“Geef onze prik maar aan de jeugd”: bekende volwassenen vragen jongeren te erkennen als ‘essentiële groep’

‘Volgorde vaccinatie ligt nog niet vast’, ‘Enkel wie écht essentieel is, krijgt voorrang bij vaccinatie’, ‘Bijna de helft van de jonge mensen tussen 18 en 24 jaar rapporteert een laag niveau van levenstevredenheid aldus Sciensano-onderzoek’, zo kopten de kranten afgelopen tijd. En tegelijkertijd verschijnen er posts op sociale media van jongeren die aan de alarmbel trekken. Met deze open brief trekken wij mee aan die alarmbel. We mogen het mentaal welzijn van onze jongeren niet langer negeren en moeten hen erkennen als een essentiële groep van onze maatschappij.

Want niet alleen mentaal welzijn is een aandachtspunt, ook andere problemen duiken op: van jongeren die stoppen met studeren omdat ze hun studies niet meer kunnen betalen omdat hun studentenjob in het café niet meer kan. Of jonge mensen die hun eerste stappen zetten op de arbeidsmarkt en geen vast contract meer vastkrijgen of al maanden technisch werkloos thuis zitten.

Hier en daar komen jongeren er voor uit en nemen schoorvoetend het woord, zich alvast excuserend op voorhand omdat ze weten dat ‘er nog ergere slachtoffers zijn van de coronacrisis’ of dat ze ‘het over het algemeen nog wel ok doen hoor’. Eerlijk gezegd, ze hoeven zich niet te excuseren. Integendeel, ze mogen gerust wat harder aan de alarmbel trekken. Of misschien moeten wij dat ook eens voor hen doen. Nee, deze cijfers zijn niet ok. Nee, die signalen mogen we niet langer negeren. En ja, jongeren, we horen jullie noodkreet. Maar dat hebben jullie waarschijnlijk al te vaak gehoord. Tijd om die woorden in daden om te zetten. Dat zijn we als samenleving aan jullie verplicht.

Aan iedereen die jong is geweest
Daarom deze open brief, wij (ouders en andere betrokken volwassenen) willen een stapje opzij zetten. Want wij hebben al veel kunnen genieten van het leven. Reizen, restaurants, concerten, cafés... we hebben al gulzig gegeten en gedronken in alle betekenissen van het woord. En uiteraard willen we dat terug, en snel. Maar laat ons eerlijk zijn, we hebben al veel gehad. We kunnen dus gerust nog een beetje langer wachten om de draad terug volledig op te pikken. Maar voor jongeren is dat anders. Zij halen die verloren tijd nooit meer écht volledig in.

Want weet je dat nog? Toen jij 16 was en naar je eerste fuif ging? Toen jij 17 was en de eerste keer met vrienden op vakantie ging? Toen jij 18 was en je eerste werkervaring opdeed? Of voor het eerst naar die grote aula ging? Toen jij 19 was en die jongen of dat meisje leerde kennen? Je praat er nu waarschijnlijk nog steeds enthousiast over. Al die eerste ervaringen, al die eerste keren, zijn vormend voor je verdere leven. En in tegenstelling tot de jaren die we als volwassene doorbrengen zijn de jaren van ontplooiing kort en als je die mist, komen ze niet meer terug.

En dus, als we vandaag nadenken over versoepelingen. Waarom zouden we dan niet eerst denken aan onze jongeren, ook die van 18 en ouder, en hoe zij al iets meer vrijheden kunnen krijgen? Met meer samenkomen bijvoorbeeld, opnieuw naar de aula gaan, aanwezig zijn op kleine evenementen na een sneltest of gewoon alvast met meer kunnen sporten, wandelen, of gewoon rondhangen op basketbalpleintjes of aan skateterreinen, ... zonder angst voor een boete.

Onze spuit krijgen ze
En dan zijn er ook nog de vaccinaties. Dat eerst de oudsten, de meest kwetsbaren en de meest essentiële beroepen aan de beurt komen, lijkt ons logisch. Al het zorgpersoneel, in de brede zin van het woord, moet zo goed mogelijk ondersteund worden. Maar waarom zouden we daarna niet jongeren tussen 18 en 24 voor laten gaan? Hen die cruciale tijd teruggeven waarin zij zich verder ontwikkelen - net zoals wij dat al lang geleden hebben gedaan.

We moeten de maatschappelijke meerwaarde van de jeugdigheid erkennen. Vandaag vormen zij zich. Morgen bepalen ze mee het beleid, dragen ze bij aan onze economie en brengen ze zelf de nieuwe generatie groot. Vandaag acties ondernemen voor hun mentaal welzijn is dus van maatschappelijk belang, op korte én op lange termijn.

Uiteraard lossen we de mentale welzijnsproblematiek van de jeugd niet op door hen één keer voorrang te geven op een vaccin. Een structurele aanpak is daarvoor nodig. Maar onze plaats afstaan voor het vaccin kan wel een eerste stap zijn. Zelfs al is het symbolisch. We geven hen een teken dat ze ertoe doen in onze maatschappij. Dat ze het waard zijn om in te investeren.

We begrijpen jullie, jongeren. En net zoals jullie op de bus jullie plaats afstaan voor ouderen, zijn wij nu bereid om onze plaats af te staan voor jullie.

Heidi De Pauw (CEO Child Focus) en Sara Vercauteren (Managing Director Bepublic Group) schreven dit in eigen naam.

Ondertussen ondertekenden volgende betrokken volwassen de brief in persoonlijke naam mee:

Peter Adriaenssens (kinderpsychiater), Christine Mussche (advocate), Sam De Bruyn (radio en tv host), Luc Van Gorp (voorzitter CM), Tim Van Aelst (regisseur Shelter), Ann Caluwaerts (Executive Vice President Telenet), Youssef Kobo (director A Seat At The Table), Kürt Rogiers (TV persoonlijkheid), Frédéric Van Leeuw (Federaal Magistraat), Paul Lembrechts (bestuurder), Luc Colemont (Managing Director vzw Stop Darmkanker), Philippe Huyzentruyt (gedelegeerd bestuurder Groep Huyzentruyt), Chokri Mahassine (Pukkelpoporganisator), Barbara Sarafian (actrice), Yasmien Naciri (ondernemer/auteur), Eva Brems (professor UGent), Marc Fauconnier (creative consultant), Frederik Sioen (muzikant), Thom Pelckmans (Pelckmans Uitgevers), Bieke Ilegems (presentatrice/nieuwsanker), Milan Rutten (directeur Arenberg en OLT), Pieter Timmers (Vice Olympisch Kampioen 100m vrije slag), Liesbet Stevens (prof/Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen), Peter Vindevogel (CEO Streamz), Tom Bonte (algemeen directeur AB), Katelijne Van Lommel (kinderpsychologe), Peter Quaghebeur (CEO Mediafin), Sergio Servellon (museumdirecteur), Alexandre Huyghe (CEO Revive), Michael De Cock (Art Directeur KVS), Marie Loop (auteur), Jef De Smedt (acteur), Ann De Bisschop (auteur/welzijnsexpert), Dieter Sermeus (algemeen coördinator Trix), Kristin Blondé (marketing directeur), Saida Sakali (VUB Fatima Mernissi leerstoel), Geert De Vlieger (sportpresentator/analist), Elke Jeurissen (onderneemster), Marc Verstappen (directeur De Studio), Vicky De Beule (erkend diëtiste/onderneemster), Anja Peleman (managing director Bepublic Group)