Van fruitvliegje tot chimpansee: deze dieren hebben een astronautendiploma

Of de Iraanse ruimtereis daadwerkelijk gebeurd is, is nog onzeker. Alleen het Iraanse staatspersbureau bevestigt de reis, een onafhankelijke bron over de lancering valt niet te pakken te krijgen. Ook de westerse landen hebben geen melding gemaakt van Iraanse raketlanceringen.

Als het verhaal klopt, zou het volgens experts een flinke stap voorwaarts betekenen voor het Iraanse raketprogramma. Iran zegt ernaar te streven in 2020 een mens in de ruimte te brengen. Westerse landen maken zich echter zorgen over de mogelijkheid dat Iran streeft naar de ontwikkeling van kernraketten.

"Voor de show"
"Het aapje dat Iran naar de ruimte zou hebben gestuurd, is meer een show", vertelt Kenneth Halberg, onderzoeker aan de Universiteit van Kopenhagen. "Er is niks nieuws aan een aapje de ruimte in sturen."

Voordat de eerste mens een ruimtevlucht maakte, gebruikten landen onder meer chimpansees, honden en konijnen als proefdieren. Wetenschappers waren er destijds van overtuigd dat als de dieren konden overleven in die gewichtsloosheid en extreme snelheden het mensen wellicht ook zou lukken.

De allereerste dieren in de ruimte waren fruitvliegjes. Deze werden in 1947 aan boord van een Amerikaanse raket de ruimte in gestuurd en overleefden de vlucht.

Laika was het eerste dier dat in 1957 in een baan rond de aarde werd gebracht, de hond overleefde de vlucht niet. Zijn soortgenoten Bjelka en Strelka waren in 1960 de eerste dieren die wel een reis rond de aarde overleefden.

Albert
De Verenigde Staten waren het eerste land dat een primaat de ruimte in schoot. Resusaap Albert bereikte in 1948 echter niet de officiële grens van 50 mijl, bovendien stikte hij tijdens de vlucht.

In 1949 bereikte zijn opvolger, resusaap Albert II, een hoogte van 130 kilometer. Hierdoor was hij de eerste aap die de ruimte bereikte. Zijn lancering ging goed, maar de parachute van de raket werkte niet waardoor de raket te pletter sloeg.

Daarna volgden nog veel Alberts. Albert III, IV en V overleefden hun missies niet. Albert VI haalde het in 1951 wel, maar overleed een paar uur na de landing. Allicht kostte de hittestress hem het leven.

Opdrachten
Ham werd in 1961 de eerste chimpansee in de ruimte. Hij voerde tijdens de vlucht simpele opdrachten uit én overleefde het avontuur. In 1963 stuurden Franse wetenschappers voor het eerst een kat de ruimte in. Felix kwam weer heelhuids terug na een parachutedaling.

Inmiddels hebben al meer dan vijfhonderd mensen in de ruimte gereisd en lijkt ruimtetoerisme in de toekomst steeds normaler te worden. Experimenten met dieren zijn tegenwoordig dan ook vooral geschikt om meer inzicht te krijgen over de gevaren van lange ruimtereizen: een reis naar Mars duurt bijvoorbeeld al vier jaar.