NMBS leed vorig jaar verlies van bijna 98 miljoen euro

De NMBS vervoerde vorig jaar 171,8 miljoen treinreizigers, bijna een derde minder dan in 2019, voor corona. De omzet uit de nationale verkoop van vervoerbewijzen lag 37 procent lager op 500 miljoen euro. Maar de kosten om de treinen te laten rijden daalden niet, omdat de NMBS “op expliciete vraag van de regering een maximaal treinaanbod behield”, zo zegt de maatschappij vrijdag in een persbericht. Dat was nodig om reizigers in coronatijden zo goed mogelijk te kunnen spreiden.

Een en ander duwde de NMBS weer diep in het rood. Ze had normaal een operationeel verlies geleden van 401,9 miljoen euro. Maar dankzij tussenkomst van de overheid, die met een compensatie van meer dan 300 miljoen euro over de brug kwam, kon het operationeel verlies beperkt worden tot 98,1 miljoen euro. 

In 2020 - dat nog was begonnen met enkele normale maanden voordat de coronacrisis uitbrak - was er een operationeel verlies van 360 miljoen euro, of van 71,6 miljoen euro na overheidssteun. 

De economische schuld bedroeg eind vorig jaar 2,314 miljard euro.

Met het aantal reizigers gaat het stilaan weer de goede kant uit. Eind vorig jaar vervoerde de NMBS iets meer dan 60 procent van het aantal reizigers vergeleken met voor corona, intussen is dat opgelopen tot ongeveer 80 procent. “We zien het aantal reizigers de afgelopen weken opnieuw stijgen”, zegt NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman. Dat komt volgens hem vooral omdat meer mensen weer vaker naar het werk gaan. Of ook de hoge brandstofprijzen een invloed hebben, kan de NMBS niet met zekerheid zeggen.

Maar winst wordt er dit jaar nog niet verwacht. “Ook 2022 zal op financieel vlak naar verwachting nog een moeilijk jaar worden”, zegt de NMBS. Er is nog een impact van corona, met bijvoorbeeld het verplichte telewerk dat gold tot midden februari. Maar vooral de hoge energieprijzen en de loonindexeringen door de forse inflatie wegen dit jaar zwaar door, met een verwachte impact van respectievelijk 80 en 60 miljoen euro. 

Alles samen verwacht de spoorwegmaatschappij dit jaar een nieuw operationeel verlies, van meer dan 200 miljoen euro. Ze rekent opnieuw op overheidscompensatie. “Net zoals in buurlanden blijft een belangrijke financiële compensatie van de overheid tijdens overbruggingsperiode cruciaal voor de uitoefening van de opdracht van openbare dienst”, klinkt het.

Op langere termijn is er optimisme. De NMBS verwacht dat de reizigers zullen terugkeren. Te beginnen met de vrijetijdsreizigers. Zij waren tijdens sommige weekends in 2021 al met meer dan in 2019 en de spoorwegmaatschappij verwacht dat ze vanaf 2023 weer het niveau van toen zullen bereiken. Tegen 2024 zou het totale aantal reizigers weer op het pre-coronapeil van 2019 moeten zijn. Dat jaar vervoerde de NMBS een recordaantal van 253,4 miljoen reizigers.

En voor 2032 gaat de maatschappij uit van 40 procent meer vrijetijdsreizigers en 25 procent meer woon-werkabonnees dan in 2019. 

“Onze ambitie is om zo vlug mogelijk meer reizigers in de trein te ontvangen dan voor de crisis”, zegt NMBS-topvrouw Sophie Dutordoir in het persbericht. “In 2021 zijn daartoe belangrijke stappen gezet met een nieuwe uitbreiding van het aanbod en de inzet van nieuwe comfortabele treinen.”

De spoorwegmaatschappij investeerde vorig jaar bijna 700 miljoen euro, onder andere in de uitbreiding van de vloot met M7-dubbeldeksrijtuigen, in het onthaal van de reizigers in de stations en in fiets- en autoparkings. Er werden 1.200 nieuwe medewerkers aangeworven. 

Dit jaar mikt de maatschappij op 1.300 nieuwe aanwervingen. Ze zal ook flexibele abonnementen lanceren voor mensen die regelmatig telewerken. En voor het einde van het jaar zou er met de federale overheid een openbaredienstcontract voor de periode 2023-2032 afgesloten moeten zijn. 

Ook minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) is optimistisch over de toekomst van de NMBS. “Na twee jaren pandemie, een moeilijke zomer en nu in volle energiecrisis zal het jaar 2022 voor de NMBS, net zoals voor onze Belgische samenleving, een jaar van overgang zijn”, zegt hij in een reactie. Maar hij stelt ook vast dat het aantal reizigers stilaan weer het niveau bereikt van voor de pandemie. “Het vertrouwen is er voor een terugkeer naar een nieuwe normaal leven, waar de trein een centrale plaats zal krijgen. Met vernieuwd rollend materiaal, een versterkt aanbod, meer toegankelijke stations die geleidelijk aan evolueren tot multimodale pools, streven wij de doelstelling na om van de trein de ruggengraat van onze mobiliteit te maken”, aldus de minister.