de kolonies. Altijd doe ik dat”, aldus de prins. Hij betreurt dat de standbeelden van zijn oudoom gevandaliseerd worden.

In het programma ‘De Afspraak’ op Canvas kwam de optie van een koninklijke sorry voor de wandaden van Leopold II gisteren aan bod. Volgens CD&V-voorzitter Joachim Coens zou de verjaardag van de onafhankelijkheid “inderdaad een mooi moment zijn” voor de Belgische overheid om de problematiek van ons koloniaal verleden te erkennen. Coens vindt dat koning Filip de “meest aangewezen persoon is” om daarover iets te zeggen. 

“Uiteindelijk is het de politiek die de verantwoordelijkheid draagt voor de uitspraken van de koning. Dus dat moet daar ook aangekaart worden”, aldus Coens.