"Doe die beha maar uit, meester": advocates misnoegd over gênante controles in Belgische gevangenissen

"Een keer ben ik bijna beginnen wenen toen ik hen hoorde zeggen dat ik niet mocht passeren", vertelt advocate Julie Crowet (28). "Op een bloedhete zomerdag moest ik in Hasselt naar een gedetineerde. Ik zag het echt niet zitten om eerst in zo’n vies bezoekerstoilet te kruipen, vervolgens met m’n BH in een zakje terug de koer over te lopen - waar iedereen me kon aanstaren terwijl ik met m’n dunne zomerblouse passeerde - om dan opnieuw gecontroleerd te worden. Na lang aandringen mocht ik me dan die ene keer uitzonderlijk in één of andere bezemkast omkleden." Talloze andere keren moest Crowet net als haar collega’s wel de BH-loze ‘walk of shame’ zoals ze het zelf noemen doorstaan om hun job uit te oefenen. "Elk gevangenisbezoek is een strijd", zegt ze. "Omdat er nu eenmaal geen lijn in te trekken valt. De ene dag passeer je wel, de andere dag biept dat ding ook al draag je dezelfde outfit en BH."

"Op die manier lijkt soms zelfs verborgen camera", vertelt advocate Joke Vanbelle (31). "Het is echt gênant en respectloos de manier waarop vrouwelijke strafpleiters gecontroleerd worden. In sommige gevangenissen loop je daar dan, met zo’n mayonaisepot onder de arm waar je bh in zit. Sommigen rijden uit voorzorg zelfs rond met een sport-bh op de achterbank." Maar in sommige gevallen biedt ook dat geen soelaas. "Voor collega’s met een iets grotere maat zijn er amper bh’s van dergelijk type en bovendien zit zoiets absoluut niet comfortabel", vertelt Crowet. "De cipiers hebben kleine handscanners waarmee ze ons bovenlichaam zouden kunnen controleren. Maar dat ‘mogen’ ze officieel niet. Te ridicuul voor woorden toch?" 

Advocate Cecile Kenis (30) klaagde het probleem in 2012 al aan bij haar stafhouder. "Advocaten worden overdreven gecontroleerd en waarom?", vertelt ze. "Mochten wij een verboden voorwerp, een gsm of drugs binnenbrengen voor een gedetineerde riskeren wij onze carrière. Zo dom zijn we heus niet want elk bezoek wordt geregistreerd. Gelukkig heb ik het zelf nooit meegemaakt, maar door de strikte controles zijn sommige collega’s al verplicht om hun cliënt bh-loos te ontmoeten. Je kan je wel inbeelden met welk onbehaaglijk gevoel je daar dan zit als vrouw."

De Orde van Vlaamse Balies bevestigt de talloze bh-verhalen. "Bovendien rijst het vermoeden dat niet iedereen gelijk behandeld wordt", vertelt woordvoerder Hugo Lamon. "De cipier die de machine bedient, lijkt de ‘detectiegraad’ te controleren. Sommigen maken er blijkbaar echt een spelletje van om bij bepaalde advocates de gevoeligheid op te drijven. Het is eigenlijk knettergek dat men het al meer dan tien jaar normaal vindt dat advocates zo behandeld worden en ze na het uitkleedritueel de smalende blikken van sommige cipiers moeten ondergaan. Hun oversten schermen met de veiligheidsvoorschriften, maar waar zijn we eigenlijk mee bezig als er zoveel verboden middelen en voorwerpen binnen geraken in een gevangenis bijvoorbeeld via het reguliere bezoek? Is een bh-beugel dan zo erg? Bij mijn weten is er nog nooit iemand ontsnapt dankzij een bh van een advocate en kan je er ook niemand mee neersteken." 

Vanaf 1 juni zouden de advocates voortaan gebruik kunnen maken van de dienstingang voor gevangenispersoneel en niet langer dezelfde weg als het ‘gewone’ publiek moeten volgen. "Hopelijk het einde van het bh-uitdoen", reageren de advocates, maar volgens het Gevangeniswezen zullen de controles even streng blijven. 

"Bezoeker, advocaat of minister. Iedereen wordt aan dezelfde strenge controle onderworpen", aldus woordvoerster Kathleen Van De Vijver, die jarenlang hoofd was van verscheidene instellingen en dus ook dagelijks de controles moest ondergaan. "Het zijn en blijven gevangenissen en iedereen weet dat die strikte controles er zijn." Misschien kunnen afgeschermde kleedruimtes soelaas bieden? "Daar is in de meeste gevangenissen geen plaats voor", klinkt het. "Bovendien is de beslissing om advocaten via de dienstingang te laten passeren er gekomen niet vanwege de bh-problemen, maar om hun wachtduur te verkorten", besluit Van De Vijver.