Begin dit jaar bleef de wet-Major al overeind bij het Europees Hof van Justitie. Dat het systeem de veiligheid helpt te verbeteren, kreeg goede punten. Maar de rechters maakten er wel een probleem van dat een paritair comité van werkgevers en vakbonden het laatste woord heeft over wie wel en niet wordt erkend als havenarbeider. De kwestie werd teruggestuurd naar het Belgische niveau.

Donderdag sprak het Grondwettelijk Hof zich al uit, volgend jaar buigt de Raad van State zich over de uitvoeringsbesluiten. Het arrest van het Grondwettelijk Hof is een opsteker voor iedereen die de wet-Major genegen is. Niet enkel het lossen en laden van schepen moet door erkende havenarbeiders gebeuren, ook trailers die voor verscheping klaarstaan op de kade.

“We moeten het arrest nog in detail bekijken”, zegt Erik Quisthoudt (ACLVB). “Maar de wet-Major blijkt niet strijdig te zijn met de Europese regels. Dat ligt in lijn met het compromis dat we destijds in 2016 met de Europese Commissie hebben afgesloten. Werkgevers moeten een beroep doen op erkende havenarbeiders, maar hebben de keuze of ze iemand van binnen de ‘pool’ nemen of van daarbuiten.” 

In politieke hoek reageert PVDA-kopstuk Peter Mertens opgetogen. “Dat enkel erkende havenarbeiders actief mogen zijn in de haven, is wettig. En ook logisch, want het is een belangrijke garantie voor de productiviteit en de veiligheid.”

Het arrest schept geen duidelijkheid over de logistieke havenarbeid. Daar werkt men sinds 2016 met een veiligheidscertificaat in plaats van een erkenning. Het Europees Hof had daar geen probleem mee. (lees verder onder de foto)

Volgens Eric Van Hooydonk, advocaat en professor Maritiem Recht, beantwoordt het Grondwettelijk Hof de gestelde vraag niet echt. “Die was of hetzelfde werk binnen en buiten de haven verschillend mag worden behandeld. Het Hof antwoordt ook niet op het argument dat ‘veiligheid’ geen ‘passepartout’ kan zijn om alle soorten werk voor te behouden voor erkende havenarbeiders. Het arrest is zeer bondig gemotiveerd. De reële problemen en handicaps van de havens worden genegeerd.”

Van Hooydonk wijst op de concurrentienadelen tegenover Nederlandse havens. “Daar is het monopolie van de havenarbeiders al lang geleden afgeschaft. De werknemers genieten er een zeer goede bescherming dankzij het algemeen arbeidsrecht. Bovendien zijn er in Antwerpen acute arbeiderstekorten. De juridische discussie gaat nu verder voor de Raad van State. De wet-Major kan momenteel alleszins niet worden gehandhaafd. Omdat het Europees Hof een aantal regels strijdig met het EU-recht verklaarde, kunnen aan bedrijven geen boetes meer worden opgelegd.”

LEES OOK: Antwerpse haventrafiek blijft mooi groeien, maar tekort aan nieuwe dokwerkers is probleem: “Te strak keurslijf door wet-Major”

Schepen Annick De Ridder over historische fusie tussen haven van Antwerpen en Zeebrugge: “Ik besef elke dag dat ik een droomjob heb”