Carnavalsgroep De Vismooil’n stak vorige carnaval het vuur aan de lont met hun praalwagen ‘Sabbatjoor’. In 2019 deden ze niet mee voor de prijzen, ze kozen om het eens een jaartje rustig aan te doen en niet vol voor de prijzen van de carnavalsstoet te gaan. In dat sabbatjaar kozen ze voor het thema Sabbatjoor. De verontwaardiging die erop volgde, was ongezien. Joden uit binnen- en buitenland beschuldigden Aalst carnaval van antisemitisme. Er werd gefocust op de haakneus van de ‘joodse’ carnavalskoppen, ook al hadden die carnavalisten alleen maar de carnavalskop uit piepschuim van VB-gemeenteraadslid Michel Van Brempt gerecycleerd. Dezelfde kop deed het jaar ervoor nog mee in de stoet als kruisvaarder. 

In september mochten burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) en schepen Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) het gaan uitleggen op het hoofdkwartier van Unesco in Parijs. De Gucht en D’Haese schetsten anderhalf uur lang de context van Aalst carnaval aan het twaalfkoppige evaluatiecomité, waarin zes nationaliteiten zetelen en dat wordt voorgezeten door een Zuid-Koreaanse. Achteraf hadden ze het over ‘een goed gesprek’. Misschien worden D’Haese en De Gucht binnenkort opnieuw op het matje geroepen, want nu duikt een reeks carnavalslintjes op over Unesco en joden.

K.V. is de ontwerper van de lintjes. “In totaal gaat het om een reeks van 150 unieke carnavalslintjes die we verdelen onder Aalsterse verzamelaars. Er zijn zes verschillende figuren en 150 verschillende leuzen”, legt hij uit. “Er staan geen gore zaken op. Het gaat niet over vergassen of concentratiekampen. Echt rechtstreeks lachen met joden doen we ook niet. We richten ons vooral naar Unesco, het is niet tegen joden.”

De leuzen luiden onder andere: ‘Unesco, wa ‘n klucht’ en ‘weir lachen me iederiejn’. De getekende prentjes zijn allemaal joden en er zit ook een moslim tussen die zegt: ‘Ze hebben met ons ook al gelachen’.  “Het is gericht naar Unesco, maar vind maar eens een leuke afbeelding van Unesco. Dus hebben we voor joden gekozen", volgens de ontwerper.

Het Forum van Joodse Organisaties (FJO) is niet opgezet met de lintjes. “Bij de carnavalsstoet konden we nog ergens begrijpen dat men de impact om de wereldwijde joodse gemeenschap had onderschat”, zegt FJO-woordvoerder Hans Knoop. “Toen was er duidelijk een gebrek aan inlevingsvermogen en kwam Aalst in de wereldpers. Dat er nu opnieuw afbeeldingen worden gelanceerd, met dezelfde stereotiepe haakneus en hoeden, is een pure provocatie. Dit zijn cartoons met een onvervalste antisemitische insteek”, aldus Knoop.

Dat de ontwerper beweert dat er geen “gore zaken” worden afgebeeld, is volgens Knoop net deel van het probleem. “Die man gebruikt wel exact dezelfde anti-semitische stereotiepe afbeeldingen die tot de concentratiekampen en gaskamers hebben geleid. Datzelfde soort afbeeldingen verscheen in de jaren dertig in Der Stürmer, het nazi-blad bij uitstek”, zegt Knoop.

Knoop besluit met de vaststelling dat de “humor in Aalst duidelijk anders is dan wat wij als humor beschouwen”. “De manier waarop de man zogezegd Unesco een hak wil zetten, is beneden alle niveau dat men zou mogen verwachten na gekende impact op de joodse gemeenschap.”

De burgemeester van Aalst, Christoph D’Haese (N-VA), veroordeelt de actie van de carnavalisten niet. “Ik heb geen zin om de vleugels van de carnavalisten te knippen. De timing is niet zo gelukkig, op een moment dat Unesco nog moet beslissen over Aalst carnaval. Het is niet zo simpel om als Aalsters burgemeester dit aan Unesco te duiden, in tijden dat het antisemitisme in stijgende lijn zit in Europa. Al denk ik niet dat dit de beslissing van Unesco zal beïnvloeden. Het is ook geen actie van de stad, maar van een individu”, zegt de burgemeester van Aalst