Erfpachter gezocht voor Sint-Hubertus: “Nieuwe bestemming geven aan kerk blijft moeilijk proces”

“Ik heb geleerd hoe moeilijk het is om een ontwijde kerk een nieuw leven te geven”, erkent bisschoppelijk vicaris Bart Paepen. “Je moet met veel elementen rekening houden: erfgoed, bouwvoorschriften, administratieve obstakels. Eigenlijk is er slechts één dossier gelukt, maar dan veel langer geleden al (in 2006): muziekcentrum AMUZ, de vroegere Sint-Augustinuskerk in de Kammenstraat. De stad trok daar zeer veel geld voor uit. Dat gaat zich zomaar niet herhalen.”

Voor de Borgerhoutse Sint-Janskerk, in de volksmond de Peperbus, lag een schitterend plan klaar. Naast kantoren en vergaderzalen zou ook de districtsbibliotheek er een vaste stek krijgen. Er was een potje van 4,2 miljoen euro, waarvan de helft erfgoedsubsidies, maar voor Unizo bleek de zaak uiteindelijk niet rendabel.

Het parochiekerkenplan uit 2016 behelsde 69 kerkgebouwen op het Antwerpse grondgebied. Bart Paepen: “Het bisdom keurde een herbestemming goed voor vijf kerken: naast de Sint-Janskerk en de Sint-Hubertuskerk ging het om Sint-Lambertus in de Lange Lobroekstraat (Slachthuiswijk), de Heilig Sacramentskerk in Berchem en de Heilig Hartkerk in Hoboken. Voor zes andere kerken mocht een nevenbestemming worden gezocht, de andere 58 blijven uitsluitend gereserveerd voor de eredienst.”

_{(lees verder onder foto)}

Momenteel zijn de schijnwerpers gericht op de neogotische Sint-Hubertuskerk op het kruispunt van de Ferdinand Coosemansstraat en de Victor Jacobslei in Berchem. De kerk dateert uit 1916. Ze is beschermd stadsgezicht, net als de omgeving. Het orgel is beschermd als monument. Stedelijk vastgoedbedrijf AG Vespa zoekt een erfpachter voor 49 jaar. Die mag de kerk hebben voor een symbolische euro, maar moet wel instaan voor de restauratie, het onderhoud en de invulling van het gebouw.

Paepen: “Die invulling moet de geschiedenis van de kerk respecteren en sociaal relevant zijn. De buurtbewoners vragen ook uitdrukkelijk een ruimte voor stilte en gebed.”

Overigens was er volgens de vicaris al een interessant plan voor Sint-Hubertus. “Het dwarsschip zou daarbij verdwijnen. Het bisdom zag dat wel zitten, maar het is gestrand op erfgoedkundige bezwaren.”

Herbestemmingen van kerken zijn nu eenmaal gecompliceerd. De Heilig Hartkerk in Hoboken en de Heilig Sacramentskerk in Berchem zouden worden afgebroken. In Berchem was er zelfs een plan voor sociale woningen. Maar erfgoedkwesties houden een realisatie tegen.