Wie gesjoemel bij overheid meldt, kan daar niet meer voor ontslagen worden

Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) wil personeelsleden van de Vlaamse Overheid en lokale besturen die wantoestanden naar buiten brengen beter beschermen. Hij stelde daarvoor eind vorig jaar een decreet op en dat treedt over enkele weken in werking. Vanaf oktober zal het onmogelijk worden voor leidinggevenden bij overheidsdiensten om klokkenluiders af te straffen. “Wanneer ambtenaren corruptie of omkoping vaststellen, bijvoorbeeld bij het afleveren van vergunningen, moeten ze dit kunnen aankaarten", vindt Somers. “Als ze niets durven aanklagen uit vrees voor ontslag, dan komen we in een straatje zonder einde.”

De nieuwe maatregel geldt voor de Vlaamse overheid, maar ook voor kabinetten en lokale besturen, de provincies, de VRT en heel wat andere Vlaamse instellingen of intercommunales. Bovendien gaat de bescherming erg breed. Zo wordt het niet alleen onmogelijk om ambtenaren te ontslaan omdat ze ‘geklikt’ hebben, maar kan de baas hen om die reden ook niet degraderen, andere taken geven, een promotie ontzeggen of negatief evalueren.

Voorts zorgt het decreet er ook voor dat alle besturen en diensten voortaan verplicht zijn om hun personeel te wijzen op de mogelijkheden om wantoestanden te melden. Dat kan intern - bijvoorbeeld bij Audit Vlaanderen - maar ook extern. En zelfs als klokkenluiders naar de pers trekken of een melding op sociale media plaatsen, kan het decreet hen beschermen tegen vergelding. “Het neerleggen van een melding kan ook volstrekt anoniem”, verzekert Somers. “Zo kunnen fraude en corruptie sneller ontdekt worden.”

LEES OOK. ONZE OPINIE. “Er heerst nog te veel een zwijgcultuur als het over corruptie of fraude gaat” (+)