De Brusselse regering presenteerde gisteren zijn voorstel voor een stadstol, waarbij autobestuurders vanaf 2022 zouden moeten gaan betalen voor het gebruik van de wagen in het hele gewest. Voor Brusselaars worden in ruil de forfaitaire autobelastingen geschrapt. Voor Vlamingen en Walen niet, aangezien zij in hun gewest hun autobelastingen betalen. Veel Vlaamse, maar ook Waalse, autopendelaars zouden dus twee keer langs de kassa moeten passeren. Een keer forfaitair in hun gewest, en per kilometer in Brussel.

Een schande, zo klonk het dan ook hard bij onder andere N-VA, dat het heeft over een “nieuwe paars-groene pestbelasting voor de hardwerkende Vlaming”. Ook bij de MR, die in Brussel in de oppositie zit, klonken harde woorden.

Dat betekent overigens niet dat Lachaert de tol of een andere vorm van rekeningrijden een slecht idee vindt. Integendeel, “op zich zou het logisch zijn dat men daar in heel het land over nadenkt. De forfaitaire verkeersbelasting afschaffen en mensen laten inzien dat rijden tijdens fileperiodes een kost met zich meebrengt, is logisch. Ooit stond dat zelfs in het Vlaams regeerakkoord en was er bijna consensus over in het Vlaams parlement.”

Lachaert vindt het naar eigen zeggen echter jammer dat “soms de moed ontbreekt bij sommigen”. "Als ik nu sommige acties zie van N-VA, maar ook van onze zusterpartij MR... Laat ons het populisme achterwege laten, het is toch geen onnozel idee dat steden hierover nadenken? Ik citeer Bart De Wever van tijdens de kiescampagne van 2018 dat een goeie 30 procent van de mensen in de file daar op dat moment niet hoeft te zijn. Als je kilometerheffing slim genoeg is, haal je die daar uit en maak je het verkeer weer vlot. Als je tegelijkertijd de forfaitaire belastingen afschaft, straf je geen mensen. Je kan daar echt wel een intellectueel debat over voeren.”

N-VA ijverde de afgelopen jaren zelf voor een slimme kilometerheffing. Minister Ben Weyts zei in 2017 bijvoorbeeld nog dat “niets doen geen optie meer is”: “Ik besef dat ik mij niet echt populair maak met dit pleidooi. Het zou voor mij veel makkelijker zijn om helemaal niets te doen. Maar dan staan we binnenkort allemaal stil”, klonk het toen. De partij liet het idee echter vallen in aanloop naar de verkiezingen van 2019 wegens “gebrek aan draagvlak”. Het voorstel haalde het nadien ook niet in het Vlaams regeerakkoord.

Een oplossing voor het meningsverschil kan er volgens Lachaert in bestaan dat Brussel bijvoorbeeld de opbrengst van de stadstol van Vlamingen en Walen zou doorstorten naar het respectievelijke gewest. "Dat zou kunnen, maar hoe ga je die individuele pendelaar dan weer compenseren? Dat is niet zo simpel, maar we moeten dat bespreken.” 

Brussels staatssecretaris Pascal Smet (one.brussels-sp.a) riep de Vlaamse regering gisterenavond ook op om ook de “oubollige verkeersbelasting” te schrappen en te vervangen door een slimme kilometerheffing. Smet ontkende dat het de Brusselse regering om de centen van de Vlaamse en Waalse pendelaars te doen is. Als de Vlaamse regering een andere voorstel heeft om de files in Brussel met 25 procent te verminderen, dan is Brussel volgens hem graag bereid dat te bekijken. “Het gaat ons niet om het geld”, aldus Smet.

Ook mobiliteitsexperts zeggen al jaren in koor dat een slimme vorm van rekeningrijden beter is dan forfaitaire belastingen, waarbij iedereen evenveel betaalt, ook wie weinig rijdt. “De Vlaamse beleidsmakers beslisten om niet door te gaan met de plannen omdat er geen draagvlak was. Wel, soms moet je als politicus draagvlak creëren”, zeggen VUB-professoren Cathy Macharis en Frank Van Overwalle vandaag in onze krant.

Lees ook: 

Leg uw rekenmachine maar klaar: dit betekent de Brusselse kilometerheffing voor uw portefeuille (+)

“Win-winsituatie”: VUB-professoren steunen voorstel kilometerheffing Brusselse regering (+)