Somers verdedigt plannen om Vlaanderen op te delen in 13 regio’s: “Ik wil geen extra bestuursniveau”

“Sommige gemeenten werken op meer dan 100 verschillende manieren samen”, zegt Somers. “Met telkens andere gemeenten, over telkens andere thema’s, in telkens andere structuren. Daar worden altijd andere mandaten voor gecreëerd, die een eigen organisatie nodig hebben, een eigen logo en communicatie ontwikkelen, ... een kat vindt haar eigen jongeren daar niet meer in. Men praat er nu al 30 jaar over om dit te vereenvoudigen. De Vlaamse regering heeft nu de ambitie om daar echt werk van te maken. Zodat het transparanter, democratischer, goedkoper en efficiënter wordt.”

“De bedoeling is om Vlaanderen in te delen in regio’s waarin gemeenten samenwerken voor alle of zoveel mogelijk dingen die ze bovenlokaal doen.” Volgens Somers gaat het niet om ‘het niveau te veel’. “Net het omgekeerde”, zegt hij. “Er zijn vandaag meer dan 2.200 samenwerkingsverbanden. Ik wil er daar veel minder van maken. Ik wil geen nieuw bestuursniveau. Ik wil de manieren waarop men bovenlokaal samenwerkt, veel dichter bij elkaar brengen en transparanter maken.”

Somers stelde in oktober vorig jaar al een kaart voor waarin de 300 Vlaamse gemeentes worden ingedeeld in dertien regio’s. Die moeten bestuurlijke versnippering tegengaan en komaf maken met het kluwen van lokale samenwerkingen bestaande uit afvalintercommunales, CAW’s, politiezones of hulpverleningszones.

“Dit was een eerste worp om te zien waar we kunnen landen”, zegt Somers. Hij wil zijn voorstel tegen eind februari voorleggen aan de Vlaamse regering, die hierover zal beslissen.

De provinciegouverneurs hadden tot eind januari de tijd om hun burgemeesters te consulteren en een advies te formuleren op die plannen. Maar die adviezen zijn niet unaniem positief, blijkt uit documenten die Belga kon inkijken.

Antwerps provinciegouverneur Cathy Berx stelt in haar advies dat de burgemeesters van de Antwerpse gemeenten “zeker niet unaniem” akkoord gaan met het voorstel. Het draagvlak en het vertrouwen in de vooropgestelde regiovorming “is niet bijster groot”, klinkt het, “mogelijk en wellicht ook omdat de burgemeesters, net als alle andere beleids- en bestuursniveaus zo niet de hele wereld, momenteel andere katten te geselen hebben dan een oefening van bestuurlijke reorganisatie.”

Ook Oost-Vlaanderen maakt reserves. In haar advies heeft gouverneur Carina Van Cauter over een “strakke timing”, in volle coronacrisis, die er in combinatie met de vraag naar een advies op referentieregio's die al afgebakend zijn voor zorgde dat de lokale besturen het gevoel hadden dat er “iets werd opgelegd van bovenuit, eerder dan dat het was ontstaan van onderuit”. Daarnaast is niet helemaal duidelijk wat de Vlaamse regering precies wil bereiken met de regio's, stelt het Oost-Vlaamse advies. De Oost-Vlamingen vragen zich tot slot ook af “hoe deze oefening zoals ze nu voorgesteld wordt een antwoord biedt op de verrommeling en hoe dit efficiëntie in de hand zal werken”.

Ook Groen maakt al langer kanttekeningen bij de plannen op Vlaanderen op te delen in regio’s. “Dit lijkt sterk op een onhandig en duur compromis tussen regeringspartijen die voorstander zijn van provincies en anderen die ze willen afschaffen”, zegt Vlaams parlementslid Jeremie Vaneeckhout. “Als de regering dit niet beter aanpakt, worden de regio’s de bestuurslaag te veel waar Vlamingen in verloren lopen.” 

“Op zich is het idee niet slecht, want de praktijk toont aan dat intergemeentelijke samenwerking is absoluut noodzakelijk is”, zegt Vaneeckhout bij HLN Live. “Maar er zijn ook vandaag al een aantal tussenniveau’s, zoals provincies en een warboel van intercommunales. Als je die niet aanpakt, en tegelijk nog een extra niveau creëert, vererger je het probleem.”

Groen legt daarom deze week een voorstel tot resolutie op tafel in het Vlaams Parlement. “Wij pleiten voor een breder plan met daarin de afschaffing van de provincies”, vervolgt Vaneeckhout. “En om al die andere bestuursniveaus, intercommunales, raden van bestuur en postjes in die referentieregio’s in te kanten.” 

Boom wil niet toetreden tot regio Rivierenland: “Zou niet stroken met dagelijkse realiteit”

Overijse en Hoeilaart willen tot referentieregio Oost-Brabant behoren

Diest kiest voor referentieregio Oost-Brabant, maar wil ook nog kunnen samenwerken met instanties in Limburgse regio

Steden en gemeenten moeten binnenkort beslissen in welke regio ze voortaan samenwerkingsverbanden aan gaan met intercommunales, academies en andere instanties