HET DEBAT. “De borstvoedingsmaffia”: worden vrouwen te veel gepusht om borstvoeding te geven?

Vlaams parlementslid en huisarts Freya Saeys betreurt het schuldgevoel dat tal van moeders krijgen aangepraat omdat ze bewust voor het flesje kiezen of omdat borstvoeding soms gewoon niet lukt. Ze vraagt aandacht voor ‘de andere kant’. “Borstvoeding is goed voor baby’s, dat is bewezen. Maar we moeten absoluut af van de vooroordelen”, vindt ze. “Vrouwen beslissen uit vrije wil of ze borstvoeding willen en kunnen geven. En daar moeten we respect voor hebben.”

Saeys verwijst naar de “borstvoedingsmaffia”, die er “z’n missie van maakt om alle baby’s over de hele wereld borstvoeding te laten drinken”. “Op sociale media bijvoorbeeld delen mama’s hun ervaringen en ik trek mijn wenkbrauwen op als ik zie wat ze elkaar soms durven aandoen. De mildheid voor elkaar is zeer ver zoek. Ik merk zelf in mijn omgeving dat men vrouwen vaak nog pusht om borstvoeding te geven, ondanks dat ze dat misschien niet zien zitten. Dat is jammer.”

“Uiteraard is borstvoeding enorm goed”, vervolgt ze. “Maar soms is het praktisch niet makkelijk, bijvoorbeeld omdat zelfstandige vrouwen na vier weken terug gaan werken. Borstvoeding kan ook pijn doen, kloven veroorzaken en soms bijzonder vermoeiend zijn. Moeders bij wie het niet lukt, voelen zich beschaamd of gefaald. Dat kan toch niet? Elke mama wil het beste voor z’n kind en allemaal zien we ze graag.” Saeys vindt ook het psychische welzijn van de mama belangrijk. “Veel belangrijker voor het kind dan welke voeding dan ook. Een gelukkige mama is een gelukkige baby.”

Een veel kritischer geluid bij lactatiekundige Katrien Nauwelaerts van Borstvoeding Aardig, die de term “borstvoedingsmaffia” meteen naar de vuilbak verwijst. “Ik word erg verdrietig van een huisarts, die verondersteld wordt om wetenschappelijk geschoold te zijn, uitspraken doet anti-borstvoeding en de voorstanders van borstvoeding zelfs afschildert als “maffia”. Nauwelaerts vindt het “verbazingwekkend” dat vergelijking wordt gemaakt “tussen organisaties die in de illegaliteit opereren en mensen die proberen om borstvoeding terug in de maatschappij te zetten als norm”.

“Borstvoeding is de natuurlijke norm van zuigelingenvoeding, met gezondheidsvoordelen voor zowel de moeder als het kindje, niet alleen op lichamelijk maar ook op psychisch vlak. Dat is onomstotelijk wetenschappelijk bewezen”, benadrukt Nauwelaerts. Zij ziet kunstvoeding pas als allerlaatste optie. “Als borstvoeding echt niet lukt, heeft afgekolfde melk de voorkeur. Kan ook dat niet, dan bij voorkeur afgekolfde melk van een andere mama. Pas dan komt kunstmatige voeding.”

De lactatiekundige vindt de recente campagne van Kind en Gezin, waarbij de focus ligt op steun, hulp en informatie, een goede zaak. Misschien worden vrouwen immers net niet genoeg gesteund om de borst te geven en zien ze het te snel en vooral te ongefundeerd niet (meer) zitten? “Wat moeders die uiteindelijk zes maanden of langer borstvoeding geven gemeen hebben, is dat ze op zoek gingen naar degelijke info en zich omringden met een netwerk dat hen steunt in hun keuze en hen bijstaat als het eens wat moeilijker gaat. Met de juiste begeleiding krijg je ook géén tepelkloven, doet borstvoeding níet pijn en zijn andere ongemakken snel opgelost. En élke pas bevallen moeder lijdt aan slaaptekort. Dat is zwaar voor jonge ouders, welke voeding ze ook geven aan hun baby.”

“Als lactatiekundige informeer ik, begeleid ik, adviseer ik en moedig ik aan, vanaf de zwangerschap. En ik verwijs door naar andere zorgverleners als dat nodig is. Als elke zorgverlener dat zou doen, dan zouden veel minder moeders zich “mislukt” voelen. Dan was hun keuze, welke die ook is, gefundeerd en gegrond gebeurd en zouden ze vrede hebben met de keuze die ze maakten. Ik wens dat alle moeders toe, vrede met de keuzes die ze maken. Dat maakt van moeders moeders die goed in hun vel zitten. En dat is het enige waarin ik dokter Saeys bijtreed: een gelukkige moeder geeft meer kans op gelukkige kinderen.”

Kind en Gezin staat de huisarts bij. “Wij zijn het er absoluut mee eens dat vrouwen zelf moeten beslissen of ze borstvoeding geven of niet, zonder oordeel”, zegt woordvoerster Leen Du Bois. Ze bevestigt ook dat mama’s vaak veel druk voelen. “Wij verbazen ons er keer op keer over hoe gevoelig het onderwerp ligt. Het is een heet hangijzer dat jammer genoeg echt leeft. Veel mama’s krijgen het gevoel dat ze geculpabiliseerd worden als ze geen borstvoeding geven. Dat is heel spijtig.”

‘Borstvoedingsmaffia’ wil Du Bois het niet noemen. “Maar het wordt wel zo aangevoeld. Vrouwen kunnen heel scherp en hard zijn voor elkaar, vooral online. Dat zijn mensen die er of/of van maken en niet de en/en kunnen zien. Die niet begrijpen dat borstvoeding voor de ene de beste keuze kan zijn en kunstvoeding voor de ander. Dat is heel erg. Alsof je je kind benadeelt als je niet voor borstvoeding kiest. Elke mama wil het beste voor haar baby. Er is ook wel solidariteit trouwens. Mama’s die steun vinden bij elkaar online. Bij deze dan ook een oproepje om meer die positieve weg te kiezen: respecteer de keuze van iedereen, zoek steun bij elkaar, wees niet zo hard.”

Kind en Gezin krijgt soms zelf het verwijt borstvoeding op te dringen. “Een visie die helaas verkeerdelijk in stand wordt gehouden. Het valt niet te ontkennen dat borstvoeding een ideale start is. Wij proberen de voordelen ervan mee te geven en goed uit te leggen waarom wij het aanmoedigen.” Kind en Gezin benadrukt ook dat motivatie, informatie, hulp en praktische steun nodig zijn om er een succes van te maken, alsook het zoeken van professionele ondersteuning als het niet loopt zoals gehoopt. Want met tips en advies op maat kan ongemak en pijn inderdaad voorkomen worden of snel opgelost raken. 

“Maar wij begrijpen het ook als het niet gaat”, aldus Du Bois. “Als we dan tips en richtlijnen geven voor borstvoeding om mensen te ondersteunen die het wel willen doen - zoals wijzen op het belang van steun en de 6-6-6-6-campagne lanceren - komt dat blijkbaar bij sommigen over alsof wij borstvoeding opdringen. En dat wij dan ook niet steunen dat mensen flesvoeding geven. Dat is totaal niet waar. Wij zijn er voor alle kinderen en voor alle ouders.” Hoe je je kind ook voedt, dat maakt niet uit, zo klinkt het. Dat je het doet met liefde, aandacht, zorg - daar gaat het om.

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.