Opdracht Open Vld-voorzitter Lachaert verlengd: “Hopen over week volgende stap te kunnen zetten”

Egbert Lachaert is vandaag exact tien dagen aan de slag als koninklijk opdrachthouder. Nadat de voorzitters van N-VA en PS, Bart De Wever en Paul Magnette, de handdoek in de ring gooiden, stuurde het Paleis de Open Vld-voorzitter het veld in om een "zo breed mogelijke meerderheid te vinden in het parlement". 

Lachaert begon die opdracht met "een open vizier", al werd al snel gefluisterd dat de voormalige Kamerfractieleider van Open Vld ondanks zijn donkerblauwe imago in de richting van een regering zonder N-VA keek. Dat de relaties met De Wever onder het nulpunt waren gezakt nadat die laatste er niet in was geslaagd Lachaert los te weken van de Franstalige liberalen van MR, leek de Open Vld'er in de richting van de Vivaldi met socialisten, groenen en christendemocraten te duwen. 

“We hebben de laatste week constructief gewerkt met een basisnota van meer dan 60 bladzijden met de bedoeling partijen te overtuigen eindelijk de stap te zetten samen aan tafel te gaan”, aldus Lachaert bij het buitenkomen aan het paleis. “Ik denk dat de bevolking vraagt dat de partijen zichzelf overstijgen. Er is nog inhoudelijk werk aan het project, maar we hopen binnen de week nieuws te hebben en dan echt de volgende stap te kunnen zetten. Er is al heel goed gewerkt, de goeie wil is er om vooruit te gaan.” 

Ook het paleis spreekt in zijn persmededeling over “een tussentijds verslag dat wijst op constructieve gesprekken voor de vorming van een meerderheidsregering”.

Lachaert gaf wel aan dat nog niet alle partijen duidelijk hebben aangegeven of ze mee willen stappen in de Vivaldi-piste, waarmee hij duidelijk naar CD&V verwees. “Iedereen zal binnenkort duidelijkheid moeten geven, we zullen binnenkort een laatste versie van onze nota voorleggen.” Ook voor de socialisten had Lachaert een subtiele vingerwijzing in petto: “Er moeten sowieso accenten inzitten voor iedereen, maar je moet ook wel een duurzame begroting kunnen opmaken. Er moet respect zijn voor de gevoeligheden voor de ander, om die dingen dan te laten rusten.” 

Gisteren werd dat bevestigd dat Lachaert op het Vivaldi-spoor zit. "Er wordt met partijen van goede wil gesproken om te onderzoeken of deze piste levensvatbaar is", was het officiële standpunt van de liberalen. Maar Lachaert en co. waarschuwden ook meteen: als blijkt dat Vivaldi niet werkt, "staan nog altijd andere pistes open". Dat de Open Vld'er de deur voor N-VA nog niet helemaal sluit bleek ook uit de verzoenende taal uit beide kampen: de plooien tussen De Wever en Lachaert zijn woensdag tijdens een ontmoeting op het Open Vld-hoofdkwartier gladgestreken. Lachaert heeft De Wever daar ook officieel op de hoogte gebracht van zijn plan om nu eerst uit te zoeken of Vivaldi kan werken. 

De Wever waarschuwde daarop op Twitter: “Vlaanderen stemde nog nooit zo Vlaams en rechts, de komende federale regering wordt mogelijk nog nooit zo Franstalig en links”, klonk het, gevolgd door de boutade “Het verdriet van Vlaanderen”. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez reageerde daar op dat De Wever “daar vroeger aan had kunnen denken”.

De bal lijkt nu in het kamp van de christendemocraten te liggen, die er bij Lachaert al langer op aandrongen een duidelijke keuze te maken. Maar "wij blijven kalm", valt te horen in CD&V-kringen. De gesprekken zijn nog niet van die aard dat het tijd is om een formateur(sduo) aan te stellen, "tenzij men wil vertrekken zonder ons". Paars-groen heeft een erg nipte meerderheid van 75 of 76 zetels, afhankelijk van het stemgedrag van de onafhankelijke voormalige PS'er Emir Kir.

Maar ook los van het CD&V-standpunt is Vivaldi er nog niet. Een vergadering met sp.a verliep gisteren naar verluidt moeilijk. "De deal blauw-rood is net als onder paars-geel een heel moeilijke om te sluiten." De gesprekken met de groenen verlopen dan weer "constructief", viel te horen. Groen heeft intussen teksten mogen inzien, bevestigden bronnen bij de partij, "maar het is aan mijnheer Lachaert om te kiezen welke formule". Het cdH, goed voor vijf Kamerzetels, is naar eigen zeggen niet meer betrokken in de gesprekken. De laatste uitnodiging dateert volgens de partij van vorige week donderdag. 

Uiterlijk op 17 september moet premier Sophie Wilmès het vertrouwen vragen van de Kamer. De gedoogsteun voor de minderheidsregering loopt dan normaal gezien ten einde. De MR heeft ondertussen wel nog vertrouwen in Lachaerts missie: volgens Waals Begrotingsminister Jean-Luc Crucke is de opdracht van de Open Vld’er “de juiste”, zei hij vanmorgen op de RTBF-radio. 

“We moeten voorzichtig blijven, we zijn wel op de weg maar de finish is nog niet overschreden”, aldus Crucke. "We staan momenteel op een kruispunt en hebben twee keuzes: ofwel gaan we voor een conservatief kader om het land te ontmantelen, ofwel voor een progressiever, rebelser misschien, met partijen die het land willen moderniseren, risico's willen nemen om het land en de regio's te verankeren in de 21ste eeuw.”

Of CD&V daarin mee zal stappen? “Ik heb een zekere N-VA’er horen spreken over een droomcoalitie met extreemrechts in 2024. Ik kan me moeilijk voorstellen dat CD&V dat ook in gedachten heeft.”

Lees ook:

- Bruno Tobback (sp.a) over Vivaldi: “Er zal geld moeten beschikbaar zijn, we moeten investeren”

- Conner Rousseau (sp.a): “Schaf lopende zaken af”

- Lachaert gaat voor Vivaldi, maar is nog niet thuis (+)