Aantal verkeersdoden in 2020 met 16 procent gedaald, maar Fietsersbond trekt aan alarmbel: “1 fietsdode om de 5 dagen, is dat het nieuwe normaal?”

Tot en met september vielen er op onze wegen dit jaar al 303 doden te betreuren, tegenover 362 in dezelfde periode vorig jaar. In Vlaanderen is het aantal verkeersdoden met 12 procent gedaald, maar de daling was groter in Wallonië (-21 procent). Vooral auto-inzittenden bleven vaker gespaard (van 183 naar 145 doden).
Over het algemeen is ook het aantal verkeersgewonden fors gedaald, van 34.876 naar 27.961 (-20 procent), net als het aantal letselongevallen (-17 procent). 

Ondanks de coronabeperkingen was de maand september dit jaar wel opvallend dodelijker dan vorig jaar (van 31 naar 48 doden, +55 procent). “Het uitzonderlijk zachte weer van september heeft mensen ertoe aangezet om eropuit te trekken en dat heeft het risico doen toenemen”, aldus Vias. 

Ook voor het aantal doden op autosnelwegen blijkt het geen positief verhaal. Het aantal verkeersdoden op de autosnelweg tijdens de eerste 9 maanden van dit jaar ligt zelfs hoger (59 doden) dan in dezelfde periode in 2016 (52 doden), 2017 (56 doden) en 2018 (58 doden). “Het verkeer was minder druk en sommige bestuurders hebben daarvan geprofiteerd om meer risico’s te nemen”, klinkt het bij Vias.

In Vlaanderen valt vooral op dat er tijdens de zomermaanden meer fietsdoden waren. Er vielen 17 fietsdoden in het derde trimester, het hoogste aantal sinds 2014. Ook in Brussel moesten fietsers het ontgelden. Daar werd een stijging van 16 procent opgetekend voor het aantal ongevallen met fietsers (van 748 naar 870 ongevallen). 

Die cijfers baren de Fietsersbond zorgen. “17 fietsdoden op 3 maanden tijd. Om de 5 dagen kwam een fietser om in het verkeer”, klinkt het in een mededeling. “De oorzaken weten we niet. Wat we wel weten, is dat daar dringend verder onderzoek over nodig is, dat het aantal fietsers zal blijven stijgen de komende jaren en dat er dus versnelde investeringen nodig zijn in veilige fietsinfrastructuur. Wanneer volgt er nu eindelijk een echt concreet fietsveiligheidsplan in Vlaanderen?”

“Alweer moeten we het stellen met wat algemene tendensen: heel mooi en zacht weer in september, meer fietsers na de lockdown, dus meer blootstelling aan gevaar”, zegt woordvoerder Wies Callens. “Maar wat de echte oorzaken zijn, dat kunnen we pas met zekerheid zeggen na bijkomende onderzoeken. Een prioriteit volgens de Fietsersbond, en een noodzaak voor een beter onderbouwd fietsveiligheidsbeleid. De Vlaming fietst meer, en zeker ook voor de functionele verplaatsingen. Om de modal split te behalen die in het Vlaams Klimaatakkoord staat, zullen er nog meer fietsers nodig zijn. Bovendien merken we duidelijk met de opkomst van de elektrische fiets dat fietsers ook langer blijven fietsen. Opnieuw is er zo meer blootstelling aan gevaar doordat er meer fietsers zijn.”

Voor de Fietsersbond is het duidelijk, fietsveiligheid moet de topprioriteit worden op de onderzoeksagenda, fietsveiligheid moet centraal komen te staan in de rijopleiding, en er moet dringend enkele tanden worden bijgestoken op het vlak van handhaving. "Zeker ook lokaal”, zegt Callens. “Op die plaatsen waar iedereen weet dat er te snel gereden wordt of dat er zwaar verkeer gecombineerd wordt met fietsverkeer.” Tot slot vraagt de Fietsersbond “versneld werk te maken van de beloofde fietsinfrastructuur.”

Federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) wil ook na de coronacrisis blijven inzetten op een vermindering van het aantal verkeersslachtoffers. “Ik wil inzetten op het bestrijden van recidive (een herhaling van verkeersinbreuken, red.) en de straffeloosheid van verkeersinbreuken. Een op de drie bestuurders moet elk jaar gecontroleerd worden om de drama’s te vermijden die elk jaar veroorzaakt worden door overdreven snelheid, rijden onder invloed van alcohol of het gebruik van de gsm achter het stuur. Ik wil daarnaast inzetten op alternatieve straffen zoals verkeerscursussen, die complementair zijn met boetes en een verval van recht tot sturen”, aldus Gilkinet.

“Ook al vielen er beduidend minder slachtoffers in vergelijking met de voorgaande jaren, dan is het nog niet geplaatst om zich vrolijk te maken over deze cijfers. We weten dat 2020 door de coronacrisis nooit een referentiejaar kan worden en daarnaast mogen we niet blind blijven voor de 145 dodelijke slachtoffers die tijdens de eerste 9 maanden van dit jaar te betreuren vielen op Vlaamse wegen”, reageert Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld). Van zodra het verkeer na de eerste lockdown terug toenam, ging het aantal ongevallen opnieuw de hoogte in. 

Daarnaast baart het stijgend aantal fietsslachtoffers minister Peeters zorgen, “al weten we wel dat er aanzienlijk meer werd gefietst en de kans op meer fietsongevallen dan helaas ook groter wordt. Deze barometer leert ons dat verkeersveiligheid ook de komende jaren hoog bovenaan de agenda zal moeten blijven staan om onze doelstellingen te realiseren. Zelfs tijdens verkeersarme periodes merken we dat de weg nog lang is, zeer lang.”

Lees ook:

Bestuurder onder invloed veroorzaakt zware ravage op E403, maar blijft zelf ongedeerd: “Ik ben stom geweest” (+)

Celstraf geëist voor Porsche-bestuurder na inhaalmanoeuvre en zware crash op N208: “Een cowboy die véél te snel reed” (+)

Zestien jaar geleden reed Jeroen (36) fietser aan, waarna die overleed. Nu pas kan hij erover praten: “Een beetje te snel is ook te snel” (+)