Werner (54) was vroeger druggebruiker, maar helpt nu hepatitis C bij daklozen op te sporen: “Een behandeling tegen het virus is vaak ook een eerste stap naar een beter leven”

De voorbije week was de European HIV en Hepatitis Testing Week, maar bij Free Clinic in Antwerpen, in de Schijnpoortweg, kunnen potentiële patiënten het hele jaar lang terecht voor een hepatitis C-test. Het virus veroorzaakt een ontsteking van de levercellen, wat op termijn levercirrose en zelfs kanker kan veroorzaken. Omdat het virus vooral voorkomt bij kwetsbare bevolkingsgroepen die moeilijk te bereiken zijn, werkt Free Clinic met buddy’s die patiënten gaan opzoeken en begeleiden. Een van die buddy’s is Werner De Keyzer, ex-druggebruiker en ervaringsdeskundige.

De meeste mensen krijgen het virus door contact met besmet bloed: daarom dat druggebruikers een grote risicogroep zijn. “Het delen van naalden, uit hetzelfde lepeltje optrekken, hetzelfde watje gebruiken,… Ik deed het vroeger ook, maar het houdt heel wat risico’s in”, vertelt Werner. Hij is al enkele jaren clean, en werkt sinds 2015 als buddy bij Free Clinic, eerst als vrijwilliger, nadien als vaste werknemer.

“Toen ik twintig was, ben ik beginnen gebruiken”, vertelt Werner. “Ik heb vijfentwintig jaar allerlei soorten drugs genomen. Ik ben nogal een man van uitersten: ofwel gebruikte ik overdreven veel, ofwel probeerde ik ‘cold turkey’ te stoppen. Dat is enorm zwaar. Wat mij er uiteindelijk toe heeft aangezet om volledig te stoppen, zijn mijn twee kinderen. Hun moeder is bij mij weggegaan omdat ik gebruikte, nadien liep ik echt verloren. Toen heb ik de klik gemaakt: ofwel blijf ik hier door de straten zwerven, ofwel herpak ik mij en probeer ik weer een normaal leven op te bouwen, waarbij ik mijn kinderen kan zien. Ondertussen heb ik al vier jaar een redelijk goed contact met mijn zoon en dochter.”

Werner liep als druggebruiker ook hepatitis C op. “Ik heb er bijna twintig jaar mee rondgelopen, de ziekte kan lang onopgemerkt blijven. In de jaren ’80 moet ik het virus zijn opgelopen, pas in 2013 ben ik veel last beginnen krijgen. Ik was vooral enorm moe: ik kon de straat nog niet uitlopen zonder kapot te zijn. Door Free Clinic ben ik bij een dokter terechtgekomen, in 2015 heb ik een behandeling ondergaan: na drie maanden was ik virusvrij, ik voelde me als herboren.”

“Als gebruiker heb je niet altijd de mogelijkheid om zo’n behandeling te doen, want je moet wel volledig clean zijn. Ik weet hoe moeilijk dat is, ik heb zelf op straat geleefd. Het doet me pijn om te zien hoe die mensen er soms aan toe zijn. Zij maken enorm veel mee, dan is het handig dat er iemand is om je te helpen en je te begeleiden tijdens het proces van testen en behandelen.”

“Ik haal enorm veel voldoening uit mijn job, omdat ik weet dat ik een verschil maak in de maatschappij. Uiteraard maken we ook verschrikkelijke verhalen mee, zoals mensen die we niet meer kunnen redden omdat de alcohol hun lever te erg beschadigd heeft. Maar er zijn ook mooie anekdotes, zoals een dame die met één been in het graf stond en nu in een nieuw appartement woont. Als wij er destijds niet waren geweest, was zij hier ook niet meer geweest. Je laten testen en behandelen voor hepatitis C lost natuurlijk niet alle problemen op, maar is het vaak toch al een duwtje in de rug om je leven te beteren.”

België ging in 2016 bij de WHO het engagement aan om tegen 2030 hepatitis C te elimineren, maar is op dit moment niet op koers om die norm te halen. “In ons land hebben zo’n 18.000 personen een actieve hepatitis C-besmetting en niet iedereen is zich daarvan bewust. Ieder jaar sterven ongeveer 300 Belgen aan het virus: onbehandelde hepatitis C kan immers leiden tot leverziekte en leverfalen”, vertelt Griet Maertens (48), verpleegkundige bij Free Clinic.

“Veel mensen van onze doelgroep weten wel dat ze hepatitis C hebben, maar zetten de stap niet om zich te laten behandelen”, aldus Griet. “Je kunt echter gemakkelijk genezen van hepatitis C: twee à drie maanden pilletjes nemen, en je bent ervan af. Ook als je nog niet weet dat je besmet bent, is het voor onze doelgroep vaak een barrière om zich te laten testen, omdat ze vaak zonder inkomen of mutualiteit zitten. Daarom kan je bij ons bijna elke dag terecht voor een gratis test. Met een simpele vingerprik weten we of je het virus in je bloed hebt of niet.”

Wie zich wil laten testen op hepatitis C, kan een afspraak maken op het nummer 0473473909. Je kunt elke weekdag terecht in Schijnpoortweg 14 van 10 tot 17 uur, behalve op maandag en op donderdagnamiddag.