Epidemioloog Gilbert: “Mensen die vaccin weigeren, zouden verplicht langs moeten gaan bij arts om te praten”

De Kamercommissie Gezondheid hield maandag een hoorzitting over een mogelijke algemene vaccinatieplicht. Het was biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt) die er de spits mocht afbijten. Hij sprak zich niet uit over een vaccinatieplicht, maar kwam wel met een hele reeks cijfers die opnieuw wezen op het belang van vaccinatie. Uit onderzoek blijkt dat de werkzaamheid van de vaccins blijft afnemen en een booster nodig is.

Epidemioloog Marius Gilbert volgde die conclusie. “Het effect van de booster lijkt met de tijd te verzwakken. Het grote publiek heeft ook die beperkingen van de vaccinatie gemerkt. Het wordt dus moeilijk om te communiceren aan de burgers dat een vaccin hen zal beschermen tegen een infectie, want iedereen kent wel iemand die twee of drie vaccins heeft gehad en toch besmet is geraakt”, zegt hij. 

Volgens Gilbert kan een vaccinatieverplichting daarom niet volstaan om de besmettingen in de hand te houden. “Ook al waren we 100 procent gevaccineerd geweest tegen de deltavariant, door de afname van de effectiviteit van de vaccins zou dat wellicht onvoldoende zijn geweest. Dat is een belangrijke les die we moeten onthouden”, zegt hij. Hij pleit er dan ook voor om de nadruk in de communicatie naar de bevolking toe te leggen op de bescherming die de vaccins wel bieden. Hij benadrukt ook dat vaccinatie gekoppeld moet worden aan andere middelen zoals sensibilisering, preventie en behandeling. 

Gilbert kwam daarnaast met de idee van een “verplichte vaccinatiekeuze”. Daarbij zouden mensen die weigeren zich te laten vaccineren, verplicht langs moeten bij een arts naar keuze tijdens een gratis consult. De verplichting zou dus enkel gaan over het feit dat men moet gaan praten met een arts. “Die aanpak zou verschillende voordelen hebben”, zegt Gilbert. “De arts kan dan rekening houden met het individuele risico van de patiënt. En de kwetsbare bevolkingsgroepen worden opnieuw in contact gebracht met een medische omgeving.”

Econoom Mathias Dewatripont ging zelfs nog een stapje verder. “Zo kunnen we de hand reiken aan de niet-gevaccineerden die niet goed geïnformeerd zijn en die niet veel contact hebben met het gezondheidssysteem. We zouden die ‘verplichte vaccinatiekeuze’ bijvoorbeeld kunnen combineren met positieve aanmoediging, zoals bijvoorbeeld een gratis medische consultatie, gekoppeld aan vaccinatie. Misschien kunnen we dubbele winst halen op die manier.”

Dewatripont pleit ook voor het behoud op korte termijn van de coronapas. “Die nu schrappen, is zeker geen goed idee. Ik zie verschillende redenen om de coronapas te behouden, gecombineerd met de boosterprik. Niet structureel, maar wel op korte termijn. Het Covid Safe Ticket (CST) is nu geïntegreerd in de barometer. Het is geen goed idee om daarop terug te komen. (...) Het CST heeft een aantal nadelen, maar het is een zachte manier om vaccinatie aan te moedigen”, aldus Dewatripont. 

Marius Gilbert had toch een opmerking over het CST. “Het grootste deel van de besmettingen gebeurt thuis, op het werk en op school. Dat zijn plekken die ontsnappen aan het CST. Dus het nut ervan is zeer beperkt en nog altijd niet aangetoond”, aldus Gilbert. “Maar wat natuurlijk wel een bewezen voordeel is, is dat het een middel is om aan te zetten tot vaccinatie.”