Eerst het goede nieuws. Van januari tot september loste en laadde de haven 179 miljoen ton goederen. Dat is volgens Port of Antwerp 4,8 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar en zowat evenveel als in 2019, voor corona dus.

Hoe ziet dat er per segment uit? De containertrafiek stijgt met bijna 3 procent in TEU, de standaardmaat voor containers. In tonnage (105 miljoen ton, circa 60 procent van de totale overslag in de haven) gaan we er dik 2 procent op vooruit.

Dé hit is het conventioneel stukgoed, dat traditioneel arbeidsintensiever is dan de containerbehandeling. Dankzij de sterke groei van de staaltrafiek tekenen we hier en stijging op van liefst 63 procent op. Kanttekening: in gewicht gaat het ‘slechts’ om 8,3 miljoen ton, goed vier procent van de totale overslag. Toch is het opmerkelijk dat september in dit segment de beste maand sinds juni 2011 was.

RoRo – denk aan alles wat je op en af een schip kan rijden – gaat er 18 procent op vooruit. Droge bulk zoals graan, kolen, ertsen en meststoffen groeit met 9 procent. Iets bescheidener is de klim met 2 procent van vloeibaar massagoed. Negatief in dit verhaal is de forse daling van de overslag van ruwe olie met 68 procent, maar chemicaliën en oliederivaten deden het wél goed.

Port of Antwerp zoomt ook in op de groei met bijna 4 procent van de koelcontainers, waarin fruit, groenten, vlees, vis en farmaceutische producten worden vervoerd. “Wereldwijd bekeken bevestigt Antwerpen zijn rol als belangrijke speler in dit segment”, stelt het havenbestuur. “Dat komt enerzijds door een verhoogde vraag: de Europese consument hecht steeds meer belang aan gezonde voeding en gezondheid. De pandemie heeft die trend nog doen versnellen. Anderzijds danken we de groei ook aan onze sterke positie op de vaargebieden Latijns-Amerika, Afrika en de Verenigde Staten én met landen als China en Singapore.”

Havenschepen Annick De Ridder (N-VA) ziet aanhoudende uitdagingen zoals een ontregelde containerlijnvaart, drukte op de terminals en vertragingen. “Toch blijven we in alle domeinen groeien. September was een uitzonderlijk goede maand voor het stukgoed, een opsteker voor het harde werk van alle werknemers.”

De Antwerpse Scheepvaartvereniging (ASV), die de rederijen vertegenwoordigt, luidt intussen wel de alarmklok. “Het belangrijkste probleem is het gebrek aan havenarbeiders”, zegt voorzitter Philippe Oyen. “Tijdens corona zijn er geen mensen meer opgeleid, er gingen er sindsdien 800 met pensioen. Daarnaast zitten we door de wet-Major in een te strak keurslijf. Mijn bedrijf Belgo-Iberian Maritime behandelt veel staal. We missen de helft van de ploegen. Een schip moet normaal binnen de vijf dagen buiten. Maar dat lukt niet. Het enige voordeel is dat het elders niet echt beter gaat.”

Volgens Oyen zitten er door de relance na corona haperingen in de hele logistieke keten. En dat kan nog makkelijk een jaar duren. 

Jacques Vandermeiren, topman van Port of Antwerp, spreekt over een recent verlies van 150.000 TEU op de MPET-terminal aan het Deurganckdok. Port of Antwerp hoopt dat bepaalde rederijen opnieuw meer vertrouwen zullen hebben in Antwerpen wanneer de tekorten aan havenarbeiders weggewerkt zijn. Cepa, de koepel van havenwerkgevers, zal in 2021 circa 400 nieuwe havenarbeiders opleiden.

LEES OOK: Haven krijgt 20 procent van arbeidersvacatures niet ingevuld: aan deze profielen is er nood

Europa veegt wet-Major niet van tafel, maar wil wel erkenning havenarbeiders weghalen van vakbonden en werkgevers: “Het wordt nog een lange strijd”