Digitale kanaries meten luchtkwaliteit in Limburgse scholen: “Het is essentieel om de lokalen continu te verluchten”
Lummen / BeringenIn vijftien Limburgse scholen zullen de leerlingen de komende weken dertig digitale robotkanaries door de klas zien vliegen. Deze beestjes hebben een aantal sensoren die zeer precies de luchtkwaliteit in de lokalen kunnen meten. Aan de hand van een lichtje in hun ogen weet je meteen of de klas voldoende is geventileerd. Het lumineuze idee komt van Alexandra Lybaert, die als natuurkundig ingenieur aan de Odisee Hogeschool verbonden is.
Delen per e-mail
Lybaert is al jaren bezig om de luchtkwaliteit in schoollokalen te verbeteren. “Als wetenschappers willen we dichter bij de burgers en dus ook de kinderen staan. Een slechte luchtkwaliteit in de lokalen waar ze les volgen, is ongezond en een gemakkelijke bron van ziektes. Bovendien behalen leerlingen ook gewoon minder goede resultaten in een slecht verlucht klaslokaal. Toch is het pas bij de coronacrisis dat men in ons land massaal is gaan beseffen hoe belangrijk dit thema is.”
Lichtje in de ogen
Inmiddels ontwikkelde het team van Lybaert samen met Selectron de zogenaamde digitale kanaries. “Het zijn robotvogeltjes met onder andere een NDIR CO2-sensor en een sensor voor VOC. Dat zijn stoffen die onder meer vrijkomen bij bouw- en afwerkingsmaterialen zoals verf en isolatiematerialen, bij lijmen en bordstiften en bij schoonmaakmaterialen. De vogels worden op anderhalve meter hoogte geplaatst, op minstens twee meter van een persoon. Wanneer ze in hun ogen een lichtgeel lichtje hebben, is de luchtkwaliteit optimaal. Dat ga je in een klaslokaal echter nooit hebben, maar zolang je in het groene gebied blijft, is het redelijk gezond en is de kans op coronabesmetting klein. Wanneer het oog verkleurt naar blauw of zelfs rood, dan is er een probleem.”
Nochtans is het volgens Lybaert vaak niet zo moeilijk om de luchtkwaliteit snel te verbeteren. “Als je continue de ramen op kiepstand zet en de deur op een kier, bij voorkeur in tegenovergestelde wanden, met op de gang ook een deur naar buiten dan kan je een lichte tocht door de klas sturen en zal je meteen veel betere resultaten halen. Tussen de lessen door kan je dan even goed doorluchten door ramen en deuren wijd te openen, tot het lichtje weer lichtgeel is. Ik pleit dus voor een zogenaamde ‘coronapauze' tussen de lesuren in. Dat maakt het zestien tot wel veertig keer efficiënter om de klas te verluchten.”
Alarm
Soms maken de vogeltjes ook een vreemd fluitgeluidje. “Dat betekent dat de luchtkwaliteit echt onmiddellijk extra aandacht nodig heeft. Bij een rood lichtje gaat er zelfs een alarm af omdat de grens bereikt is. Alles is natuurlijk afhankelijk van de weersomstandigheden en de wind op een dag. We onderzoeken nu trouwens ook wat het effect is van kinderen die buiten gaan sporten tegenover kinderen die rustiger aan pauzeren en bijvoorbeeld even mediteren."
Analogie met mijnwerkers
De keuze voor een kanarievogel heeft trouwens ook een link met de streek rond Beringen. Destijds namen mijnwerkers immers kanarievogels mee in de mijn om ze te verwittigen om naar buiten te vluchten als er te veel koolstofmonoxide in lucht hing. De cirkel is zo dus rond. “Ik hoorde destijds het verhaal van Little Joe, een kanarie die in 1875 na drie jaar trouwe dienst overleed en door de mijnwerkers werd begraven. Ik wilde liever een positief verhaal brengen. Onze kanaries symboliseren de digitale hoop. We zullen immers de komende 30 jaar een ware technologische revolutie doormaken.”
Momenteel loopt het onderzoek bij kleuters en leerlingen van de lagere school bij de SG Pit in Beringen en Lummen. Klassen werken er bewust rond het project, maken liedjes voor hun vogels, geven hen namen en vullen zelfs hun reisboek in, als zijn het prijsduiven. Het lijkt allemaal erg speels, maar de resultaten kunnen wel van groot belang zijn. “Niet alleen voor scholen, maar ook voor bij mensen thuis", onderstreept Lybaert. “Mijn ouders gebruikten het bijvoorbeeld bij de zoektocht naar de juiste kachel.” Op vraag van middelbare scholen werd het onderzoek ook naar hen uitgebreid.
Na vaccinatie
Ten slotte geeft Lybaert nog mee dat ze zich volledig aansluit bij de oproep van virologen en experten om dergelijke monitoring van CO2 in klaslokalen te verplichten. “Zelfs in kapperszaken, horecazaken en wachtkamers van vaccinatiecentra is dat een optie. Ook na de vaccinatie moeten we iedereen motiveren om te blijven verluchten.”
Scholen die willen deelnemen worden uitgenodigd om contact op te nemen met Filip Mennes via https://praktijkgerichtonderzoek.odisee.be/?q=medewerkers/filip-mennes of filip.mennes@odisee.be. Hij coördineert het BurgerSTEM onderzoek.
Wil meer wil weten over Coronapauzes kan ook het educatief filmpje bekijken dat door Fluxlab werd opgenomen, of de uitgebreide informatiefiche downloaden met praktische tips voor jong en oud.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Hoe kan je besparen op je autoverzekering?
De premie van een autoverzekering is vaak een hele hap uit het gezinsbudget. Altijd een vervelend moment dus wanneer de premieafrekening in je brievenbus of mailbox zit. Benieuwd of je nog steeds de voordeligste autopremie hebt? In vele gevallen kan je namelijk verschillende euro’s besparen. Independer.be legt je uit hoe je dat het beste aanpakt. -
PREMIUMMaaseik
Limburgse Joyce (23) schrijft emotioneel nummer over impact coronacrisis op mentale gezondheid: “Grote stap om gevoelens te tonen”
‘Aan het einde van de tunnel is het licht nog uit’. Een zin die in tijden van corona erg herkenbaar is. Het perspectief blijft voor velen uit, en dat hakt er mentaal hard in. Zo ook voor Joyce Vanderhoydonck (23). De Maaseikse singer-songwriter pende haar gevoelens neer in een emotioneel lied genaamd ‘Met Jou’. “Eerlijk, het gaat momenteel niet goed met me op mentaal vlak. Door hiermee naar buiten te komen, hoop ik anderen een hart onder de riem te steken”, klinkt het. -
Genk
Ontevreden klant klopt winkeluitbater in elkaar: “hij was zelfs fier op dit zinloos geweld”
De uitbater van een gsm-winkel in Genk kreeg op 30 oktober vorig jaar een misnoegde klant over de vloer die hem zonder verwittiging met de vuisten in elkaar sloeg. De klant voelde zich naar verluidt ‘afgezet’ omdat hij te weinig geld had gekregen voor een gsm die hij enkele weken voordien had verkocht. De uitbater hield een gebroken tand en een bloedneus over aan de agressie. -
-
Multimedia
Gaat je smartphone te snel stuk? Dit kan je eraan doen
Een gemiddelde gebruiker doet het net geen drie jaar met zijn smartphone voordat hij overgaat naar een nieuwe, zeggen marktonderzoeken. Wil jij liefst dat je smartphone het langer uitzingt? Dan moet je er vooral goed zorg voor dragen. Onze techredacteur geeft vijf belangrijke tips. -
PREMIUMHasselt
Curators Nyamchama (55) en Rachel (26) eren Afrikaanse cultuur met stoffententoonstelling in Modemuseum Hasselt
Vanaf deze week loopt de nieuwe tentoonstelling ‘Pagne Africain’ in Modemuseum Hasselt. De expo toont een exclusieve selectie van Afrikaanse stoffen, die in dwarsdoorsnede het hele continent tonen. De curators Rachel Hansoul (26), Nyamchama Okemwa (55) en Stephanie Collingwoode (29) hopen zo in het kader van Black History Month de Afrikaanse cultuur tot bij de Hasselaar te brengen. -
Jobs
Dit worden de uitdagingen voor de ICT-sector in de komende jaren
Vanuit ons kot werken, shoppen, les volgen en eten bestellen. ICT’ers wisten het voorbije coronajaar niet waar eerst gesprongen om al die zaken technisch mogelijk te maken. Maar wat als de pandemie straks voorbij is? Ziet de toekomst er dan nog rooskleurig uit voor de ICT-sector? Jobat.be vroeg het aan Patrick Slaets van technologiefederatie Agoria. -
PREMIUMGenk
La Botte blij met 1 mei als heropeningsdatum van horeca: “Sneltesten? Geen probleem”
Na maanden zonder perspectief loste het overlegcomité vrijdag dan eindelijk een datum voor de heropening van de horeca. Chef Peppe Giacomazza (43) van restaurant La Botte in Genk kijkt dan ook reikhalzend uit naar 1 mei. “Vrijdagavond liepen de eerste reservaties al binnen.”