Stany Crets juicht na beslissing Raad van State: “Ik hoop dat dit een precedent zal zijn voor andere sectoren”

Stany Crets organiseerde afgelopen zondag nog de protestactie in Brussel, waar 5.000 mensen betoogden tegen de sluiting van de theaters en bioscopen. “Deze macabere loterij gaat niet langer om de volksgezondheid. Get your shit together, beste overheid. Stop de jojo-politiek”, zei hij toen tijdens een bevlogen speech.

Crets noemt de beslissing van het hoogste rechtsorgaan in ons land dinsdag in een eerste reactie “terecht”. “De maatregelen van de regering waren absurd en disproportioneel en dat is alleen maar bevestigd door de Raad van State”, reageert hij. Hij vreest niet dat de overheid nu met nieuwe maatregelen zal komen of in beroep zal gaan. “Dat zou tamelijk absurd zijn", klinkt het. “Tegen dan zijn we waarschijnlijk toch al allemaal met pensioen.”

Volgens de acteur zouden voorstellingen met een publiek van maximaal 200 mensen onmiddellijk opnieuw kunnen opstarten. “Voor mijn voorstellingen is dat niet aan de orde”, zegt hij. “Want die zijn niet rendabel als we die maar voor 200 mensen spelen. Maar voor het deel van de sector dat voor 200 mensen speelt, is dit zeer goed nieuws. Dit is een zeer goede zaak. Het is een symbolische overwinning. Maar we zijn er nog niet. We staan aan de start van een nog lange rit en dat geldt niet alleen voor de cultuursector, maar voor de hele maatschappij. Ik hoop dat dit arrest een precedent zal zijn voor andere sectoren.”

Nog volgens Crets heeft de maatregel van de regering om de cultuursector te sluiten intussen diepe sporen nagelaten, ook voor de producties die nu opnieuw mogen opstarten. “Dit beleid is niet werkbaar”, zegt hij. “Het is al anderhalf jaar aan de gang en zorgt voor diepe financiële putten. Het zou me niet verbazen mochten hier ook schadeclaims uit voortkomen, voor de verliezen die werden geleden. Ook terecht.”

De politiek maakt een slechte beurt, volgens de theatermaker. “Ik heb vernomen dat er nog geen reactie is van politieke kant. De minister van Cultuur (Jan Jambon, red.) heeft ook de kans gemist om te spreken.”

Het ‘stappenplan’ waarover minister Vandenbroucke het vanmiddag had na zijn onderhoud met vertegenwoordigers uit de cultuursector en dat de komende dagen en weken opgemaakt zou worden, bestaat overigens al volgens Crets. “Dat ligt er al en is voor 90 procent af”, zegt hij. “Dat is anderhalf jaar geleden al met de experten besproken. Het hoeft alleen maar uit de lade genomen te worden en toegepast. Het warm water wordt hoeft niet opnieuw uitgevonden te worden. Minister Vandenbroucke had vandaag al een symbolische gebaar kunnen stellen door te doen wat de Raad van State nu heeft gedaan. Maar hij heeft dat niet gedaan en dat is jammer. Hij moet nu het voortouw nemen en de rest van de politiek wat opzwepen.”

Stijn Snaet (45) van Event Confederation, de organisatie die de belangen van de eventsector in ons land vertegenwoordigt, noemt de beslissing van de Raad van State om de sluiting van de cultuursector ongedaan te maken ‘een goede eerste stap’. Echt juichen doet hij voorlopig nog niet, met een goede reden: “Het arrest is puur van toepassing op de culturele sector. Over de sluiting van de cinema’s en over feestelijkheden en evenementen zegt de Raad van State niets.”

De eventsector blijft dus voorlopig op zijn honger zitten, maar is niet van plan om óók naar de Raad van State te stappen in de hoop eveneens te mogen heropenen. “We zijn geen fan van juridische procedures”, zegt Snaet. “We hopen op verder constructief overleg met minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Het overleg dat we dinsdagochtend hadden met de minister was alvast positief en dat is de weg waarop we willen verdergaan. Verder samenwerken is overigens de énige weg. Enkel op die manier kunnen we oplossingen vinden die duurzaam zijn. En uiteraard zal alles afhangen van hoe de cijfers van de omikronvariant evolueren.”

Bij de mensen uit de cultuursector heerst er intussen grote opluchting. Er komen steeds meer opgetogen reacties op het besluit van de Raad van State. Ook Michael De Cock, artistiek directeur van de KVS in Brussel, reageert blij. “Dis-pro-port-ioneel! Say it loud. Say it proud”, twittert hij. Dat herhaalt hij ook aan onze redactie. “Het is toch frappant: ‘s middags heb ik de sluiting van de cultuursector tijdens het VTM NIEUWS disproportioneel genoemd en enkele uren later gebruikt de Raad van State exact dezelfde woorden in zijn arrest. Het is heel symbolisch dat het hoogste wetgevend orgaan van het land ons gelijk heeft gegeven.”

“Iedereen voelde wel aan dat het sluiten van de cultuursector niet klopte, en dat is nu ook bevestigd door de Raad van State. Het cultuurbeleid dat gevoerd wordt, is schandelijk. Enkel in ons land werd de cultuursector als eerste gesloten. In geen enkel ander Europees land gebeurde dit. Dat een onafhankelijke instelling als de Raad van State het lichtzinnige beleid van België nu terugfluit, is fantastisch voor de hele sector.”

Wat de beslissing concreet betekent voor de acteur en theatermaker zélf, kan De Cock nog niet zeggen. “Welke impact het arrest voor de werking van de KVS heeft, ook daarvoor is het nog te vroeg. Men onderschat zo hard de gevolgen van dit jojo-beleid. Het is als een flipperkast: gesloten, terug open, weer gesloten... Het is echt niet zo dat we deuren van de KVS maar gewoon open te gooien hebben en dat we direct opnieuw kunnen beginnen.”

“We moeten het nog juridisch bekijken, maar als we open mogen, zullen we dat doen”, reageert Franky Devos van Gentse cultuurtempel Voo?uit. “Tussen Kerstmis en Nieuwjaar hebben wij sowieso een lege agenda. Dat geeft ons even tijd om te bekijken hoe we het zullen aanpakken.”

Ook komiek Kamal Kharmach zegt heel tevreden te zijn met de beslissing van de Raad. De komiek laat weten dat hij vanaf morgen de live-voorstellingen van de jaarlijkse eindejaarsconference ‘Mag Ik Even’ weer opneemt. “Principieel vind ik dat ik nu wel moet optreden, maar de sector heeft veel zelfvertrouwen verloren”, zegt hij.

Voorzitter van de Liga voor Mensenrechten Kati Verstrepen dankt iedereen die mee de schouders heeft gezet onder het protest. “Samen sterk”, twittert zij.

Volgens kerkjurist Rik Torfs is het “niet aan iedereen uit te leggen” dat de sluiting van de cultuursector geschorst wordt, terwijl andere binnenactiviteiten wel dicht moeten blijven. “Het coronabeleid kraakt stilaan in zijn voegen”, twittert hij.

Volgens MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez vroeg zijn partij - die in de regering zit - vorig jaar wetenschappelijke bewijzen voor de sluiting van de contactberoepen, maar werd ze niet gevolgd.