Onderzoekt stelt “slechte werkomstandigheden vast bij vijf deelplatformen”

De studie ging de arbeidsomstandigheden na van de platformen Takeaway,  Ring Twice, Deliveroo, Yoopies en Top Help. De platformen werden geanalyseerd aan de hand van de vijf parameters voor eerlijk werk: eerlijk loon, eerlijke voorwaarden, eerlijke contracten, eerlijk management en eerlijke vertegenwoordiging. Per parameter kon een platform maximaal twee punten behalen.

Takeaway kwam uit de analyse met de hoogste score van 6 op 10. Ring Twice, dat vroeger als naam ListMinut had en huishoudelijke diensten aanbiedt, belandde op plaats twee met 4 op 10. Deliveroo behaalde 1 op 10 en Yoopies en Top Help, beiden ook platformen voor het leveren van huishoudelijke diensten en zorgtaken, verzilverden geen enkel punt. 

Op de paramater ‘eerlijk loon’ scoorden slechts twee platformen: Takeaway en Ring Twice. Enkel Takeaway kon bewijzen dat het bescherming biedt tegen beroepsrisico’s (parameter ‘eerlijke voorwaarden’). Deliveroo, Ring Twice en Takeaway konden aantonen dat ze eerlijke contracten aanbieden. Enkel Ring Twice en Takeaway toonden dat beslissingen over werknemers volgens de juiste procedure worden genomen. Geen enkel platform voldeed tot slot aan het principe van eerlijke vertegenwoordiging. Dat betekent dat Belgische platformwerkers van deze platformen geen beroep kunnen doen op institutionele kanalen om de beslissingen die impact hebben op hun jobs te beïnvloeden.

Het onderzoek legde bloot dat de zorgplatformen, zoals Yoopies en Top Help, het slechtst scoorden op de arbeidsomstandigheden. “Zorgplatformen hebben de neiging om bestaande regelgeving te negeren en zo informeel werk te stimuleren”, zegt professor sociologie Valeria Pulignano (KU Leuven). “Bijgevolg presteren werknemers een consistente hoeveelheid onbetaald werk in de vorm van niet-gegarandeerde minimumlonen en een gebrek aan sociale zekerheid.”

Europees Parlementslid Marc Botenga (PVDA/PTB) zei bij de voorstelling van de resultaten “jammer genoeg niet verrast te zijn”. De Europese Unie heeft op dit moment wetgeving in de pijplijn zitten die platformwerkers beter moet beschermen. Volgens Botenga kan de nieuwe Europese richtlijn een belangrijke impact hebben. “Vooral op het vlak van arbeidsomstandigheden, op het vlak van lonen is er nog meer werk aan de winkel.”

Het is de eerste keer dat Fairwork, een internationaal project dat onderzoek voert naar arbeidsomstandigheden, een rapport over België publiceert. Bedoeling is om vanaf nu elk jaar een analyse uit te voeren. 

Deliveroo reageert verbaasd op het academische onderzoek. “Naar onze mening is dit niet representatief, ideologisch onvoldoende neutraal en negeert het de realiteit op het terrein”, zegt woordvoerder Rodolphe Van Nuffel. “De score die Deliveroo in het onderzoek krijgt, staat haaks op de uitkomst van recente rechtszaken in België, die bevestigen dat koeriers zelfstandigen zijn. De score is enkel gebaseerd op het standpunt dat koeriers een werknemerscontract zouden moeten krijgen, iets wat de koeriers zelf niet willen.” Deliveroo zegt ook dat ze de werkomstandigheden van de koeriers wel degelijk serieus nemen. “Verkeersveiligheidsopleidingen, een persoonlijke ongevallenverzekering, een rechtsbijstandverzekering, gratis veiligheidskits, gratis Covid-maskers, Covid-uitkeringen, een ziektekostenverzekering... Dit zijn slechts enkele zaken die wij onze koeriers aanbieden. We vinden het erg jammer om te zien dat deze zaken niet weerspiegeld worden in de conclusie van het onderzoek.” Deliveroo vindt het ook opmerkelijk dat UberEats, één van de grootste deelplatformen in België, niet in het onderzoek is opgenomen. “We kunnen dus vragen stellen bij de representativiteit ervan”, besluit Van Nuffel.