Uniek systeem waarschuwt als schip op ramkoers ligt: “Zelfs het stressniveau van stemmen over de radio wordt geanalyseerd”

De Schelde kan behoorlijk druk zijn met grote en kleinere schepen en dus is er ook een reëel risico op aanvaringen. In 2019 sloeg het containerschip APL Mexico op drift in het Deurganckdok in Doel. Het schip ramde de kade van DP World en deed een 43 meter hoge havenkraan instorten. Enkele onderhoudstechnici konden zich nog nipt uit de voeten maken. Het schip dreef eveneens in de richting van de steiger van het chemisch bedrijf INEOS Phenol, de grootste fenolfabriek ter wereld. Hier ontsnapte men gelukkig aan een aanvaring.

“Het was voor ons wel het signaal om op zoek te gaan naar een systeem dat zo’n risico’s vroegtijdig kan detecteren en vervolgens alarm slaat, zodat het personeel geëvacueerd kan worden”, zegt Benny Van Den Heuvel van INEOS Phenol. “We waren blijkbaar op zoek naar iets dat nog niet bestaat. Daarom hebben we een internationale wedstrijd georganiseerd en die heeft heel wat goede voorstellen opgeleverd. We waren verrast door het hoge aantal inzendingen: we ontvingen veertien zeer goede voorstellen uit de hele wereld.”

De winnaar werd uiteindelijk ‘Officer on Watch’, een innovatief meldingssysteem dat scheepvaartverkeer in de buurt van de INEOS-steiger voortaan gaat monitoren. “Deze technologie houdt heel wat parameters in de gaten”, vertelt Rodrigue Bijlsma (32). Hij werkt als scheepverkeersbegeleider in de haven van Antwerpen en kent de problematiek als geen ander. Hij nam het initiatief om Securitas, xyzt.ai (scheepstracking) en Bolesian (artificial intelligence) samen te brengen voor het ontwerp van het alarmeringssysteem.

“Het innovatieve van het systeem is dat deze drie informatiebronnen combineert”, legt Bijlsma uit. “Via radar worden bewegingen van schepen in de gaten gehouden en afwijkingen opgespoord. Daarnaast wordt ook geluisterd naar stressniveaus in de gesproken communicatie via de radio. Als een mens onrustig gaat spreken, is daar bijna altijd wel een goede reden voor. Ook het stemvolume kan een aanwijzing zijn. Tot slot worden ook fluit- en hoornsignalen van vaartuigen opgenomen, vergelijk het maar met claxonneren op de weg. Met artificiële intelligentie wordt al die data geanalyseerd.”

INEOS gaat het winnende ontwerp nu installeren. De ontwikkelaars kijken ook al naar andere klanten wereldwijd. ‘Officer on Watch’ kan namelijk mooie resultaten voorleggen na een test met de data van het ongeval met de APL Mexico uit 2019. “Een schip op drift rem je natuurlijk niet zomaar af. Een aanvaring hadden we dus niet kunnen voorkomen, maar met ons systeem kon het personeel op de kade wel twintig minuten eerder gewaarschuwd worden en dat kan in de toekomst mensenlevens redden.”