Enkele gedetineerden uit zo’n transitiehuis getuigen over hun ervaring. “Het is pas hier (in het transitiehuis, nvdr) dat ik dingen in orde heb gekregen, dat ik mijn boetes ben beginnen te betalen”. “Ik mag maandag ook beginnen met werken, dat is toch wel heel mooi”, aldus een van de bewoners.

Dag en nacht zijn er begeleiders aanwezig die de bewoners ondersteunen. De bewoners koken samen, zoeken een hobby, maar leren ook solliciteren. In het transitiehuis uit het bovenstaande fragment wonen 15 deelnemers. Enkel gedetineerden die veroordeeld zijn in zedenzaken of terrorisme, zijn niet welkom. In een transitiehuis is er namelijk meer vrijheid, dan in de gevangenis, hoewel het verlaten van het huis wel moet worden aangevraagd. Het verblijf in zo’n transitiehuis is waardevol: “Door hier te zijn, is het gemakkelijker om mee te draaien in de maatschappij”, aldus een van de bewoners.

Het werken met transitiehuizen werpt zijn vruchten af, weet de minister. Zo werd in Nederland vastgesteld dat een verblijf in een transitiehuis voor een verlaging van de recidivekans van 16 procent zorgde. Het is dan ook een aanpak waar justitie de komende jaren op wil inzetten. Het biedt detentie op maat, waarbij penitentiaire omgeving, beveiliging en regime meer zijn afgestemd op het profiel van gedetineerden, zegt Van Quickenborne.

In Mechelen en Edingen (Henegouwen) werden in 2019 en 2020 twee transitiehuizen met elk 15 plaatsen geopend bij wijze van proefproject. Die proefperiode loopt eind dit jaar af, maar na een grondige evaluatie werd beslist de aanpak structureel te verankeren en het aantal plaatsen fors uit te breiden. Concreet investeert Van Quickenborne 4 miljoen euro om in de periode 2021-2022 honderd plaatsen structureel te verankeren.

Hij lanceert een oproep voor kandidaat-transitiehuizen. Elk transitiehuis moet instaan voor een 15-tal plaatsen, het is de bedoeling om nog dit jaar twee nieuwe huizen op te starten in Vlaanderen en Wallonië. Vanaf januari 2022 zullen nog eens 2 transitiehuizen openen, in de loop van het voorjaar moeten er nog extra transitiehuizen worden opgestart om uiteindelijk tot een totaal van 100 plaatsen te komen. De transitiehuizen van Mechelen en Edingen kunnen zich kandidaat stellen.

“De transitiehuizen boeken een straf resultaat waarbij de recidive aanzienlijk vermindert”, zegt Van Quickenborne. “Bovendien zorgt deze uitbreiding ervoor dat we de druk op de gevangenispopulatie, door het uitvoeren van alle straffen vanaf december, kunnen verlichten.”

Van Quickenborne bezocht het transitiehuis in Mechelen zondag met Vlaams viceminister-president en minister van Samenleven en Binnenlands bestuur Bart Somers (Open Vld). Die laatste wijst op het succes het project in de stad waar hij titelvoerend burgemeester is. “Van de 15 huidige bewoners in het Mechels transitiehuis hebben er al 12 een job. Een betere re-integratie en minder recidives, daar winnen we allemaal bij.”