Minister van Justitie Van Quickenborne reageert op open brief van zoon wiens moeder slachtoffer werd van verkrachting: “Drukt ons opnieuw met de neus op de feiten”

De volledige brief van Van Quickenborne:

Beste Wout,

Jouw verhaal grijpt mij, net als duizenden andere landgenoten, ontzettend hard bij de keel. Ik schrijf je deze brief in het volle besef dat mijn woorden nooit de pijn die jij en je gezin voelen, kunnen wegnemen.

Het is monsterlijk wat er op die noodlottige ochtend in september 2016 gebeurd is. Zo’n gruwelijke feiten zijn haast niet met woorden te beschrijven. En toch heb jij er woorden voor gevonden. Dat is moedig. En broodnodig. Met jouw brief druk je iedereen nogmaals op de feiten. Want we moeten er eerlijk over zijn: seksueel geweld is in ons land veel te lang onvoldoende aangepakt. Door justitie. Door de hulpverlening. Door de politiek. Door de ganse maatschappij.

Dat is aan het veranderen. Het begint in alle gelederen van de samenleving door te dringen dat het zo niet verder kan. Er gebeuren in ons land naar schatting 80 (!) verkrachtingen per dag. Elke dag worden 80 mensen en hun naasten gruwelijk getekend voor het leven. Bij justitie voeren we de strijd tegen seksueel geweld op alle fronten op. Ik wil hier dieper op ingaan. In de hoop dat de gedachte dat er wel degelijk iets verandert, toch een klein stukje van jouw onzekerheid, verdriet en woede kan verzachten.

Eerst en vooral: ik ben het volledig met je eens dat de straffen voor seksueel geweld in ons land vaak te licht zijn. Wie verkracht werd, blijft getekend voor het leven. De straffen voor verkrachting moeten daarom fors naar omhoog. En dat doen we. Vorige week werd ons nieuw seksueel strafrecht gestemd en goedgekeurd in het parlement. Door deze wet zullen de maximumstraffen voor verkrachting vanaf deze zomer verdubbelen. En bij bepaalde verzwarende omstandigheden kunnen de straffen oplopen tot 28 jaar. De rechter kan bovendien opleggen dat een veroordeelde na zijn straf verplicht wordt opgevolgd.

De wet-Lejeune blijft voer voor debat. Zoals je zelf aanhaalt, moeten we ook rekening houden met het belang van de geslaagde re-integratie van gedetineerden in de maatschappij. De meeste daders, ook van seksueel geweld, komen ooit vrij. We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat zij niet opnieuw slachtoffers maken. Daarom bestaat de mogelijkheid om veroordeelden tijdens hun straf vervroegd vrij te laten onder strikte voorwaarden. Dit is echter enkel mogelijk na positief advies van de gevangenisdirecteur en de rechter. Het komt bij jullie ongetwijfeld hard binnen om te vernemen dat de dader deze aanvraag heeft ingediend, maar weet dat dit niet betekent dat dit deze gunst ook effectief wordt toegekend. Er is een verschil tussen vragen en krijgen. Bij zulke zware feiten is het onwaarschijnlijk dat een dader snel vervroegd vrijkomt.

Bovenop de vreselijke mentale en fysieke impact voor het slachtoffer en haar omgeving zijn er ook de financiële gevolgen. Slachtoffers kunnen steun vragen bij het slachtofferfonds. Ook naasten en nabestaanden kunnen dat. Voor slachtoffers zoals jouw mama zijn tussenkomsten tot 125.000 euro mogelijk. Ook daar heeft justitie al een lange weg afgelegd, al zijn we er nog lang niet. Want het is inderdaad zo dat dat slachtoffers nog veel beter moeten geïnformeerd worden van deze mogelijkheden en dat de procedures sneller moeten. Met een nieuwe wet die in volle voorbereiding is, gaan we ook op die punten verbetering brengen.

De opvang van slachtoffers moet bovendien menselijker. Op een plek waar ze zich veilig voelen en meteen alle nodige medische en psychologische hulp krijgen. Daarvoor hebben we Zorgcentra na Seksueel Geweld in het leven geroepen. Zes zijn er intussen al geopend. Het komende jaar komen er nog eens vier bij zodat er een is per provincie. Die aanpak helpt justitie ook om sneller en beter bewijzen te verzamelen. Zo kunnen we, zoals in Antwerpen al het geval is, het aantal veroordelingen voor verkrachtingen verdubbelen.

Dat is wat justitie doet. Helaas komt het gerecht pas in beeld na de feiten. Daarom is het belangrijk dat de strijd tegen seksueel geweld op alle fronten, door iedereen wordt gevoerd. We moeten ons allemaal samen inzetten om te voorkomen dat het zover komt. Bij elke vorm van seksueel geweld waar we getuige van zijn, moeten we ingrijpen en duidelijk maken dat dit onaanvaardbaar is. Nee is nee en toestemming is de gouden regel. Correct leren omgaan met elkaar in het onderwijs, slachtoffers goed opvangen en menselijk begeleiden, dat zijn allemaal opdrachten voor Vlaanderen. Iedereen moet aan dezelfde kar trekken.

Je ziet, beste Wout, er is veel aan het veranderen. De ommekeer waar je in het slot van jouw brief voor pleit, is bezig. Duizenden mensen in ons land werken hieraan. Experten die mee nieuwe regels schrijven. Verplegers en psychologen in onze Zorgcentra na Seksueel Geweld die slachtoffers opvangen. Gedreven parketmagistraten die daders achter tralies proberen te krijgen. Allemaal maken zij van de strijd tegen seksueel geweld een prioriteit. Een strijd die we samen moeten voeren. Zodat onze moeders, onze zussen en onze dochters wél veilig en zonder zich zorgen te hoeven maken de deur uit kunnen gaan. Of het nu voor een ochtendloop is of om ‘s avonds uit te gaan.

Ik besef dat dit de ondraaglijke pijn in jouw gezin niet wegneemt. Niets of niemand kan ongedaan maken wat jullie is overkomen. Voor jou en je familie hoop ik dat er een einde komt aan de onzekerheid, door een snelle en heldere uitspraak in de burgerlijke afhandeling van de zaak. Dat jouw begrijpelijke woede zich vertaalt in strijdvaardigheid. En dat de tijd, ooit, het onmetelijk verdriet dat je voelt, zal verzachten. Hopelijk blijf je, net als bij het schrijven van jouw open brief, de moed vinden om al deze beproevingen te doorstaan. Samen met jouw familie.