'Diaken des doods' geeft maximum 20 feiten toe: "Ik heb nooit willen doden"

Bij de start van het verhoor kreeg de beschuldigde kans om even zijn eigen levensloop te schetsen. Poppe had het vooral over zijn gehandicapte oudere zus. "Dat had toch grote gevolgen voor ons gezin. Ik heb geen opgewekte jeugd gehad. Vader kon niet om met die handicap, dat zorgde altijd voor spanningen." De vrouw stierf uiteindelijk aan een hersentumor. "Daar kan ik een boek over schrijven. Die operaties hebben ook een grote invloed gehad op mijn studententijd."

De 61-jarige Ivo Poppe werkte jarenlang als verpleger, maar werd in 1996 tot diaken gewijd. "Ik moet toegeven dat ik altijd te serieus was. God was voor mij een rechter, een schoolmeester die kijkt of je doet wat je moet doen. Nu ben ik veel milder geworden, zeker sinds mijn arrestatie is mijn geloofsbeleving veranderd. Die regeltjes en reglementen zijn bijzaak."

Voorzitter Bart Meganck ging uitgebreid in op de bekentenissen die de beschuldigde aflegde bij zijn psychiater. "Ik ging om geholpen te worden voor mijn nachtmerries, ik zat in grote nood om gelijk welke therapie te ontvangen. Daarom zei ik dat het over tientallen gevallen ging, dat was bewust overdreven." De voorzitter merkte op dat één geval toch al ernstig genoeg was. "Inderdaad, ieder geval is een geval te veel. In het slotverhoor heb ik tien tot twintig naar voor gebracht. Het zijn er maximum twintig, iets van die grootteorde."

Behalve de feiten op zijn familieleden kon Poppe zich echter geen namen herinneren. "Ik heb het direct verdrongen ter zelfbescherming. Ik heb ook mensen geëuthanaseerd die ze 'kwart voor dood' binnenbrachten in het ziekenhuis." De diaken bleef erbij dat hij goed wilde doen voor zijn patiënten en familieleden. "Ik heb nooit iemand willen vermoorden. Ik wilde een waardeloos leven van een terminale patiënt inkorten, om het lijden weg te nemen. Die mensen hadden geen leven meer."

De voorzitter wees Poppe erop dat de slachtoffers niet zelf om hun dood gevraagd hadden. "Ik besliste inderdaad zelf om hen te helpen. Als je daar ligt met doorligwonden, rochelende ademhaling, familie die niet meer op bezoek komt, noemt u dat leven?" De beschuldigde benadrukte dat hij slechts in uitzonderlijke gevallen ingreep. "Dan nam het gevoel de overhand op de rede. Nu heb ik daar enorm veel spijt van en kan ik niet meer achter die keuze staan. Nu zou ik beroep doen op een palliatief team. Maar ik heb verdorie veel stervensbegeleiding gedaan zonder die grens te overschrijden. U mag het vragen aan collega's, stervensbegeleiding was mijn ding."

Volgens Ivo Poppe zijn de feiten in 1996 gestopt, na zijn wijding tot diaken. "Daar wil ik mijn hand voor in het vuur steken. Ik achtte het niet mogelijk om zo'n dingen te doen als diaken." Toch bracht hij in 2011 wel nog zijn moeder om het leven. "Als je je moeder ziet afzien en weet dat ze zich gans haar leven gegeven heeft. Dan kun je niet verdragen dat ze moet lijden. Net als bij mijn schoonvader was dat een geval van overmacht."

In zijn eerste verklaringen bij zijn psychiaters en de onderzoeksrechter sprak Poppe over luchtembolen en insuline. "Dat laatste is één van de domme dingen die geen steek houdt. Ik koos ervoor om lucht in de aderen te spuiten, om te zorgen dat er zeker geen lange doodsstrijd zou zijn."

Poppe gaf tijdens zijn verhoor toelichting bij de moorden op vier familieleden. Aan de feiten op zijn patiënten heeft hij geen concrete herinneringen. De diaken uit Wevelgem ontkende formeel de moord op Irma Parmentier (74) op 4 december 1993.

Op 30 september 1978 bracht de beschuldigde zijn grootoom Maurice Vanhaverbeke (79) met een kussen om het leven. "Ik had een goeie band met hem. Mijn medelijden was zo groot toen hij begon te sukkelen. Ik hoopte dat de dood spontaan zou intreden, maar dat duurde zo lang." Poppe kon zich nog alle details herinneren. "Ik ruik nog de geur van de kamer waar hij lag. Na een minuut of twee voelde ik de spiertonus verslappen en was de dood ingetreden. Hij was al zo uitgemergeld en verzwakt dat hij geen weerstand bood."

Zijn andere grootoom Leo Vanhaverbeke (81) was al in comateuze toestand toen de beschuldigde op 17 mei 1986 lucht in zijn aderen injecteerde. "Hij zei op voorhand dat ik hem moest helpen als het zover zou komen. Ik had een geschikt moment afgewacht, tijdens de koffiepauze van mijn collega's." Ivo Poppe zorgde als verpleger zelfs voor de administratieve afhandeling van het overlijden. "Het is eigen aan de job om stressbestendig te zijn", verklaarde de beschuldigde. "Maar het is niet eigen aan de job van een verpleger dat hij bewust mensen doodt," reageerde de voorzitter.

In 2004 kreeg Gerard Vercaemer (80), schoonvader van de beschuldigde, een hersenbloeding door een val van de trap. "Daardoor was hij in vegetatieve toestand, er viel geen beterschap meer te verwachten. Ondertussen had ik het plan opgevat om in die hopeloze situatie het overlijden te bevorderen." Onmiddellijk na de feiten van 3 april 2004 belde de diaken zijn vrouw op. "Mijn hart brak toen ik hoorde hoe ontgoocheld ze was dat ze naar huis was vertrokken. Op dat moment had ik enorm veel spijt, dat kan ik mezelf niet vergeven. Ik mag blij zijn dat ze nog op bezoek wil komen. Ik hoop dat ze me niet in de steek laat, maar ze zou alle reden hebben om mij te verlaten. Ze doet inspanningen om mij te vergeven."

Ten slotte bracht Ivo Poppe op 27 januari 2011 ook zijn moeder Ivonna Vanhaverbeke (90) met luchtembolen om het leven. "Ik wilde haar behoeden voor aftakeling, waar ze enorm veel vrees voor had. Ik wilde haar dat niet aandoen." Tijdens het verhoor vertelde de beschuldigde plots dat er wel over euthanasie gesproken was. "Vroeg of laat was ze dat wel van plan. Ik ben zelfs papieren gaan halen in het gemeentehuis, maar die zijn nooit ingevuld. Alles is zo vlug verlopen dat we er niet aan gedacht hebben."

Bij het begin van het onderzoek stelde Poppe met behulp van zijn agenda's een lijst van ruim 50 mogelijke slachtoffers op. "Ik heb in te korte tijd al die namen overlopen, dat was eigenlijk niet mogelijk. Het waren gokken, het sloeg nergens op. Die lijst mag je gewoon scheuren, hij is totaal waardeloos." In die periode bekende hij ook de moord op Irma Parmentier (74) in 1993. "Ook daar ben ik uit de bocht gegaan. Ik heb dat domweg toegegeven zonder dat ik er herinneringen aan had."

Voorzitter Bart Meganck confronteerde de beschuldigde met zijn gedetailleerde verklaringen over Parmentier. "Het was de grootmoeder van een collega, ik zou het wel geweten hebben als ik het bij haar gedaan had. Ik pleit daar onschuldig." Nochtans vertelde Poppe uitgebreid over de gezondheidstoestand van de vrouw. "En toch heb ik het niet gedaan, het hield geen steek. Haar overlijden was onverwachts, maar niet door mijn toedoen."

Het verhoor zal morgenochtend afgerond worden. Daarna komen met de speurders en de onderzoeksrechter de eerste getuigen aan het woord.