“Behandeld als een crimineel”: Marokkaanse studente die familie wil bezoeken belandt elf dagen in gesloten centrum van Steenokkerzeel

Ziti studeert aan de universiteit van Iași (Roemenië), waar ze inmiddels in het vierde jaar tandheelkunde zit. In eerste instantie wilde ze enkel een blitzbezoek brengen aan haar tweelingbroer in Lille, maar Covid-19 besliste er anders over.

“Ik had een tijd op voorhand twee vliegtuigtickets gekocht”, vertelt Ziti aan onze collega’s van 7sur7. “Op 13 december zou ik landen in Charleroi, de dag erna wilde ik al naar Marokko vliegen. Mijn thuisland sloot toen echter de grenzen, uit schrik voor omikron. Ik besloot toch maar naar België te reizen, zodat ik met mijn broer de feestdagen kon doorbrengen.”

Vanuit Iași vertrekken ook vluchten naar Parijs. Ziti koos echter voor Charleroi omdat die luchthaven het dichtst bij Lille ligt en het er ook niet zo druk is. Haar Schengenvisum zou hiervoor wel volstaan, dacht ze. “Ik reis er al jaren mee en nooit heb ik problemen ondervonden.”

Met zo’n visum mogen reizigers maximaal negentig dagen in de Schengenzone verblijven. Het document moet aangevraagd worden in het land van het belangrijkste reisdoel, in dit geval Frankrijk dus. De toegang mag wel geweigerd worden als de passagier niet kan bewijzen dat hij de reis kan bekostigen (45 euro per dag; nvdr). Hij moet ook een goede uitleg voor zijn verblijf hebben.

Daar loopt het blijkbaar fout voor Ziti. “De douanier vroeg bij wie ik zou verblijven. Ik antwoordde dat ik eerst mijn nonkel in Brussel zou bezoeken. Na een dag of twee zou hij me met de auto naar mijn broer in Lille brengen. Meer dan tien euro had ik niet op zak, maar ik had natuurlijk wel bankkaarten bij. Volgens de douanier telde dat echter niet. Ik belde vervolgens naar mijn oom, die meteen borg wilde staan voor mij. Maar het haalde allemaal niets uit: ik was niet welkom op het Belgische grondgebied.”

Een van de douaniers liet naar verluidt ook niet na om nog een ‘grapje’ te maken. “’Je studeert tandheelkunde, zei hij. Dat treft, ik heb een gaatje. Misschien kunnen we iets regelen’.”

Ziti werd daarna door twee agenten naar een klein kamertje gebracht. Ze moest haar gsm afstaan en kreeg urenlang niets te eten. “Ik had sinds mijn vertrek niet meer geslapen en werd overmand door stress. Ik kreeg paniekaanvallen en maakte me ook zorgen om mijn vader: hij is hartpatiënt en had al zo lang niets meer van mij gehoord.”

Zeven uur na de landing velde de Dienst Vreemdelingenzaken een hard verdict: haar visum zou ingetrokken worden en ze moest overgebracht worden naar het gesloten centrum in Steenokkerzeel. “Ze voldeed niet aan de voorwaarden om ons land binnen te mogen”, legt woordvoerder Dominique Ernould uit. “Volgens haar verklaring zou ze 22 dagen in België blijven (iets wat Ziti ten stelligste tegenspreekt; nvdr). In dat geval mag het toeristenvisum niet door Frankrijk afgeleverd worden. Uit het douanerapport blijkt bovendien dat ze niet voldoende financiële middelen had.”

“Het enige wat ik verklaard heb, is dat ik op 3 januari zou terugkeren naar Roemenië”, riposteert de studente. “Dat ticket was ook al gekocht. Maar na een kort bezoek aan mijn oom wilde ik wel degelijk naar Lille rijden om mijn broer te zien.”

In het gesloten centrum bleef Ziti zes dagen lang in haar kamer. “Ik zat voor alle duidelijkheid niet in isolatie, maar psychologisch was ik een wrak. Al mijn bezittingen, waaronder een medicijn voor mijn hartprobleem, waren in beslag genomen. Als ik naar buiten wilde, moest ik op voorhand een personeelslid verwittigen. Ik kreeg een ander geneesmiddel voor mijn hart, maar daar kreeg ik door een allergische reactie uitslag van.”

Ziti tekende dringend beroep aan bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, waardoor ze haar uitzetting uit België kon tegenhouden. Op de dag van de uitspraak bleek er echter plots geen chauffeur beschikbaar. Haar beroep werd afgewezen omdat ze niet aanwezig was.

De studente had er nu genoeg van: ze besliste op 24 december zelf terug te keren naar Roemenië. “Drie agenten hebben mij tot in het vliegtuig begeleid. Ook dat vliegtuigticket had ik zelf gekocht, maar toch word ik voor de ogen van andere passagiers behandeld als een crimineel. Waar had ik die vernedering aan verdiend?”

“Op deze manier heb ik in volle examenperiode elf dagen verloren. Ik heb tegenwoordig last van hartkloppingen en ik slaap ook veel moeilijker.”

Ziti hoopt nu vooral dat de hele kwestie haar carrière niet in de weg zal staan. “Ik ben opnieuw in beroep gegaan, via de normale weg deze keer. Als de uitspraak bevestigd wordt, mag ik ook vier jaar Frankrijk niet meer binnen. Er liggen echter al stages vast in Le Havre en Parijs.”

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi heeft de kwestie intussen al besproken in een parlementaire commissie. Hij probeert de situatie nu zo veel mogelijk te sussen. “Als alles volgens de regels blijkt verlopen te zijn, blijft ze welkom in Frankrijk én België”, klinkt het. Kamerlid Simon Moutquin (Ecolo) wil graag een procedure starten bij het Comité P om de handelswijze van de agenten in deze zaak onder de loep te nemen.