Europa wil Russisch geld gebruiken om Oekraïne herop te bouwen, maar mag dat wel? “We breken nu zelf de internationale wetten”

De Russisch tegoeden die in beslag zijn genomen kunnen materieel of immaterieel zijn. Nu gaat het vooral over geld dat op rekeningen staat en geblokkeerd wordt, weet professor Criekemans. “Je kan tegoeden bevriezen, dat mag volgens de internationale wetgeving, maar nu ontvreemden we eigenlijk geld en gaan dat geld ook nog eens gebruiken voor iets anders”. Volgens Criekemans wordt hiermee het eigendomsrecht geschonden en hollen we daarnaast het internationaal recht uit. “De commissie zegt nu: ‘het is een heel uitzonderlijke situatie, want het is oorlog’, maar ze beseffen niet goed dat dit een extra hindernis wordt om het conflict op te lossen.”

“We zijn eigenlijk el een voorschot aan het nemen op herstelbetalingen”, gaat Criekemans verder, “Het klinkt politiek heel mooi om te zeggen: ‘We bouwen Oekraïne terug op met Russisch geld’, maar we moeten erg voorzichtig zijn”. Criekemans verwijst naar de Eerste Wereldoorlog waarbij Duitsland veel herstelbetalingen moest doen aan Frankrijk. “Het verschil is dat er toen is over gesproken langs beide kanten. Nu zijn we zelf aan het bepalen hoeveel geld we nemen van Rusland.”

“We stellen altijd dat de juridische en internationale regels heilig zijn, maar die verbreken we nu zelf”, vertelt Criekemans. Volgens hem kan Rusland ons nu ook betichten dat we op dat vlak geen haar beter zijn. “Rusland nam ook Europese tegoeden in beslag zoals vliegtuigen van Europese maatschappijen en ook winkels en fabrieken van Westerse merken”. Toch blijft het voor Criekemans een gevaarlijk spel om daarin mee te gaan.

Hij wijst ook nog op de impact van deze beslissing op de wereldpolitiek. “Landen als China en Saudi-Arabië investeren veel in onze regio en dat levert welvaart op. Maar die landen kunnen nu bang zijn dat ook hun tegoeden zullen verdwijnen bij een mogelijk conflict”. Hierdoor gaan ze volgens Criekemans op termijn minder investeren. “Je kan een utopisch beeld hebben, maar de welvaart die we daaruit halen is niet te onderschatten”.

“Het is een groot bedrag en dat zal ook wel pijn doen”, zegt Criekemans. “Toch is Rusland op dit moment economisch gezien nog steeds vrij krachtig. Het land heeft amper schulden, heeft de voorbije jaren minder geld bij moeten drukken dan Europa en maakt gebruik van een eigen welvaartsfonds”. Met dit fonds kunnen ze oorlog blijven voeren volgens Criekemans en ook niet veel inboeten op welvaart. “Al mag je wel niet vergeten dat ze eigenlijk nu met de pensioenen van alle russen oorlog aan het voeren zijn.”

KIJK OOK. Alles over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne in beeld