“Sowieso een blaam voor België”: parlement Slovakije vraagt dat Europese Commissie dood van Chovanec onderzoekt

In het Centraal-Europese land is de zaak-Chovanec al weken voorpaginanieuws. Het ongenoegen over de dood van de bouwondernemer (38) na een harde aanpak door de politie in Charleroi twee jaar geleden is erg groot.  Het Slovaakse parlement debatteerde gisteren over de zaak. De tekst voor de resolutie was ingediend door de oppositie, maar kreeg de steun van alle parlementsleden.

Slovakije wil dat de Europese Commissie de zaken gaat bekijken en het onderzoek niet overlaat aan de Belgische gerechtelijke instanties. Huidig Europees Commissaris voor Justitie Didier Reynders wordt daartoe aangespoord. Reynders was in 2018 ten tijde van het overlijden van Chovanec minister van Buitenlandse Zaken en dus verantwoordelijk voor de relaties met Slovakije.  Reynders verklaart dat lidstaten zelf gerechtelijke onderzoeken moeten voeren.

“Op zich is het niet onlogisch dat een dergelijke resolutie wordt gestemd”, reageert professor Europese Studies Hendrik Vos. “Er kan aan Europa gevraagd worden om het principe van de rechtsstaat te onderzoeken. Er zijn fundamentele waarden waaraan een lidstaat van de EU moet voldoen, zoals respect voor de rechtsstaat, en als die geschonden worden, kunnen er politieke sancties volgen”, aldus Vos, die niet verwacht dat dat het geval zal zijn voor ons land. “Tegen Polen en Hongarije lopen er bijvoorbeeld ook procedures. Dus het is sowieso wel een blaam voor ons land”, klinkt het nog.

Een brief die premier Sophie Wilmès (MR) naar haar Slovaakse ambtsgenoot Igor Matovic stuurde, is door die laatste eveneens gisteren op Facebook geplaatst. Matovic had Wilmès om uitleg gevraagd, nadat vorige maand beelden van de politie-interventie en de reanimatie in de media waren opgedoken. “De recente beelden over het lot van de Slovaakse burger Jozef Chovanec hebben ons diep geschokt”, schrijft Wilmès. “Ze vragen om een grondig onderzoek naar wat gebeurd is en onder welke omstandigheden. Een gedegen onderzoek naar de omstandigheden van zijn overlijden is daarom opgestart. We wachten de resultaten van het onderzoek af, dat gevoerd zal worden volgens de hoogste normen van onze rechtstaat.”

In de brief drukt Wilmès haar diepste medeleven uit met de nabestaanden. Ze benadrukt ook nog de goeie banden tussen ons land en Slovakije.

Ook de socialistische fractie wil een debat in het Europees Parlement. “Het is echt verontrustend om het mensonterende gedrag van de politieagenten en het medische team te zien, met ook een agent die een Nazigroet brengt”, betoogt fractievoorzitster Iratxe García. “We moeten een halt toeroepen aan de groeiende trend van xenofobie en extreemrechtse attitudes die wetshandhavingsinstanties en politiekorpsen in de Europese Unie treft.”

Ook Kathleen Van Brempt (sp.a) ziet de zaak-Chovanec als een signaal van een “systemisch probleem” van “xenofobie en toenemend rechts extremisme” in bepaalde openbare structuren in de Europese Unie. De socialisten, die de tweede grootste fractie in het Europees halfrond vormen, willen de kwestie volgende week donderdag voorleggen op de conferentie van de fractievoorzitters. Dan moet duidelijk worden of er al dan niet een debat volgt, in commissie of in plenaire vergadering.

Lees ook: Parket-generaal Bergen: “Op dit ogenblik geen bewijs dat politieoptreden oorzaak is van dood Chovanec”