1,3 miljoen Belgen bracht geen of ongeldige stem uit. Studie brengt onze politieke participatie in kaart
Bij de recentste verkiezingen van 2019 hebben 1,3 miljoen stemgerechtigde Belgen geen of een ongeldige stem uitgebracht. Dat is 17% van de kiesgerechtigde bevolking. Het percentage van niet-stemmers stijgt al decennialang in ons land. Een studie door de VUB en de ULB toont dat voorlichtingscampagnes een oplossing kunnen zijn om de kiezer opnieuw naar de stembus te lokken.
“Mocht deze groep van 1,3 miljoen de handen in elkaar slaan en een partij vormen, dan zouden de leden ervan machtiger zijn dan eender welke democratische partij in ons land”, zeggen de onderzoekers. Om wie vandaag niet gaat stemmen opnieuw naar de stembus te krijgen, is een combinatie nodig van verschillende maatregelen. Dat blijkt uit een studie naar electorale afwezigheid door de Vakgroep Politieke Wetenschappen van de VUB en Cevipol van de ULB.
Waarom gaan mensen niet stemmen?
De onderzoekers zien verschillende redenen waarom burgers het op de verkiezingsdag laten afweten. In sommige gevallen gaat het om een fout bij het invullen van het stembulletin, wat leidt tot een ongeldige stem. Anderen ondervinden praktische problemen om zich naar hun stembureau te begeven.
Maar voor een belangrijke groep gaat het om een bewuste keuze om niet te gaan stemmen of om blanco of ongeldig te stemmen. “Achter die ‘stemonthouding’ gaat overwegend desinteresse en in toenemende mate ontevredenheid over het georganiseerde politieke leven in onze parlementen, regeringen en partijen schuil”, luidt het.
Probleem voor de democratie
Het percentage van niet-stemmers stijgt al een tijdje in ons land. Die lagere opkomst kan problematisch zijn voor de democratie, zeggen de onderzoekers. In België zijn potentiële niet-stemmers eerder aanhangers van socialistisch links, dus hun afwezigheid bij de verkiezingen zou centrumrechtse partijen, maar ook centrumlinkse partijen zoals Groen en Ecolo bevoordelen. Bovendien blijkt dat de stemplicht sommige ontevreden kiezers ertoe aanzet om op radicale partijen te stemmen, terwijl ze zouden thuisblijven als ze niet meer stemplichtig zouden zijn.
Wat zijn de oplossingen?
Om de participatie van de kiezers nieuw leven in te blazen, haalt de studie onder meer voorlichtingscampagnes aan “hoewel die geen mirakeloplossing zijn en vooral kiezers bereiken die twijfelden om te gaan stemmen.”
Ook hervormingen rond de stemplicht kunnen een effect hebben. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat landen die kiezen voor een opzet waarbij kiezers kunnen kiezen tussen stemmen op afstand (per post of via internet) en stemmen in een stemlokaal, een lichte stijging van de opkomst kunnen verwachten. Hetzelfde gebeurt als kiezers gedurende een groter aantal dagen vervroegd kunnen stemmen, bijvoorbeeld door de stembureaus eerder en op verschillende locaties open te stellen.
“Het rapport heeft duidelijk aangetoond dat niet-deelname aan verkiezingen een complex verschijnsel is. Er is dan ook geen unieke en voldoende brede oplossing. Er is eerder een combinatie van oplossingen nodig”, concludeert het rapport.
LEES OOK:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
FILM
STREAMINGTIP. ‘And Just Like That... The Documentary’: Carrie Bradshaw blijft fascineren
Na succesreeks ‘Insecure’ - met de geweldige Issa Rae in een glansrol - krijgt ook ‘And Just Like That…’ een eigen documentaire. Die blikt niet alleen terug op de geschiedenis en impact van HBO-reeks ‘Sex and the City’ - waar ‘And Just Like That’ uit voortvloeide -, maar laat de kijker eveneens ontdekken hoe die sequel nu precies tot stand kwam. -
Regering zet licht op groen voor stemrecht vanaf 16 jaar bij Europese verkiezingen
Bij de Europese verkiezingen van 2024 zullen jongeren vanaf 16 jaar kunnen gaan stemmen. Die afspraak stond al in het federale regeerakkoord en de ministerraad heeft donderdag het licht op groen gezet, zo meldt Groen, dat mee aan de kar heeft getrokken voor de hervorming. Eens het parlement de wijziging heeft goedgekeurd, zullen naar schatting 270.000 jongeren tussen 16 en 18 jaar mee kunnen stemmen voor de Europese verkiezingen. -
Independer
Moet een kind van vijf nog in een autozitje? En hoeveel kids mag je in één wagen vervoeren? Alle regels op een rijtje
Het is in sommige huishoudens goed voor een stevige discussie: het veilig en correct vervoeren van de kroost. Doe daar nog eens de kinderen van vrienden of familieleden bij en de verwarring is helemaal compleet. Nochtans is de wetgeving hierrond duidelijk. Er is in feite geen stof voor discussie. Independer.be doet het uit de doeken. -
-
Rode Kruis-Vlaanderen maakt 200.000 euro vrij voor humanitaire hulp na aardbeving in Turkije
Rode Kruis-Vlaanderen zal 200.000 euro uit het noodhulpfonds inzetten voor humanitaire hulp na de aardbevingen in Turkije en Syrië. Dat laat de organisatie weten. Vlamingen die willen, kunnen zelf nog een storting doen via Rode Kruis-Vlaanderen. -
Project voor meer toegankelijke psychosociale hulp via apothekers wordt verlengd
Het project #CAVAsa van het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) en het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) om psychosociale hulp toegankelijker te maken wordt met een jaar verlengd. Dat is maandag bekendgemaakt op een symposium waar de resultaten van het project werden voorgesteld. Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) maakt daarvoor 179.000 euro vrij. -
Je lief verwennen met Valentijn? Met deze 15 rode handtassen scoor je gegarandeerd punten
Valentijn staat voor de deur. Het ideale moment om je geliefde (of jezelf) te verwennen met een handtas in de kleur van de liefde. Of je nu voor een mini, midi of maxi ontwerp kiest: met deze rode handtassen schiet Cupido gegarandeerd nóg eens raak. -
216
De Croo: “Logisch dat we steunmaatregelen voor energie gaan afbouwen”
Premier Alexander De Croo (Open Vld) heeft in ‘VTM NIEUWS’ gezegd dat de steunmaatregelen voor energie, zoals het sociaal tarief, in de komende weken afgebouwd zullen worden. “Door de genomen steunmaatregelen gaan we de komende weken zien dat de voorschotfacturen naar beneden zullen gaan. En als we zien dat de crisis aan het minderen is, dan is het ook logisch dat we die steunmaatregelen zullen afbouwen, zoals we dat met corona ook hebben gedaan.”