‘Trick or treat’: hoe Halloween als Keltisch feest een fascinerende gedaantewisseling onderging
Halloween - de dag voor Allerheiligen - is in onze contreien populairder dan ooit, maar lokt toch gemengde gevoelens uit. Voor de een het signaal om euforisch alle kostuumwinkels af te lopen, terwijl de ander er zo min mogelijk mee te maken wil hebben en een avond lang weigert om de voordeur open te doen. Maar of je het nu leuk vindt of niet: dit van oorsprong Keltisch feest is na een omweg via de VS opnieuw volledig doorgebroken in Europa - weliswaar met een commercieel tintje. En zo is dat in zijn werk gegaan.
Halloween is een verbastering van All Hallows’ Even, de avond voor Allerheiligen. De naam werd pas zo’n 400 jaar geleden voor het eerst gebruikt, maar het ‘feest’ op zich is veel ouder.
Over Halloween bestaan enkele misverstanden, het grootste wel het door velen gedeelde geloof dat het gebruik uit de VS komt. Niet dus: de roots liggen in Ierland. Michelle Dunne, historica aan de Dublin City University in Ierland en gespecialiseerd in Ierse volksgebruiken, is categoriek: “Halloween was een van de vier belangrijkste Keltische feesten”, weet zij.
“De viering van Halloween dateert al van meer dan 2.000 jaar geleden. Destijds geloofde men dat aan de vooravond van die rite geesten op de wereld rondwaarden omdat tijdens die nacht de grens met het dodenrijk openstond”.
Voordat de Kelt op 31 oktober in bed kroop, stak hij/zij in de keuken een vuurtje aan en en legde men eten klaar voor zijn/haar voorvaderen, in het geval die zouden terugkeren.
Richting VS
Eind 19e eeuw brachten Ierse inwijkelingen, op de vlucht voor de aardappelpest, het gebruik mee naar de Verenigde Staten. Bij gebrek aan bieten in Amerika, gebruikten ze pompoenen. Bovendien was de pompoen meer geschikt om uit te hollen.
In de VS onderging Halloween geleidelijk zijn commercieel getinte gedaantewisseling, totdat zelfs de meeste volwassenen er een erezaak van maakten voldoende zoetigheid in huis te hebben om de candy-jagers met hun “trick or treat” van suikergoed te voorzien. De supermarkten aldaar sprongen in het gat in de markt en bieden nu grote snoeppakken als koopjes aan. Behalve snoep voor de kleintjes is er ook lekkers voor de volwassenen, in de vorm van een glas wijn of een gegrilde worst, te verorberen tijdens een praatje met de buren uit de wijk. Het is een van de weinige keren in de VS dat de Amerikaan zich bewust is van zijn buren. In Europa wordt die knusheid gereserveerd voor de kerstperiode, en wordt Halloween vooral gevierd met party’s.
Europa
Dat Halloween ook doorbrak op het Europese vasteland, schrijft de Duits-Amerikaanse cultuurwetenschapster Monique Scheer volkomen toe aan het Hollywoodeffect. Halloween dankt zijn bekendheid in Europa aan Amerikaanse films (waaronder natuurlijk John Carpenters ‘Halloween’ uit 1979) en tv-reeksen. “De Amerikaanse populaire cultuur is hier alomtegenwoordig”, aldus Scheer.
Voor Europese Halloweenfans is het feest vooral eentje van gruwel. De gekozen outfits zijn dan ook heel vaak doodshoofden, heksen en geesten. In de VS, daarentegen en ondanks het tegenvoorbeeld van beroemd filmmoordenaar Michael Myers, luidt het motto “zich fijn verkleden” - eerder een analoog gebeuren met onze carnavalsdagen.
Het importeren van een feestcultuur is geen uitzonderlijk fenomeen, zegt Scheer. Ons kerstfeest is eigenlijk niets anders dan een samensmelting van diverse feestelijkheden van internationale origine.
En zo is ook Halloween weer alom present in Europa - in een nieuwe gedaante.
Het Keltisch feest is terug van nooit weggeweest.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Trein dreigt duurder te worden voor jongeren en senioren
Een treinrit dreigt duurder te worden voor jongeren en senioren. Het nieuwe beheerscontract van de NMBS maakt een einde aan de vaste kortingstarieven van respectievelijk 7,1 en 7,8 euro, schrijft De Morgen zaterdag. Hoe langer het traject, hoe groter het verschil zal zijn. Maar volgens minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) zullen jongeren en senioren met het nieuwe tariefaanbod juist winnen en wordt het voordeliger. -
PREMIUM114
Nucleair expert vindt verlenging kerncentrales geen goed idee: “Zou u in een vliegtuig stappen van meer dan 50 jaar oud?”
De regering wil nu ook de oudste kernreactoren van ons land langer openhouden. Maar is dat wel veilig? “Het is geen evidentie”, zegt emeritus-professor stralingsbescherming Gilbert Eggermont (VUB). “Het risico op een ramp wordt soms wat vergeten, maar het is er nog altijd - ook in ons land.” -
HLN Shop
Adrenalinejunkie? Hier kan je tegen 60 km/u over het ijs vlammen
De komende weken zal er - naar jaarlijkse gewoonte - opnieuw veel geschaatst, geskied en gesnowboard worden. Maar de winterpret opsnuiven kan nog avontuurlijker! Wat dacht je van racen op het ijs? Ijskarten, goed voor een stevige adrenalineboost, is een ware wintertrend aan het worden. HLN Shop maakt er jou alvast warm voor. -
-
Voor de Halloweenfans: waar kan je dit weekend griezelen, sidderen en beven in Vlaanderen?
Dit weekend is het Halloween en in heel Vlaanderen trekken mensen de straat op om te griezelen. Van enge wandeltochten tot uitgedachte horroravonden, er is voor ieder wat wils. Verkleed, geshminkt of zonder kostuum: wij maken een overzicht van waar je moet zijn voor de leukste Halloween-evenementen. -
TV
“Ik hoef jouw f*cking excuses niet te horen”: trailer tweede seizoen ‘Hacked’ gelost
Goed nieuws voor de fans van de bekroonde jongerenreeks ‘Hacked’, want het tweede seizoen is in aantocht. In de eerste tien afleveringen maakte de kijker kennis met de drie hechte vrienden Nilou (Alicia Andries), Malick (Misha van der Werf) en Adanne (Helena Tengan), die gechanteerd en geteisterd werden door een genadeloze hacker. Maar nu is het tijd voor de andere kant van het verhaal. De fans komen eindelijk wat meer te weten over de hacker zélf. -
Independer
Skivakantie: hier zijn winterbanden (en sneeuwkettingen) verplicht
Heel wat Belgen gaan binnenkort weer met de auto op skivakantie. Maar ben je in orde met je winterbanden in de landen waar ze verplicht zijn? En hoe bevestig je sneeuwkettingen? Independer.be geeft een handig overzicht. -
PREMIUM
Wie was Paco Rabanne, de rebelse ontwerper die “ondraagbare” jurken maakte?
Paco Rabanne is op zijn 88ste overleden. Zestig jaar lang was hij een van de meest vooraanstaande figuren van de mode. Zijn eerste collectie noemde hij zelf “ondraagbaar”. Hij ontwierp de futuristische outfits van Jane Fonda in ‘Barbarella’, had een voorliefde voor metalen en zijn parfums waren nog populairder dan zijn kleren. “Ik heb zeven levens geleefd”, zei rebel Rabanne ooit.
4 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerAndy Vijncke
christianne bruyland
Jens Vranckx
Per Bloem