Gevangenissen willen strengere bezoekregeling voor geradicaliseerden

Dat gevangenissen broeihaarden zijn van radicalisering, dat las u in deze krant. Op de speciale afdelingen van Hasselt en Ittre zitten intussen respectievelijk negen en veertien haatpredikers en ronselaars in afzondering. Dat bevestigden toplui Hans Meurisse en Werner Vanhout van de DG Penitentiaire Instellingen (EPI). Wel nuanceerden ze het cijfer van 450 geradicaliseerde gedetineerden: volgens hen zijn het er 170 à 270.

Grip krijgen op hun contacten met de buitenwereld blijkt allerminst evident. Bezoek weigeren van familieleden in eerste lijn is quasi onmogelijk, zelfs al zijn ze bekend bij de veiligheids- of inlichtingendiensten. Maar ook ander "verdacht" bezoek weren, vergt enorm veel tijd en werk. "Mijn mensen worden gedwongen om dagelijks verdedigingslinies en motiveringen te schrijven die de wet ons oplegt", zuchtte Meurisse.

Hij en Vanhout pleiten daarom voor een grondige hertimmering van de basiswet die de rechten van gedetineerden regelt. Ze willen werken met categorieën gevangenen, naargelang hun risicoprofiel. Daardoor zou niet langer elk geweigerd telefoontje of bezoek afzonderlijk gemotiveerd moeten worden, maar zou algemeen een beperkter regime gelden voor risicogedetineerden.

Ook de controle op bezoekers zou dan strenger kunnen. "Fouilleren mag niet, we mogen mensen enkel door een metaalportiek sturen. Maar dat gaat natuurlijk lang niet bij alles af", zo schetste Vanhout.

Maandag hadden enkele gevangenisdirecteurs in de commissie al gewaarschuwd dat van deradicalisering in de gevangenissen voorlopig nauwelijks sprake is. Meurisse en Vanhout bevestigden min of meer, met die nuance dat Vlaanderen met onder meer twee gespecialiseerde islamconsulenten toch al wat verder staat dan de Franse Gemeenschap. "Met die laatste evolueren we niet echt snel", klonk het.

Draaiboeken
Bovendien wordt ook op Europees niveau en in andere landen nog volop gezocht naar de juiste aanpak. "De zogenaamde experts springen nu als paddenstoelen uit de grond, want het is een lucratieve business", zo waarschuwde Vanhout voor haastwerk. Met de gemeenschappen worden intussen draaiboeken uitgewerkt en binnen de Raad van Europa 'best practices' uitgewisseld, verduidelijkte hij voorts.

Ook de doorstroming van belangrijke informatie over potentiële radicaliserenden botst trouwens nog op problemen, bijvoorbeeld wanneer het om geclassificeerde informatie gaat. Er wordt daarom gepleit voor een soort beperkte penitentiaire inlichtingendienst naar Frans en Nederlands voorbeeld, om een en ander te vergemakkelijken. En ook het beroepsgeheim van hulpverleners moet weliswaar niet overboord, "maar bepaalde nuances voor bepaalde categorieën zijn wel nodig", aldus nog Vanhout.