Collectief Straatdoden herdenkt 76 overleden thuislozen: “Iedereen verdient het om waardig de wereld te verlaten”

Het collectief Straatdoden verzorgt de uitvaartplechtigheden van overleden thuislozen samen met de familie of vrienden, indien de omgeving daar niet voor kan instaan. Francine, die voor het collectief werkt, kwam op die manier in contact met de organisatie. “Ik heb tien jaar op straat geleefd,” vertelt ze. “Indertijd was ik samen met een ingenieur, we reisden van land tot land. Maar het liep fout toen we voor vijf jaar in de Verenigde Staten gingen wonen.”

“Bij de stad Brussel hadden ze foutief genoteerd dat we ginds zouden emigreren. Toen we terugkwamen moesten we opnieuw een identiteitskaart en paspoort aanvragen. We hebben toen zeven maanden in een hotel gewoond. Maar mijn man kon dat niet verkroppen, en uiteindelijk zijn we gescheiden. Als alleenstaande vrouw van middelbare leeftijd was het moeilijk om werk te vinden. Vanaf dan is de situatie bergaf gegaan.”

“De jaren nadien had ik opnieuw iemand leren kennen. We leefden op straat, en dat was niet makkelijk. Toen hij overleed kwam ik in contact met het collectief Straatdoden.” Ondertussen is ze al zeven jaar actief bij het collectief. In die jaren heeft ze al afscheid moeten nemen van bijna 40 vrienden. “Iedereen verdient het om waardig de wereld te verlaten. Daarom is het belangrijk dat organisaties zoals het collectief Straatdoden daarvoor instaan.”

Vorig jaar overleden er 76 mensen op straat. “We zien elk jaar het aantal toenemen,” zegt Jozef, straathoekwerker bij het collectief en VZW Diogenes. “Dat komt deels omdat meer mensen onze organisatie kennen.” Het collectief straatdoden werkt immers samen met andere sociale organisaties, de politie en ziekenhuizen, die in geval van een overlijden het collectief op de hoogte brengen. “Maar dat sluit echter niet uit dat de situatie verergerd.”

“Het Brussels Gewest heeft wel al maatregelen getroffen,” legt Jozef uit, “maar er is meer nodig. Een van de grootste problemen is het verblijf. Zonder adres kan je niet werken of aanspraak maken op uitkeringen. En zonder financiële steun kan je geen woonst betalen. Het is die vicieuze cirkel waar de mensen vast in blijven zitten.”

Een verblijfsadres zou volgens hem geen voorwaarde mogen zijn om toe te treden tot de sociale dienstverlening. “Maar is ook nood aan meer preventieve maatregelen, zoals jeugdpsychiatrie en betere begeleiding van mensen in precaire situaties, zodat men minder snel op straat beland. Het kost meer om mensen op straat te laten leven dan een onderdak aan te bieden, zowel financieel als op menselijk vlak.”