VIDEO. Zo roekeloos gedragen we ons aan overwegen: bijna helft Belgen negeerde afgelopen zes maanden verkeersregels

GfK voerde het online onderzoek uit bij zowat 1.000 Belgen die in de buurt van spoorwegen wonen, of regelmatig de trein nemen. Uit de analyse blijkt nog dat 77 procent van de deelnemers de verkeersregels aan overwegen zou overtreden als ze daartoe de gelegenheid hebben. Bij de spoorlopers is dat 55 procent.

“Dit is een echt menselijk drama”, aldus Infrabel-CEO Luc Lallemand. “Met dertien doden en negen zwaargewonden tijdens spoorlopen en ongevallen aan overwegen, kenden we vorig jaar een dramatische balans.” Naast het menselijk verlies, veroorzaakten spoorlopen en ongevallen aan overwegen vorig jaar ook gemiddeld acht uur vertraging per dag voor het treinverkeer.

Lallemand spreekt van onthutsende resultaten uit het onderzoek. “We zullen de strijd nog verder opdrijven”, zegt hij. Infrabel lanceert zo het nationale actieplan Railspect, om gevaarlijk gedrag aan het spoorwegdomein aan te pakken. “Dit is niet enkel een spoorwegprobleem, maar een probleem voor de verkeersveiligheid.”

Federaal minister van Mobiliteit François Bellot was aanwezig bij de bekendmaking. “Veiligheid, stiptheid en communicatie aan de reizigers zijn de absolute prioriteiten”, aldus de minister. “Dagelijks ondervinden tienduizenden reizigers de gevolgen van zo’n gevaarlijk gedrag. Dat is onaanvaardbaar.”

Uit de studie blijkt ook dat veel mensen nog kunnen worden bereikt. Zo is 23 procent van de deelnemers aan het onderzoek, die al illegaal over de sporen liepen, vatbaar voor sensibilisering. Wat de overwegen betreft, staat 42 procent van de respondenten open voor bewustmaking.

Het plan steunt op drie pijlers: preventie, sensibilisering en repressie. Dit en volgend jaar rolt Infrabel zo twee testprojecten uit. Zo zullen waarschuwingspanelen geplaatst worden aan overwegen die bestuurders eraan moeten herinneren dat ze de overweg niet mogen oprijden als ze die niet in één keer kunnen oversteken. “Want als er een trein aankomt en de slagbomen gaan naar beneden, dan raak je ingesloten en is de kans op een aanrijding zeer groot”, aldus Infrabel. 

Die zogeheten ‘blocking back’-panelen komen aan 18 overwegen, 10 in Vlaanderen en 8 in Wallonië. Aan een aantal overwegen komt ook ledverlichting op de slagbomen om de zichtbaarheid te vergroten. Het is nog niet bepaald aan hoeveel overwegen die verlichting zal worden aangebracht.

De infrastructuurbeheerder zet ook bestaande maatregelen verder, zoals het plaatsen van afsluitingen, struikelmatten (grote rubberen matten waarop je moeilijk kan lopen en die spoorlopers dus moeten tegenhouden, nvdr.) en bewakingscamera’s. Daarnaast worden vanaf deze zomer identificatiestickers aangebracht aan de 1.429 overwegen met actieve signalisatie , een beslissing van begin dit jaar. Door de sticker kunnen weggebruikers en buurtbewoners sneller alle info geven aan de hulpdiensten.

Met een nieuwe campagne wordt ook ingezet op sensibilisering. Infrabel geeft de infrastructuur daarvoor een gezicht, Jeroom Slagboom, om een “emotioneel verhaal” vanuit het standpunt van de slagboom te brengen. Later dit jaar volgt nog een tweede campagne. Die zal spraakmakend zijn, aldus Infrabel, maar meer informatie is daar nog niet over bekend.

De spoorwegpolitie zal ten slotte ook controles uitvoeren aan hotspots op het spoorwegdomein. Overtreders krijgen, tenzij bij een zware overtreding, nog een laatste verwitting. In een tweede fase vinden controles in burger plaats. Overtreders krijgen dan een boete. Die kunnen gaan van 300 euro als administratieve boete tot duizenden euro’s aan strafrechterlijke boetes.