Sciensano: "Telecomdata niet langer ingezet tegen pandemie"

Lees alles over het coronavirus in dit dossier.

In maart 2020, bij het begin van de coronalockdown, lanceerde de regering-Wilmès de taskforce Data against Corona. Met groen licht van de Gegevensbeschermingsautoriteit sloten Proximus, Base en Orange in maart 2020 contracten af met het bedrijf Dalberg Data Insights om de telecomdata van alle Belgen te analyseren in de strijd tegen de pandemie. Op basis van de geanonimiseerde en samengevoegde ruwe lokalisatiegegevens van miljoenen Belgen bracht Dalberg verplaatsingen tussen de 1.190 Belgische postcodes in kaart.

Dalberg laat nu aan ‘Knack’ weten dat het sinds juni 2020 geen telecomdata meer analyseert in opdracht van de Belgische overheid en verwijst door naar Sciensano.

"In mei 2020 heeft de overheid de taskforce Data against Corona stopgezet", zegt een woordvoerder van Sciensano. "Op dat moment heeft Sciensano de coördinatie van die werkgroep overgenomen. Hij kreeg ook een ander format, met hoofdzakelijk focus op modellering. De mobiliteitsdata van de telecomproviders zijn daarbij gebruikt in enkele kortetermijnvoorspellingen, bijvoorbeeld over ziekenhuisopnames en bedbezetting op intensieve zorg."

Tot augustus 2021 ontving Sciensano de data van Proximus gratis in het kader van de strijd tegen corona. "Maar daarna werden de data betalend", aldus Sciensano. "Aangezien mobiliteitsanalyses in het kader van de epidemiologische opvolging van de crisis op dat moment nog maar een beperkt nut hadden, en de analyse van de vrij beschikbare Google Mobility Data een afdoende alternatief was, is de samenwerking stopgezet. Orange en Base waren al eerder gestopt met de aanlevering van data. We hadden toestemming om de data van Proximus te gebruiken en bewaren tot 31 december 2021. Eind december zijn alle telecomdata vernietigd."

Proximus reageert dat het "op voorhand had gewaarschuwd dat het de gratis dienst zou stopzetten" en dat het een "(zeer) interessant aanbod had voorgesteld, dat door Sciensano niet werd aanvaard".

David Stevens, voorzitter van de Gegevensbeschermingsautoriteit, is naar eigen zeggen "opgelucht" dat het project is stopgezet. "Het is een stille dood gestorven, maar belangrijk is dat het nu niet meer bestaat — mede dankzij onze waakzaamheid. We hebben het project van nabij opgevolgd omdat het ging om een invasief systeem met één centrale federale databank. Regelmatig vroegen we Sciensano om een herevaluatie: is het nog proportioneel? Of Sciensano de data eind december inderdaad heeft vernietigd, hebben we op het terrein nog niet gecontroleerd."