Vooruit: “Diependaele heeft veel geld, maar wat doet hij voor sociale woningbouw? Niets”

In 2021 stonden 182.436 kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale woning. Dat zijn er meer dan de 169.000 van het jaar voordien. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) wijst erop dat de inkomensvoorwaarden minder streng zijn geworden en dat de stijging afvlakt.

Veys is echter niet overtuigd en zegt dat de minister veel geld laat liggen. “En dat terwijl de wachtlijst voor sociale woningen een recordhoogte bereikt. Diependaele laat het grote potentieel aan sociale woningen liggen, waardoor de wachtlijst verder groeit. Zo bespaart hij snoeihard op wie het meest kwetsbaar is. Dat is ronduit beschamend.”

Veys zegt dat er onder Diependaele verschillende beleidsmaatregelen genomen zijn die de sociale woningbouw vertragen. “De minister legde een energievretende hervorming op aan de huisvestingsmaatschappijen en legde zo de sociale woningbouw volledig lam. Vervolgens beperkte hij de gemeenten die goed aan het bouwen waren tot maximaal 15 procent sociale woningen. De goede leerlingen worden zo gestraft.”

Ook voor de beslissing om een deel van de grote geldoverschotten door te sluizen naar de privé om er tijdelijke sociale woningen mee te bouwen, is Veys kritisch. “Op lange termijn schieten we daar niets mee op.” 

Ook Jeremie Vaneeckhout, de covoorzitter van Groen, reageert verbolgen. “De wachtlijst voor een sociale woning neemt hallucinante proporties aan”, zegt hij. “De situatie verbetert niet onder de regering-Jambon, maar verergert net. De verantwoordelijkheid van de regering naar al deze mensen is verpletterend.”

Volgens Vaneeckhout maakt de regering geen werk van een kerntaak. “Mensen zijn wanhopig, maar de minister houdt zich alleen bezig met fusies van sociale huisvestingsmaatschappijen in plaats van met het bouwen van woningen. De feiten tonen dat zijn prioriteiten volledig verkeerd liggen.”

Vaneeckhout herhaalt ook de kritiek dat de regering “budgetten voor sociale woningen doorsluist naar de privésector”. “Vorige week nog bevestigde de regering trots dat ze een half miljard euro zou overhevelen naar projectontwikkelaars. Budget dat eigenlijk voorzien was voor de bouw van sociale woningen, maar dat minister Diependaele ‘over’ had.”

“Minister Diependaele beweert keer op keer dat hij zijn geld niet geïnvesteerd krijgt in sociale woningen, maar intussen gaat de wachtlijst volledig in het rood. Dat krijg je mij en alle Vlamingen die wachten op een woning niet uitgelegd”, stelt Vaneeckhout. “Deze nieuwe cijfers tonen bovendien aan dat die groep groter wordt. Dat zou alle alarmbellen moeten doen afgaan. Maar de regering-Jambon hoort helaas liever de roep van projectontwikkelaars dan van de Vlaming die het water aan de lippen heeft staan en wacht op een thuis.”

Open Vld pleit voor een nieuw sociaal woonbeleid dat werken aanmoedigt, mensen sneller helpt en met tijdelijke huurcontracten werkt. “In 2017 werd dit systeem voor het eerst ingevoerd, maar de eerste negenjarige contracten eindigen pas in 2026. Meer doorstroming is echt nodig”, argumenteert parlementslid Mercedes Van Volcem.

Sociale woningen zouden toegewezen moeten worden aan mensen die het echt nodig hebben, zoals zieken en mensen met een laag pensioen. “Wie gezond is en kan werken, zou op die manier enkel tijdelijk een sociale woning kunnen bekomen na een tegenslag.” 

Wie door omstandigheden op de private woningmarkt geen huis of appartement vindt, kan in Vlaanderen een beroep doen op een sociale woning. De kandidaat-huurder moet zich hiervoor aanmelden bij een sociale huisvester. "In 2016 bedroeg de stijging van het aantal wachtenden nog 18 procent, in 2018 ging het over 14 procent, in 2020 over 10 procent en in 2021 nog over 8 procent”, verdedigt Diependaele zich.

Nog volgens de minister gebeurde er uitzonderlijk twee jaar geen actualisatie van de lijst. Die actualisatie gaat gepaard met schrappingen van kandidaat-huurders en het bijwerken van de gegevens, waardoor fouten in rijksregisternummer en/of naam en geboortedatum eruit gefilterd worden. "Nu de actualisatie uitzonderlijk twee jaar op rij niet gebeurd is wegens de coronapandemie krijg je een vertekend beeld", zegt Diependaele.

Hij voegt er nog aan toe dat er een hoog aantal toewijzingen gebeurt. "In 2021 werd er aan 11.277 kandidaat-huurders een sociale woning toegewezen. Dat betekent 10 procent meer toewijzingen dan in 2020. Van die toewijzingen gebeurde er een kwart na een wachttijd van minder dan een of twee jaar. De gemiddelde wachttijd bedraagt nu 3 jaar en 10 maanden."

2021 was een recordjaar voor huurpremies. Eind 2021 ontvingen 15.924 kandidaat-huurders een som, tegenover 13.522 in 2020. Het gemiddelde bedrag was maandelijks 180 euro.

Ook het aantal rechthebbenden op een huursubsidie nam in 2021 toe. Er waren 24.656 unieke rechthebbenden die minstens voor één maand de tegemoetkoming ontvingen tegenover 23.388 het jaar voordien. In totaal werd voor meer dan 88,25 miljoen euro aan premies en subsidies uitgekeerd.