“Het masker mag wel afgenomen worden als kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar stilzitten, op voorwaarde dat er goede ventilatie is én voldoende afstand gehouden wordt”, verklaarde minister van Onderwijs Ben Weyts voor de camera van VTM Nieuws. Buiten kunnen de mondmaskers altijd af, mits de leerlingen intense fysieke contacten vermijden. Voor leerkrachten in die klassen gelden dezelfde regels. 

Voor studenten van het middelbaar komen er geen extra verplichtingen. “85 procent is hier al gevaccineerd en dat merk je aan de cijfers. Slechts 12 procent van de besmettingen op school komt uit het secundair onderwijs”, klinkt het.

Het coronavirus verspreidt zich daarentegen als een lopend vuurtje in de lagere scholen (74 procent van alle besmettingen op school, red.). Daar moest dus wel ingegrepen worden, stelt Weyts. Aan Franstalige kant werd beslist om in het hele middelbaar onderwijs opnieuw het mondmasker te verplichten. 

Er wordt ook een procedure behouden om op te treden tegen clusteruitbraken. Concreet gaat een klas een week in quarantaine van zodra er in zeven dagen tijd vier besmettingen vastgesteld worden. 

Oudercontacten gaan bij voorkeur digitaal door. Voor eetfestijnen gelden de regels van de bredere samenleving en is er dus een Covid Safe Ticket nodig. De regels gaan in na de herfstvakantie op 8 november en kunnen van kracht blijven tot aan de kerstvakantie, maar er zal tussentijds geëvalueerd worden.

De onderwijsvakbonden en -organisaties reageren verdeeld op de nieuwe maatregelen. “Wij vragen ons af of dit wel effectief is”, stelt Nancy Libert als algemeen secretaris van ACOD onderwijs. “De besmettingen gebeuren in alle leerjaren. Waarom zouden enkel het vijfde en zesde leerjaar dan een mondmasker moeten dragen? Ook in het eerste tot het vierde leerjaar woedt het virus.”

Ze benadrukt dat de onderwijsvakbond vooral uitkeek naar een verandering in de test- en quarantainestrategie, maar dat de huidige beslissingen niet voldoen. “De teststrategie richt zich enkel op kinderen met symptomen, maar de meeste besmette kinderen zijn asymptomatisch. We maken onszelf wijs dat de aangepaste strategie veiliger en beter is.”

Lieven Boeve, de topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, vindt het “bijzonder jammer” dat de mondmaskerplicht opnieuw wordt ingevoerd. “Het mondmasker heeft een enorme impact op het lesgeven zelf en het leerproces van de kinderen. De sociale dynamiek in een klas lijdt eronder. Hopelijk zullen door de nieuwe regels wel meer leerlingen naar school kunnen blijven gaan.”

Koen Pelleriaux van het Gemeenschapsonderwijs GO! erkent dat de besmettingen vooral in het lager onderwijs plaatsvinden. “Logisch, want die kinderen zijn nog niet gevaccineerd. Het mondmasker blijft voor hen echter wel een harde maatregel. De experts bleven hier fel op drukken, al bij al is het dan misschien nog wel de beste beslissing die we konden nemen.”

Ook kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens kan zich - met de nodige tegenzin - verzoenen met het eindresultaat. “Wij vinden het heel spijtig, want we waren geen voorstander van mondmaskers. Niet in het middelbaar en niet in de lagere school. Maar het belangrijkste is wel dat de scholen openblijven. En we zijn al blij dat het niet voor jongere kinderen geldt, want dat was onaanvaardbaar.”

“Kinderen worden zelf niet ziek en hun ouders zijn ondertussen al gevaccineerd. Dit is een heel andere situatie dan bij de vorige golven. Bovendien is de impact van een mondmasker op de ontwikkeling van een kind nog nooit op grote schaal onderzocht. Uit voorzorgsprincipe wilden we daarom geen mondmaskers. We vinden het wel beter dat enkel symptomatische kinderen nog getest worden en dus niet meteen elk kind bij een besmetting in de klas.”

Bekijk hier ons hele coronadossier