Gezinsbond “compleet verrast” door forse besparingen in kinderbijslag

Tot nu toe pakte de regering-Jambon I vooral uit met ronkende verklaringen over investeringen. Maar stilaan is er ook duidelijkheid over de grote besparingen waarmee die investeringen gefinancierd moeten worden. De bedragen zijn zo groot dat ze de aankondigingen van de nieuwe Vlaamse regering flink in de schaduw zetten. Vooral wat betreft de kinderbijslag en de zorg zijn de besparingen aanzienlijk. Zelfs binnen de meerderheid klinkt felle kritiek op die ingrepen.

Op de kinderbijslag wordt deze legislatuur meer dan 110 miljoen bespaard, zo wordt door verscheidene bronnen dicht bij de regeringsonderhandelingen bevestigd – één iemand maakt zelfs gewag van een bezuiniging van bijna 200 miljoen. De winst wordt vooral geboekt door de leeftijds­toeslagen en het bedrag vanaf het derde kind vijf jaar lang niet te indexeren.

Die besparingen gelden enkel voor wie nog kinderbijslag krijgt volgens het oude systeem, dat sinds 1 januari 2019 vervangen werd door het vernieuwde Groeipakket. Zowel in het oude als het nieuwe systeem wordt bovendien een boekhoudkundige truc toegepast: de indexering wordt pas later op het jaar doorgevoerd. Daardoor duurt het dus langer voor de overheid de uitgaven ziet stijgen. Voor gezinnen is het langer wachten op een hoger bedrag.

“De kinderbijslag is een van de meest doeltreffende middelen om gezinnen uit de armoede te trekken”, reageert Jos Geysels, voorzitter van de armoedebestrijdingsorganisatie Decenniumdoelen. “Daar zijn alle wetenschappelijke studies het over eens. Jambon beweert dat zijn regeerakkoord wetenschappelijk onderbouwd is, maar dat blijkt alvast niet te kloppen voor deze maatregel. Dit is ook echt geen uiting van warmte.” Hij wijst er nog op dat voor grote gezinnen met lage inkomens het verlies van enkele tientallen euro’s door deze niet-indexering echt wel een hemelsbreed verschil kan maken. 

Volgens de Gezinsbond zijn het vooral de gezinnen met drie of meer kinderen “die opnieuw het gelag betalen”. Voor grote gezinnen die nu al in armoede leven of moeilijk rondkomen is dat zwaar om dragen, aldus de Gezinsbond. De vraag ‘hoe kunnen we het systeem verbeteren’ is volgens de Gezinsbond vervangen door de vraag ‘hoe kunnen we zo veel mogelijk besparen’.

“De beloftes bij de invoering van het Groeipakket zijn duidelijk snel vergeten. Het zijn nochtans dezelfde partijen die aan de macht zijn. In de verkiezingsprogramma’s van de regeringspartijen vinden we niets terug over mogelijke besparingen in de kinderbijslag. Het is geen wonder dat mensen hun vertrouwen in de politiek verliezen”, besluit de Gezinsbond.

Over de maatregelen is lang gediscussieerd aan de onderhandelingstafel. Saneringen in de kinderbijslag liggen gevoelig, omdat het alle Vlaamse gezinnen met kinderen in de portefeuille raakt. Vooral bij CD&V lag de besparing op de kinderbijslag moeilijk. De partij ging akkoord omdat het de weg vrijmaakte voor extra middelen in de zorg. Al valt ook dat uiteindelijk tegen. Een flink deel van het bijkomende budget, zo’n 100 miljoen van de beloofde 550 miljoen, moet door de zorgsector zelf worden bespaard. “Er wordt nu gestoeft met de verhoging van het welzijnsbudget. Dat lijkt meer dan vorige keer. Maar je moet goed opletten wat je er allemaal mee moet betalen”, klinkt het bij CD&V.

Bij Open Vld onderhandelde Maurits Van de Reyde mee over het luik Welzijn. “Ik ga er niet flauw over doen: ik had op meer gehoopt voor mensen met een beperking. Het gaat niet om weinig geld, maar het is zeker niet genoeg om de noden te dekken. Anderzijds is het wel positief dat er structurele hervormingen komen om de sector efficiënter te maken. Zo kunnen we sociaal ondernemerschap ondersteunen, waardoor meer mensen aangepaste zorg op maat kunnen krijgen.”