Mondmaskers worden cruciaal: zo draag je ze en zo geraak je eraan

Vanaf 4 mei moet elke reiziger vanaf 12 jaar een mondmasker dragen. Eens de scholen en bedrijven opnieuw opstarten, is de kans op vollere bussen en treinen immers reëel. Op dit moment blijft het openbaar vervoer quasi leeg, maar de komende weken en maanden zal het steeds moeilijker worden op de social distancing te handhaven. Elke reiziger en pendelaar vanaf 12 jaar zal van zodra hij of zij het station binnenrijdt of een halte betreedt, verplicht worden een masker te dragen. Eigen vervoer krijgt weliswaar nog altijd de voorrang en sporen in de daluren wordt aangeraden.

De overheid voorziet voor elke burger minstens één masker en twee filters. De echt professionele mondmaskers, bijvoorbeeld van het FFP2-type, blijven voorbehouden voor de medische beroepen. 

CEO van De Lijn Roger Kesteloot hoopte daar al op: “Als we de sociale afstand helemaal garanderen zoals het hoort, dan kunnen we slechts tien tot twintig procent van onze capaciteit gebruiken”, zegt hij. “Komt er na de heropstart van scholen en bedrijven volk bij, dan wordt dat alsmaar moeilijker.” Bij de NMBS klinkt hetzelfde. Daar zitten ze momenteel op tien procent van hun gebruikelijke aantal reizigers. Slechts 1 op 20 zitjes zijn bezet, dus afstand bewaren is geen probleem. De komende weken en maanden wordt dit een andere kwestie. 

“Alle leerlingen ouder dan twaalf en ook hun leerkrachten moeten verplicht de hele dag een masker of een gelijkwaardige bedekking op mond en neus moeten dragen”, zegt minister Jan Jambon. “Het gebruik van de professionele FFP2-maskers is voor hen niet aanbevolen.”

Het onderhoudspersoneel en de gezondheidswerkers op scholen zullen ook handschoenen moeten dragen. 

Mondmaskers zijn niet verplicht, maar worden wel sterk aangeraden om het risico op besmetting verder in te perken. Dat heeft de veiligheidsraad beslist. Premier Sophie Wilmès: “Vooral in openbare ruimtes, en dan vooral waar de fysieke afstand niet gegarandeerd kan worden, raden we mondmaskers aan. Ook op werkplekken waar de veiligheidsafstanden niet kunnen worden gerespecteerd, moeten mondmaskers worden gebruikt.”

De GEES, de groep experts die de exitstrategie moet uitwerken, raadt twee soorten aan. De chirurgische, rechthoekige mondmaskers zijn zeker in orde, maar ook een zelfgemaakt, katoenen masker is veilig. 

Volgens de aanbevelingen van de veiligheidsraad bieden ook sjaals en bandana’s voldoende bescherming. 

Meer dan de helft van de gemeenten gaan de komende dagen gratis mondmaskers uitdelen aan hun inwoners en ook de overheid zal dus voor elke burger minstens één masker en twee filters voorzien. 

Maar mondmaskers zijn ook makkelijk zelf te maken. Om die reden mogen ook de stoffenwinkels terug openen binnenkort. De GEES zelf verwijst voor de handleiding naar de website maakjemondmasker.be. Daar is een patroon terug te vinden om er zelf eentje te naaien met stof en een stofzuigerzak als filter.

“De levensduur van een mondmasker hangt af van de stof waaruit het gemaakt is”, aldus viroloog Steven Van Gucht. Belangrijk is wel dat veel versies kunnen hergebruikt worden. Stoffen mondmaskers zijn immers opnieuw veilig als ze een halfuur op 60 graden worden gewassen of gekookt worden. “Dat is voldoende om het virus te doden”, zegt Van Gucht. “Je kan dat blijven doen zolang de stof van goede kwaliteit blijft.”

Van Gucht raadt tot slot nog aan om een paar maskers in huis te halen, zodat er niet elke dag gewassen moet worden.

Zo draag je een mondmasker op een veilige manier:
• Was uw handen grondig met water en zeep vooraleer u het masker aanraakt. Gebruik de uiteinden van de linten of elastieken om het masker aan te brengen. Raak nooit de stoffen binnen- en buitenkant van het masker aan met uw vingers, ook niet bij het afdoen. Was uw handen zeker ook na het afdoen van het masker.
•  Dek je mond en neus af met het masker: het moet zo goed mogelijk aansluiten op je gezicht.
•  Raak het masker niet meer aan wanneer je het draagt.

Een stoffen mondmasker draag je niet om jezelf te beschermen, maar vooral om anderen te beschermen. Het zorgt ervoor dat de druppels die je produceert wanneer je niest, hoest, praat of ademt - en die mogelijk besmet zijn met het virus - geen andere mensen bereiken.

Opgelet: dit is enkel extra bescherming. Afstand van 1,5 meter houden en regelmatig je handen wassen blijven de meest effectieve maatregelen.