Cultuursector gaat beroep aantekenen bij Raad van State tegen nieuwe maatregelen: “Deze macabere loterij gaat niet langer om gezondheid”

Ondanks de regen was er heel wat volk op de been. Duizenden mensen - 5.000 volgens de Brusselse politie en 15.000 volgens de organisatoren - zakten naar de hoofdstad af om de beleidsmakers een duidelijk signaal te sturen en de cultuursector een hart onder de riem te steken.

Een podium stond centraal tijdens de actie. Eerst zou ze op het Muntplein plaatsvinden, maar ze werd “wegens succes verlegd” naar de Kunstberg. De manifestanten zouden de hele tijd ter plaatse blijven. Het is niet de bedoeling om betogend door de stad te trekken, zo werd vooraf aangekondigd. 

Op het podium vonden speeches van mensen uit de brede cultuursector en ook optredens plaats. Onder meer acteur en theatermaker Stany Crets, artistiek directeur van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) Michael De Cock, directeur van operahuis De Munt Peter De Caluwe en directrice van Charleroi Danse Annie Bozzini spraken de menigte toe. Na een uur vol speeches en kleine optredens werd de protestactie van de cultuursector afgesloten met een choreografie onder leiding van Anne Teresa De Keersmaeker. 

De organisatoren en cultuurspelers zijn blij met de opkomst en de aanwezigheid van alle sympathisanten. “Het is ontzettend hartverwarmend”, vertelde Michael De Cock, artistiek directeur van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg. “Je voelt aan de respons dat het leeft, tot aan het kerstmaal. ‘Ça suffit’, zoals gezegd op het podium. Men beseft dat dit niet meer kan en de genomen maatregelen niet coherent zijn. Alleen de cultuur sluiten is ridicuul”, vervolgt hij.

Het onbegrip bij de cultuursector is groot en het geloof in de beleidsmakers van ons land steeds kleiner. Ze willen de sluiting zo snel mogelijk teruggedraaid zien. “Ik verwacht absoluut een politiek signaal en ik verwacht absoluut dat er heel snel iets deblokkeert. Alle maatregelen om mensen goed en veilig te ontvangen zijn er en hebben we in een vorige fase van de pandemie gehanteerd”, benadrukt De Cock. 

Verschillende cultuurhuizen en andere initiatiefnemers maakten ook bekend dat ze komende week beroep zullen aantekenen bij de Raad van State om de coronamaatregelen terug te draaien. Daarvoor baseren ze zich op het gelijkheidsbeginsel. Momenteel wordt er volop aan gewerkt. Eerder deze week kondigde de Franstalige mensenrechtenliga ook al aan een dringend beroep in te dienen bij de Raad van State.

Tijdens zijn toespraak vertelde Stany Crets dat de cultuursector altijd bij de beste van de klas was. “We hebben solidariteit hoog in het vaandel gedragen en er alles aan gedaan om meer dan veilig te kunnen werken. We waren de eersten om te sluiten en de laatsten om weer open te gaan. Maar deze macabere loterij gaat niet langer om de gezondheid. Dit is een economisch en politiek spel en wij zijn jammer genoeg het makkelijkste slachtoffer.”

Hij deed ook een duidelijke oproep. “Beste overheid, get your shit together en zit samen met de sector om een deugdelijk langetermijnplan te ontwikkelen, met de juiste steunmaatregelen op álle vlakken. Zodat wij kunnen werken met perspectief en visie op de toekomst. Stop de jojo-politiek en stop in godsnaam met het polariseren van de maatschappij, zodat we heel snel ook weer terug kunnen naar een wereld waarin weer iedereen van cultuur en van elkaar kan genieten. Want dit is een zeer ongezonde situatie.”

“Beste overheid", besloot hij. “U heeft een zwarte zak over ons reeds geblinddoekt hoofd getrokken en ons achtergelaten in een lekke onderzeeër met één bot aardappelmesje waarmee we onszelf tergend traag van kant kunnen maken voor we allemaal verzuipen. Maar om met een positieve noot te eindigen: de Kunstberg heeft nog nooit zijn naam zo verdiend als vandaag.”

Volgens artistiek directeur Michael De Cock van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) stond de manifestatie erg snel op poten “omdat de verbouwereerdheid na de laatste maatregelen van het Overlegcomité zo groot was”. Dat zei hij aan VTM NIEUWS. Het protest wordt volgens hem heel breed gedragen, zowel door de gesubsidieerde als de niet-gesubsidieerde sector en de evenementensector. “Iedereen trekt hier aan hetzelfde zeel. Het is vrij historisch dat we dit allemaal samen doen, om te zeggen dat we het er niet mee eens zijn.”

Volgens De Cock wil de cultuursector solidair zijn tijdens de crisis, maar is de recentste sluiting “ondoordacht” en “onterecht” gebeurd. “We voelen ons niet gelijkwaardig behandeld met de rest van de maatschappij. Er zijn theaters met perfecte ventilatiesystemen. Toeschouwers dragen een mondmaske en kijken zittend en passief voor zich uit. We weten al sinds het begin van de pandemie dat zoiets eigenlijk geen risico op transmissie geeft. Daar zijn onderzoeken naar gebeurd. De luchtkwaliteit in theaters wordt ook constant gemeten.”

De artistiek directeur pleit voor een beleid met visie. “Wij hebben veel geïnvesteerd in materiaal, mensen en opleidingen om ons publiek veilig te laten kijken. Er is in Europa geen enkel land waar cultuur zo behandeld wordt als hier en daar manifesteren we tegen. We moeten snel terug naar een opening, zodat wie veilig publiek kan ontvangen, dat ook kan doen. Want naast sport is cultuur ontzetten belangrijk, als economische sector maar ook voor het welzijn van mensen.”

Tussen de vele paraplu’s in Brussel ook heel wat slogans op protestborden. “Cultuur is een noodzaak”, “geen toekomst zonder cultuur”, “een minister van cultuur a.u.b.” of “ik drink graag glühwein, maar cultuur heb ik nodig!”, staat er onder mee te lezen. Opmerkelijk: bij de deelnemers ook Senaatsvoorzitter Stephanie D’hose van Open Vld, een partij die mee aan het roer zit in de Vlaamse en federale regering.

Ook Vlaams parlementslid en senator Orry Van de Wauwer, die met CD&V deel uitmaakt van de meerderheid in de Vlaamse en federale regering, voerde mee actie. Hij riep zowel Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) als het Overlegcomité op om de situatie recht te zetten. “Geen versoepelingen, wel een rechtzetting zodat de sector veilig open kan”, aldus Van de Wauwer. 

Ook in Luik is actie gevoerd. Enkele honderden mensen verzamelden er vanochtend voor bioscoop Sauvenière om de cultuursector te steunen. De demonstratie werd georganiseerd door Solidarité Culture Liège. In de regio Luik hebben verscheidene getroffen organisaties beslist om gewoon open te blijven. De Luikse burgemeester Willy Demeyer (PS) steunt hen. Hij herinnerde er vrijdag al aan hoe belangrijk de culturele sector is voor het sociale en economische leven.

Voorzitter Egbert Lachaert van Open Vld erkent intussen dat het “zeer hard” was dat de extra maatregelen van het Overlegcomité exclusief in één sector terechtkwamen”. De komende dagen gaan de regeringen best in dialoog met de cultuursector voor evaluatie en mogelijk bijsturing, stelt hij vandaag op Twitter.

Lachaert betwijfelt wel dat een barometer daadwerkelijk  “het probleem van ‘de jojo’” oplost. Een barometer schakelt maatregelen in en uit, “naargelang de stand van het virus”, zegt hij. “Perfect mogelijk dat dan zonder Overlegcomité vandaag theaters open zijn, morgen dicht en volgende week weer open.”

Vlaams parlementslid Elisabeth Meuleman en Brussels parlementslid Lotte Stoops nemen voor Groen deel aan het cultuurprotest. Ze vragen dat Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) een langetermijnvisie uitwerkt voor de cultuursector, waarbij bijvoorbeeld rekening gehouden wordt met zaalcapaciteit en ventilatienormen in plaats van telkens alles meteen dicht te gooien, van het Sportpaleis tot een kleine theaterzaal.

Ze willen ook dat er een schakelplan komt, zodat het meteen duidelijk is wat er moet gebeuren wanneer Covid-19 weer opflakkert. De parlementsleden vinden dat Jambon de cultuursector hierbij in de steek heeft gelaten. “Terwijl de sector langzaam gewurgd wordt, staat Jambon met de handen in de zakken toe te kijken. Dat is werkelijk stuitend”, klinkt het bij Meuleman.

“De mentale impact gecreëerd door de willekeur in het beleid is enorm. Maanden werken aan een voorstelling om dan abrupt alles te moeten annuleren: zowel voor artiesten als publiek is dat telkens weer een enorme klap”, vervolgt Stoops, die zelf regisseur is. Zij kaart aan dat het “jojobeleid” en de “overhaaste” beslissing om de cultuurzalen en bioscopen te sluiten financieel zal blijven nazinderen. Groen pleit dat er opnieuw extra steunmaatregelen komen voor de cultuursector.

Ook Recrea België, dat onder meer de bowlingzalen vertegenwoordigt, stapt naar de Raad van State om de verplichte sluiting van bowlingzalen aan te vechten. Zij spreken van discriminatie, aangezien andere sporttakken wel mogen openblijven en er bij bowling eveneens een officiële competitie is. De actie wordt ook ondersteund door verschillende particuliere bowlinguitbaters. 

LEES OOK: 

OVERZICHT. Deze coronamaatregelen gelden vanaf vandaag

BEKIJK OOK: