Rechter beslist: leerlinge mag wel degelijk hoofddoek dragen in Leuvense GO!-school

De regeling geldt enkel voor het zeventienjarige meisje in kwestie. “Andere leerlingen mogen zich maandag dus niet met een hoofddoek op school aanbieden”, stelt Kaat Vandensavel als directrice van de overkoepelende scholengroep.

Zesde middelbaar
De leerlinge die naar de rechter stapte, zit sinds het schooljaar 2013-2014 op het GO! Atheneum De Ring aan de Tiensevest in Leuven. Tijdens het schooljaar 2018-2019 zat ze in het vijfde middelbaar. Vanaf maandag stapt ze over naar het zesde middelbaar, en ze maakte tijdens een eerdere zitting duidelijk dat ze haar opleiding aan dat atheneum wil voltooien. De algemeen directrice van de scholengroep wenste niet te reageren.

Op 23 februari 2018 besliste de rechter in Tongeren dat elf meisjes uit twee middelbare scholen uit Maasmechelen een hoofddoek mochten dragen op hun school. Ook toen had dat alleen betrekking op de leerlingen die naar de rechtbank waren getrokken. De rechter kan het hoofddoekenverbod op zich niet vernietigen omdat dat niet tot de bevoegdheid behoort. Niets belet de andere leerlingen van de Leuvense school nu echter om zelf ook naar de rechter te stappen.

“Verbod blijft van kracht”
En zo wordt het stilaan de vraag hoe lang het GO! het verbod nog kan handhaven. “De rechter oordeelde dat er geen specifieke omstandigheden zijn die het hoofddoekenverbod rechtvaardigen”, stelt de advocate van het meisje. “Dat geldt zowel specifiek voor die lokale middelbare school in Leuven als voor het algemene verbod van het gemeenschapsonderwijs van de Vlaamse overheid.”

De koepel beraadt zich nu over wat de verdere gevolgen zijn van dit vonnis, en welke eventuele stappen ze zal ondernemen.  “Tot nader order blijft dit verbod van kracht”, aldus nog de woordvoerster van het gemeenschapsonderwijs. In zijn startnota pleitte Vlaams informateur Bart De Wever ervoor om ook in de scholen van het officieel onderwijs een verbod op levensbeschouwelijke tekens in te voeren.

Inhoudelijk wil Raymonda Verdyck, gedelegeerd bestuurder van het gemeenschapsonderwijs (GO! ), nog niet reageren op de beslissing van de Leuvense rechter. “Er lopen nog twee procedures, en we willen de uitspraak daarvan afwachten om te zien wat de consequenties zijn”, klinkt het. De GO!-topvrouw houdt in haar reactie vooral een pleidooi voor een breder maatschappelijk debat. “We zijn niet de enige onderwijsverstrekker waar levensbeschouwelijke kentekens niet toegelaten zijn. Laat ons dus samen het gesprek voeren.”

Verdyck staat erop te beklemtonen dat het niet gaat om een verbod op enkel een hoofddoek, maar op alle levensbeschouwelijke tekens. “We hebben die maatregel destijds ingevoerd om goed onderwijs te kunnen bieden”, klinkt het. “We willen ervoor zorgen dat jonge mensen op een fijne manier met elkaar het gesprek kunnen aangaan. Er waren toen veel knelpunten in onze scholen. Door het symbool weg te nemen, hebben we rust kunnen brengen en ervoor kunnen zorgen dat we sterker konden inzetten op ‘samen leren, samen leven’. Dat is voor ons een belangrijke doelstelling.”

Unia: “Tijd om rond de tafel te zitten”
Het GO!  kan de uitspraak van de rechtbank niet naast zich neerleggen, oordeelt gelijkekansencentrum Unia. “Tijd om rond de tafel te zitten en constructieve plannen te smeden.”

Unia wijst er op dat er in het verleden al rechtszaken zijn geweest tegen het algemene verbod op religieuze tekens in GO! -scholen. “Al in 2014 vernietigde de Raad van State het verbod in twee scholen. Omdat een algemene ban op religieuze tekens niet rijmt met de godsdienstvrijheid.”

Unia roept dan ook op om het algemene verbod op te heffen en vraagt het gemeenschapsonderwijs om het debat over levensbeschouwelijke diversiteit fundamenteler te voeren. “Door het debat uit de weg te gaan, beland je telkens weer in een conflict”, zegt directrice Els Keytsman. “Die energie kan je beter steken in het creëren van een kader waarbij het omgaan met religieuze diversiteit centraal staat. Unia heeft ervaring met het begeleiden van grote werkgevers en organisaties in een traject over het thema.”

VSK: “Geen voorstander van algemeen verbod”
De Vlaamse Scholierenkoepel, die leerlingen uit het middelbaar vertegenwoordigt, is blij dat de leerlinge van de rechter haar hoofddoek op school mag dragen. “Een verbod moet de laatste optie zijn”, zegt ondervoorzitter Lander Huyck. “Het is waanzin dat je als leerling je school moet aanklagen om het over een regel te hebben die ervoor zorgt dat je jezelf niet kan zijn. “

Voor de VSK is een algemeen verbod dan ook geen oplossing. “Schoolregels maak je best samen met leerlingen en kunnen dus verschillen van school tot school.”

Parys: “Neutraliteit moet gevrijwaard worden”
Lorin Parys, de fractieleider van oppositiepartij N-VA in de Leuvense gemeenteraad, denkt er helemaal anders over. Hij betreurt het Leuvense vonnis en wil een decretale regeling om het dragen van levensbeschouwelijke kentekens ook in het officieel onderwijs te verbieden.

Parys is van oordeel dat de neutraliteit gevrijwaard dient te worden. “Momenteel wordt deze materie in het Gemeenschapsonderwijs geregeld door een schoolreglement en een omzendbrief naar scholen, waardoor elke leerling zijn schoolreglement apart kan aanvechten. Om de neutraliteit effectief te garanderen is het nodig dat dit verbod decretaal verankerd wordt.”

In het Katholiek onderwijs geldt er overigens geen algemeen hoofddoekenverbod, al zijn er wel scholen van dat net die een verbod op hoofddeksels in hun schoolreglement schrijven, waar de hoofddoek ook onder valt, of die het niet toelaten in de klaslokalen maar wel op de speelplaats.