Vijf jaar Vlaamse genderkamer: meer dan 200 dossiers, verzoening in 1 op de 3 gevallen

De genderkamer werd eind 2015 opgericht als Vlaams gelijkheidsorgaan voor klachten rond geslacht en gender. De genderkamer werd ondergebracht bij de Vlaamse Ombudsdienst. Die keuze is volgens Ombudsvrouw Gender D'Espallier "essentieel geweest" in de koers van de genderkamer. Zo behoren bemiddeling en verzoening tot het DNA van een ombudsdienst. Het is dan ook geen toeval dat de genderkamer in 1 op de 3 dossiers een verzoening realiseert. Ook de laagdrempeligheid en de snelle geschillenbeslechting zijn essentieel. Zo blijft de doorlooptijd voor een dossier bij de genderkamer beperkt tot gemiddeld 70 dagen.

In haar rapport "Genderkamer: 5 jaar wind in de zeilen" blikt D'Espallier terug op het parcours van de genderkamer. Hoe die door de jaren heen allerlei dossiers behandelde, gaande van het aantal vrouwelijke gasten in VRT-programma's tot het boerkiniverbod, en van genderneutrale toiletten tot zwemuurtjes voor vrouwen.

De genderkamer kan in principe een zaak ook voor de rechter brengen, maar dat is in de voorbije vijf jaar geen enkele keer gebeurd. Eén keer was het bijna zo ver, nadat een startende leerkracht werd ontslagen tijdens haar zwangerschap. Dat dossier mondde uiteindelijk uit in een dading met een schadevergoeding.

De impact van de internationale #MeToo-beweging laat zich sinds 2017 ook voelen bij de genderkamer. De #MeToo-verhalen kenden ook in Vlaanderen uitlopers met onder meer de zaak rond televisiemaker Bart De Pauw en de klachten over grensoverschrijdend gedrag van kunstenaar Jan Fabre. In de nasleep daarvan kreeg de genderkamer ook de opdracht om gevallen van grensoverschrijdend gedrag in de cultuur- en mediasector te registreren. In 2019 ging het om 20 dossiers en 100 gesprekken en in 2020 om 29 dossiers en 200 gesprekken.

Volgens D'Espallier is haar werkstuk niet enkel bedoeld als terugblik op de voorbije vijf jaar maar is het mogelijk ook een inspiratie voor de toekomst. "Het kan hopelijk inspireren op een moment dat Vlaanderen op het punt staat een andere interessante reis uit te tekenen, namelijk die naar het nieuwe Vlaamse gelijkheidsorgaan".

In het regeerakkoord is namelijk voorzien dat Vlaanderen een eigen gelijkekansencentrum opricht. Daarvoor trekt het zich niet alleen terug uit het interfederale Unia, maar het is ook de bedoeling om de genderkamer onder te brengen in dat nieuwe orgaan.